Landa-eremuko herritarren kaltean
Nafarroako landa-eremuetako mediku eta erizainak protestan ikusi ditugu egunotan. Gobernuak onartutako erreformak haien lan baldintzak kaltetzen dituela diote, eta herritarrek jasango dituztela ondorioak.
Nafarroako Gobernuak maiatzaren 5etik aurrera abiatuko duen osasun erreformak landa-eremuetako lehen arreta (EAP) eta larrialdi zerbitzuan izango duen eraginaz kexu agertu dira Agoitz, Izaba, Valtierra, Allo, Erronkari, Gares, Etxarri Aranatz eta apirilaren 15ean Zangozan elkarretaratzea egin zuten beste hainbat herritako mediku eta erizainak. Berdin hamar egun geroago Corellako osasun zentroaren atarian bildu ziren Erriberako profesionalak. “Mobilizazioei eutsiko diegu, Gobernuak gure eskaerak aintzat hartzen ez dituen bitartean”, adierazi du Nafarroako Medikuen Sindikatuak.
Osasunbideren proposamena SATSE, UGT, CCOO eta Afapna sindikatuek babestu dute; ez, ordea, sektoreko Mahaiaren %55 osatzen duten Medikuen Sindikatuak, LABek eta ELAk. Bigarren horien hitzetan, profesionalen lan baldintzak kaltetzeaz gain, herritarrak ere zigortuko ditu erreformak.
Desadostasun handienetakoak guardia-sistema berriak eragin ditu, “mikroguardia” deiturikoak, lehen arretako profesionalek (familia medikuek eta erizainek) bete beharko dituzten horiek. Astelehenetik ostegunera arteko guardiak izango dira, 15:20etatik 20:00etara, eta ez dute biharamuna libre hartzeko aukerarik emango. Alegia, medikuak lan egiten badu 8:00etatik 15:20etara, eta guardia 15:20etatik 20:00etara bada (ordu horretan SUR larrialdi zerbitzuetako kideak sartuko dira), hurrengo egunean ere lanera joan beharko du 8:00etarako. Gehienera ere, osasun zentroetako langileek hilean 34 guardia-ordu beteko dituzte, txandaka.
“Medikuak uxatuko ditu”
“Prekarietateari bide ematen dio sistema berriak”, salatu du Medikuen Sindikatuak, lan jardunaldia 12 ordura luzatzen duelako; “ez gara aparteko orduez hitz egiten ari”. Ez dute uste, bestalde, erreformak lanpostu berriak sortuko dituenik, Gobernuak kontrakoa dioen arren, libre hartutako orduak beteko lituzketen ordezkorik ez delako kontratatuko.
Lan baldintzen kaskartzea medio, profesionalek herritik hirirako bidea egingo dutela dio sindikatuak. “Nork etorri nahi izango du lanaldi erdirako ordezkapena egitera, gainera autoan joan beharko duenean herri txikiagoetako abisuak artatzera?”. Medikuen hitzetan, landa-eremuetako osasun arretaren berdintasun eskubidea arriskuan dago.
Hiru zentrotan, guardia lokalizatuak
Landa-eremuko 45 Etengabeko Arreta Guneetan (PAC) guardia presentziala mantenduko da, salbu eta Hego Villatuerta, Antzin II (Zudairi, Eulate) eta Elizondo II (Oronoz-Mugairi) zentroetan. Hiruotan, lantokiz kanpoko guardia ez presentziala egingo dute 20:00etatik 8:00etara. Lantokiz kanpoko guardiek kezka sortzen dute, osasun zentroetan mediku edo erizainik egon beharrik ez dagoenez, zenbait larrialdi artatzera iritsi ahal izateko denbora areagotu egiten delako, gutxienekoak bermatzea eta bitartekoak haien errealitatera egokitzea maiz eskatu duten zonaldeetan hain justu. (Ikusi Argiaren 2.411. zenbakiko Herriei bizirik eusteko, elkarlana erreportajea).
Osasun Legea aldatzea beharrezkoa dela adierazi du Nafarroako Osasun kontseilariak, hala nola Osasunbidea enpresa-erakunde publiko bihurtzea, bestela “luze gabe sistemak porrot” egingo duela argudiatuta. Sindikatuak ez daude formula horrekin ados.
204 lagunek beren buruaz beste egin zuten iaz Hego Euskal Herrian, datu ofizialen arabera. Suizidatzeko arriskua izan dezakeen jendearen jarraipenean jartzen dute indarra administrazioen protokoloek. Suizidioaz egoki informatzearen garrantzia ere azpimarratu dute, Suizidioa... [+]
Aparteko ordu boluntarioekin betetzen ari dira medikurik gabeko zerbitzuak Elizondon. Xabi Zarandona medikuak salatu du ezinezkoa dela gaixoen jarraikortasuna bermatzea.
Kalera atera dira salatzeko Bortziri eta Baztanen mediku eta pediatren falta, itxaron zerrenda amaigabeak eta hitzorduen atzeratzea jasaten ari direla, besteak beste. “Landa eremuan bizi garenok ere merezi dugu behar dugun bezala artatuak izatea”.
Gizartea kontzientziatzeko eta informatzeko kanpaina bat abiatu dute LAB, CGT, STEILAS, ESK, CNT eta LSB-USO sindikatuek, Nafarroako Osasun Plataformak eta Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak.
Kontratazio publikoa tresna baliotsua da erakunde publikoen berrikuntza-politikarako. Elikagai jasangarrien erosketa publikoak egungo ekoizpen- eta kontsumo-ereduak aldatzeko gaitasuna du. Ospitaleak ere funtsezkoak dira horretan. Renascence ikerketak osasun-zerbitzuetan... [+]
Nafarroako Osasun Plataformak salatu du osasun sistema publikoa gainbeheran dagoela eta pribatizatzen ari dela.
Jendez lepo egoten direnez larrialdiak, lau ordu inguruko itxaronaldiak daude “larrialdi gutxiko” egoeretan.
Urtarriletik hona ia 13.500 pertsonek egin dute proba Nafarroan, eta proba egin dutenen %95ak etxean egin du.
Bilbon, Donostian eta Gasteizen egingo dituzte mobilizazioak osasungintza publikoaren aldeko herri plataformek. Salatu dute itxaron zerrendak murrizteko jendea klinika pribatuetara bideratzea “negozio biribila” dela gobernuentzat, pribatizazioa bultzatzen ari... [+]
Horixe da Javier Remirez Nafarroako Gobernuko lehendakariorde eta Funtzio Publikoko kontseilariak iragarri duena, LABek eta Ustelkeriaren Aurkako eta Jardunbide Egokien Bulegoak egindako salaketen ondoren.
Baliabide eta langile falta salatu du RTX auzolan egitasmoak: “Hilabete bateko itxaron zerrendak ditugu”.
Paso a Paso errehabilitazio zentroan bizitako lan baldintza txarrak salatu ditu Amaia Agirre logopedak.
Nafarroan 2021 amaieran 6.531 lagun zeuden ebakuntza “ez-larri” baterako itxaron zerrendan, eta 2022 amaieran 8.206. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 21.701 paziente zeuden zain 2021ean, eta 2022an, berriz, 23.029. Bietan handitu dira itxaron zerrendak.
Fisioterapeuta eta osteopata da Amaia Estanga. Lana zertan datzan azaldu, eta osasun sistema publikoan artatzeko dituzten zailtasunez mintzo da.