Errege godoen zerrenda beltza
Barcino (egungo Bartzelona) 415.eko uda. Ataulfo erregea Dubius esklaboak puñala sartuta hil zen, ustez, txikia izateagatik barre egin ziolako. Aitzakiaren atzean, jakina, boterea lortzeko konspirazioa zegoen. Horrenbestez, Iberiar penintsulako lehen errege bisigodoak agintari godoen zerrenda beltza ere inauguratu zuen.
Handik astebetera Ataulforen oinordeko Sigeriko ere hil egin zuten. Zazpi eguneko erregealdia nahikoa izan zuen Ataulforen sei seme-alabak hiltzeko.
453an Turismundo erregea haren anaia Teodoriko II.aren enkarguz hil zuten, ohean gaixorik zegoela estrangulatuta. Gerora, Teodoriko errege zela, haren oinordeko Eurikok hilko zuen.
Gune sakratuak ere ez zituzten errespetatzen erregeen hiltzaileek eta Amalariko elizan hil zuten 531. urtean. Haren ondorengo Theudis soldadu batek sastakatuta hil zen. 554an Agila I.ak ere hainbat sastakada jaso zituen bularrean, eta odolustuta hil zen.
603. urtean Witerikok eskua moztu zion Liuva II.a erregeari. Esku bakarra zutenek ez zuten errege izaterik, baina badaezpada Witerikok ezpataz akabatu zuen. Zazpi urte geroago Witeriko bera hil zuten ezpataz, eta haren gorpua Toledoko kaleetan herrestan eraman.
Sisebuto erregea hiltzeko beste klasiko bat erabili zuten 621. urtean: pozoia.
Wamba ere pozoiez hiltzen saiatu omen ziren 680. urtean. Erregeari espartinaz egindako edabea eman zioten. Baina pozoia, dosi hilgarrietan hartzen ez bada, lo-eragingarria da. Zenbaiten ustez konplotaren asmoa ez zen monarka hiltzea, eta egia esan, lo-kuluxka nahikoa izan zuten aurkariek Wamba tronutik botatzeko. Monje-jantzia jarri zioten eta ilea larru-arras moztu. Lege bisigodoen arabera, erlijiosoek ezin zuten errege izan eta ile motza laido larria zen godoentzat. Koroa eta duintasuna galdu zituen, baina behintzat beste zortzi urtez bizi izan zen.
Lineal A duela 4.800-4.500 urte erabilitako idazkera minoikoa da. Berriki, Kretako Knossos jauregi ezagunean, bolizko objektu berezi bat aurkitu dute, ziurrenik zeremonia-zetro gisa erabiliko zutena. Objektuak bi idazkun ditu; bata, kirtenean, laburragoa da eta aurkitutako... [+]
Londres, 1944. Dorothy izeneko emakume bati argazkiak atera zizkioten Waterloo zubian soldatze lanak egiten ari zela. Dorothyri buruz izena beste daturik ez daukagu, baina duela hamar urte arte hori ere ez genekien. Argazki sorta 2015ean topatu zuen Christine Wall... [+]
Nafarroako Erriberako Andosilla herrian, sorpresa ugari ematen ari den indusketa arkeologikoa egiten ari dira Aranzadiko arkeologoak eta herritar boluntario taldeak. Resako aztarnategian orain arte oso ezezaguna zaigun Goi Erdi Aroko gizarteak hobeto ulertzeko aztarnak aurkitu... [+]
Iruña-Veleia auzia “behin betiko” argitzea eskatu dute martxoaren 30ean, Gasteizen egindako manifestazioan. Iruña-Veleia argitu, ez suntsitu plataformak aztarnategian egindako “txikizioak” salatu ditu eta Arabako Foru Aldundiaren ardura... [+]
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Bilbo, 1954. Hiriko Alfer eta Gaizkileen Auzitegia homosexualen aurka jazartzen hasi zen, erregimen frankistak izen bereko legea (Ley de Vagos y Maleantes, 1933) espresuki horretarako egokitu ondoren. Frankismoak homosexualen aurka egiten zuen lehenago ere, eta 1970ean legea... [+]
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]
Guardia Zibilaren historia bat - Hemendik alde egiteko arrazoiak izenburupean, datorren astean argitaratuko dugun 305. LARRUN aldizkariaren pasarte batzuk dira ondorengoak, erakunde armatuaren sorrera garaietan girotutakoak.
Iazko uztailean, ARGIAren 2.880. zenbakiko orrialdeotan genuen Bego Ariznabarreta Orbea. Bere aitaren gudaritzaz ari zen, eta 1936ko Gerra Zibilean lagun egindako Aking Chan, Xangai brigadista txinatarraz ere mintzatu zitzaigun. Oraindik orain, berriz, Gasteizen hartu ditu... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia Sailaren zuzendari berria da Maite Errarte Zurutuza (Beasain, 1995), urrian Fermin Leizaolaren lekukoa hartu ondoren. Kultura materiala aztertzen jarraitzeko beharra azpimarratu du, gizartearen memoria eta bizimodu aldaketak erregistratzeko... [+]
Japonia, XV. mendea. Espioitzan eta hilketa ezkutuetan espezializatutako eliteko talde militarra sortu zen. Edo horixe uste du behintzat Stephen Turnbull historialari britainiarrak. Beste aditu batzuen ustez, askoz lehenago sortu ziren ninjak, duela 2.300-2.500 urte inguru. Eta... [+]