Lehengoa hobetzen
Iban Barrenetxea ::Zurginaren ipuina
Itzultzailea ::Arkaitz Goikoetxea
Txalaparta, 2013
Iban Barrenetxea ilustratzaile gisa da ezaguna gure inguruan, baina sarritan gertatzen den bezala, ilustratzaileak bere testuak idazteari ekin eta Zurginaren ipuina lana eskaini zigun 2011n (eta Euskadi saria eskuratu bigarren urtez jarraian, kasu honetan gaztelaniazko arloan). Orain, Arkaitz Goikoetxearen itzulpenari esker, euskaraz goza dezakegu Firmin zurginaren istorioaz. Izan ere, bere lana bikain egiten zuen zurgin baten kontakizuna dugu liburu hau: “Hark egindako gurpilak hain ziren perfektuak, aski izaten zen begiradarekin bultzatzea jiraka has zitezen. (…) Eserlekuak probatu, eta norbaitek zin egin zuen aurrerantzean ez zela beste inon eseriko”. Zurginaren lana, baina, aldatu zen Von Bonbus baroiaren mezulari bat iritsi zitzaionean Firmini: “Presazko mezua: azaldu berehala baroiaren jauregira”.
Irakurleari Txinako tradizioko kontakizunak gogorarazten dizkio aurreko pasarteak; pintatzaile finarenak, Hang Gan-en zaldi magikoa edo Sarrionandiaren Enperadore eroa ipuin zoragarria; izan ere, iturri beretik edanda daude kontakizun hauek guztiak, baita Firminena. Langile fina, primeran aritzen dena artea sortzen, gauza ederrak egiten, zoragarri politak eta ia perfektuak… eta botere nahian, langilearen trebetasun hori erabili nahi duen jauntxoaren istorioa.
Barrenetxeak testuaren eta irudiaren erritmoa tartekatuz irakurlea erabat sartzen du istorioan. Von Bonbus baroiaren berri ematen duten bi irudi zabaletan, zurginaren bila doazenean eta baroia ohean gaixorik ikusten direnetan, barneratzen gara zurgina eta baroiaren arteko harremanen mundura; baroiak, bere gudu eta handinahiak bultzatuta, hainbat gorputz atal galduko ditu… eta guztietan zurginak zurezko ordezko bat egingo dio guztien onespena jasoz: “Lan bikaina, zurgina jauna, bikaina benetan! Zurezko esku hau, zalantzarik gabe, lehengoa baino hobea da!”, eta esku biak eta zangoak galduta ere baroiak gerra ontzi batean burua galdu arte. Eta zurezko burua egindakoan, baroiak ez baina haren ingurukoek adierazi zioten zurginari bere lan aparta: “Lan bikaina, zurgin jauna, bikaina benetan! Zurezko buru hau, zalantzarik gabe, lehengoa baino hobea da!”.
Eta hitz horiekin amaitzen da, ironia puntu hori jarrita, ipuina.
Baroiaren hari nagusi horren barnean, baina, Barrenetxeak bestelako istoriotxo batzuk ere, errotari xuhurrarena kasu, sartu dizkigu opari; zurginaren izaera hobeto ulertzen lagungarri eta irakurle guztion gozagarri.
Irudien mailagatik zen ezaguna autorea eta orain testuagatik ere; eta guk ere, hauxe esan genezake, ipuinean bezala: “Lan bikaina… lehengoa baino hobea!”.
ilbeltza-(1).jpg)
Hamaikagarrenez antolatu dute euskal nobela beltzaren astea, urtarrilaren 20tik 26ra. Ekitaldi ugari egingo dira Baztango bailarako hainbat herritan. Liburu aurkezpenak, mahai-inguruak, solasaldiak eta kultur ekitaldiak izango dira, eta ekintzetan parte hartzea doakoa izango da.
96 urterekin hil da Jean-Marie Le Pen, eskuin-muturreko aurpegi ezaguna, Frantziako Estatuan urtez urte indartu egin den Fronte Nazionalaren sortzailea. Ahoan bilorik gabe aritu izan da beti eta beti bere ideia arrazistak zabaltzen. Ideia arrazistak ereiten, eta uztak jasotzen:... [+]
2024an beste sei hilketa egon zirela gogoratu zuten. “Nazkatuta, nekatuta eta haserre” daudela adierazi du mugimendu feministak Barakaldoko Bide Onera plazan, eta biktimei arreta eskaintzeko sistemen eraginkortasun eza salatu dute. Barakaldoz gain, herri askotan izan... [+]
“Uste dugu distopien eta orokorrean errealitate indibidualista eta etsituaren ofentsiba kulturalaren aurrean utopiak irudikatu behar ditugula, mentalki eta emozionalki indartsuagoak izateko”, erranez banatu berri ditu ipuin eta itzulpen lehiaketako sariak Sukar Horia... [+]
.jpg)
Hazparneko Armand David laborantza lizeo pribatuko ikasleek Agro-ekipamendua, Zientzia sozial eta ekonomikoak, eta Enpresa ekonomia irakasgaiak euskaraz ikasteko aukera izango dute. Horrek formakuntzaren ia erdia hartuko duela azaldu du Bertrand Gaufryau ikastetxeko zuzendariak.
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
Otsailaren 7an, Maccabi Tel Aviv taldeak Baskoniaren aurkako partida jokatzeko asmoa du Gasteizen. Palestinarekin Elkartasuna Plataformak salatu du Israelek kultur eta kirol ekimenak palestinarren aurkako krimenak estaltzeko erabiltzen dituela. Aurpegi zuriketaren aurka,... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Artista polifazetikoa izan zen Harry Smith (1923-1991). Inkonformista erradikala ere bai, bere biografia askotan nabarmentzen denez. Instituzio eta galeristetatik urrun, eskale baten itxura izan zuen urte luzez. Berari buruzko azken liburua, Cosmic Scholar: The Life and Times of... [+]
Arazo mentalak dituztenen kopurua haziz doa, oraindik ere estigma sozial handia dute atzean eta, horri aurre egiteko, buruko nahasmenduren bat dutenak lan mundura bideratzen saiatzen da Elkarkide, Nafarroako Parlamentuan azaldu duenez. Lan horretan jarraitzeko laguntza eskatu du.
Gabonetan liburu berri bat utzi dute mesanotxean. Etxearen filosofia eta poztasunari buruzkoa, Emanuele Cocciak berriki idatzia. Coccia, filosofo italiarra, ezaguna egin da landareekin ditugun loturak ezagutarazten planeta osasungarri bat eraikitzeko bidean, eta esanguratsua da... [+]
