Arnasten ikasteko berriz
Napoka Iria
Bonberenea Ekintzak, 2013
Miren Narbaizak eta Ander Mujikak berriz ere arnasten ikasi dute. Birikak aire garbiz bete dituzte beren bigarren lan luzearen bidez, modu natural batean, harrokeriarik edo gehiegizko handinahirik gabe. Aurreko arropak kendu dituzte, biluztu egin dira, eta berriz ere jantzi dira.
Arnasten ikasteko berriz diskoa 2013. urtearen amaieran kaleratu zuten, aurreko lan luzea (Lehertarazi edifizioak) Bergarako Zabalotegi aretoan jendaurrean grabatu zutenetik ia hiru urte pasatu direnean. Bi diskoak Napoka Iriarenak dira erabat, Napoka Iriaren doinua bietan argi eta garbi antzematen baita: Mirenen ahots ederra eta bere kantatzeko nahiz gitarra akustikoa jotzeko modua, eta Anderren gitarra elektrikoa, bere pedalak eta gainerako tresnak erabiltzeko modu berezi eta pertsonala.
Dena den, disko batetik bestera hainbat aldaketa sumatzen ahal dira. Alde batetik, ahotsaren melodiak aurreko diskoan baino interbalo txikiagotan entzuten dira; bestetik, lehen kantuetako puntu jakin batzuetara biltzen zen tentsioa sakabanatuagoa dago; moldaketak oro har atmosferikoagoak dira, eta une iradokitzaileak, eta baita misteriotsuak ere, transmititzen dituzte.
Azken batean, lehen baino gehiago adierazten dute gutxiagorekin, eta diskoko azkenaurreko piezaren izenburuak dioen bezala, erantziz jantzi dira. Giro intimoa, hunkigarria da nagusi Arnasten ikasteko berriz diskoan. Melodia ederrak entzun daitezke, xehetasunez eta ñabardurez ederki jantziak, soberan egon daitezkeen batere apaingarririk gabe.
Diskoa leun hasten da, Etxeorratz (“Behetik ikusten zaitugunok etengabe hondoratzen gara zure oinetan”) eta Ibiltzeko gertu (“Kemenez bete nituen arimaren ubeldurak, ahanzturan galdutako gorputz gogoaren deiak”) kantuen bidez. Izotzetan erre hirugarren kantuan (“Beldurrez izotzetan daukazu beratzen bihotza min hartzeko beldurrez ibiltzen baitzara”) gitarra elektrikoaren atzamarkada batek sosegua apur bat puskatzen du, eta hortik aurrera beste hainbat sentipen eta sentsazio transmititzen hasiko zaizkigu kantuak, beste zenbait ñabarduraren eta ukituren bidez.
Nik ere kantuko (“Urrutitik begiratzeko beharrak zabaldu dizkit begiak, nigana biltzeko beharraz berreskuratu bizi nahia”) giro bereziak harrapatu egin gaitu, eta Disonantziak kantuko (“Koloreztatuko nuke nik nahi ditudan margoez behin gau batez amestutakoa”) bateriaren erritmoak eta amaierako gitarra elektrikoaren marrazkiek beste norabait eramaten gaituzte.
Kontra kantuan (“Ez zaitzala ez, izuak kontrola, amarru hontatik aterako zara”) gitarra elektrikoa eta ahotsa indartu egiten dira eta ozenago entzuten dira, eta Erantziz jantzi kantuan (“Badakit, harremanen laberintoan galduta gabiltz, erabakiz, zeinengana hurbildu edo urruti ibili”) elkarrizketa bat antzeman dugu, zarata nahiz hotsen eta arpegio akustikoaren artean, eta Mirenen ahotsak etsipen edo ernegazio puntu bat adierazten du.
Azkenik, Distantziatik kantuak (“Baso bihotzean ortozik nabil, errakastoetan oin biak bustirik, ugertuta azala arnastu ezinik urruntzera noa… has nadin hutsetik”) diskoari amaiera bikaina ematen dio, tronpetaren eta harmoniumaren soinuaz baliatuta.
Grabazioa, ekoizpena, aurkezpena eta diseinu lanak ganoraz eginak daude, ederki. Diskoa erraz entzuten da, berehala, ordu erdi pasatxo besterik ez baitu irauten. Mirenek gitarra akustikoa jo eta kantatzeaz gain, argazkiak egin ditu; eta Anderrek gitarra elektrikoa, lap steel-a, fagota jo ditu, eta koroak egiteaz gainera, diseinu lanez ere arduratu da. Diskoan parte hartu duten gainerakoak hauek dira: Felix Buff (perkusioa), Iban Urizar (tronpeta eta harmoniuma), Ibai Gogortza (gitarra, kontrabaxua eta ekoizpena), Iñigo Irazoki (grabazioa eta nahasketak), Jonan Ordorika (masterizazioa) eta Josu Torrealday (argazkiak).
Mirenek eta Anderrek duela zortzi urte sortu zuten Napoka Iria. Tarte horretan bizi izandako esperientzien eta gertaeren ispilua da lan berria. Bihotza ukitu digun barne bidaia bat osatu dute. Kantu bakoitzak eremu, edo hobe esanda, giro batera eramaten gaitu, eta gogoetan hasi gara, oroitzen, edo besterik gabe, sentitzen.
Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]
María Chivite lehendakariak esan du kezkatuta dagoela Alemaniatik Volkswagenetik datozen albisteekin, baina aldi berean, konfiantza duela multinazionalak Iruñean duen lantegian, orain arte iragarritako planak betetzen ari direlako.
Sindikatuen ustez, absentismoa ez da arazoa, “baizik eta lan osasunerako araudia errespetatzen ez duen patronala”. Patronalaren jarrera salatzeko baliatu dituzte azaroaren 7an, Bilbon, Confebaskek gai horren inguruan antolatu dituen jardunaldiak.
Ostegun arratsean abiatu da Lurrama, Bidarteko Estian egin den mahai-inguru batekin. Bertan, Korsika eta Euskal Herriaren bilakaera instituzionala jorratu dute. Besteak beste, Peio Dufau diputatua eta Jean René Etxegarai, Euskal Hirigune Elkargoko lehendakaria, bertan... [+]
Kutixik jaialdia
Non: Intxaurrondoko Kultur Etxean, Donostian.
Noiz: Urriaren 26an.
---------------------------------------------
Donostialdean sortutako musika ekimena da Balio Dute, autogestioa zimendu eta lan-tresna gisa hartuta, "musikariak prekario, bakarti eta... [+]
Garazi Arrula (Tafalla, 1987) eta Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) gonbidatu ditu Mikel Ayerbek (Azpeitia, 1980) Idazteaz beste euskal literaturari buruzko elkarrizketa-saioetako bigarrenera. Euskal ipuingintza izan da elkarrizketa saio honen gaia, eta gonbidatuen... [+]
Sendagaien garapena "bizkortzeko, tratamenduak pertsonalizatzeko eta barne-prozesuak optimizatzeko" erabiltzen ari dira adimen artifiziala. Enpresen % 33k erabiltzen du gaixotasunen analisian, eta % 29k sendagaien garapenean eta fabrikazioan.
Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]
Frantziako Estatuko diputatuak eta senatariak ados jarri dira. Orain arte, alokairu turistiko bat alokatzen zutenek etekinen %50 zergapetik kentzeko aukera zuten, urte osoko alokatzaileek, berriz, %30. Lege proposamenak biak hein berdinera ekarriko ditu, hots, %30era.
Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]
Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.
Israelgo armada urria osoan bereziki gogor aritu da Gazako iparraldean, eta egunotan ere azken urteko erasorik gogorrenak egiten ari da bertan, ehunka pertsona hilda, gehien-gehienak zibilak eta tartean hamarnaka ume. Herritarrei Gazako hegoaldera joateko agindua eman diete... [+]
Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.