Abentura literarioa
Egia esan
Peru Magdalena
Elkar, 2003
Egia esan, ez dakit nola definitu Peru Magdalenaren azken lana: kontakizun luzea, nobela, nobela bat idazteari buruzko abentura, abentura bati buruzko nobela. Nolanahi ere, liburuak berak definizio moduko bat ematen digu -tura atzizkiaren eratorpen bi baliatuz. Bizitzan fisikoki emandako bilaketa: abentura. Eta bizitza orrira iraultzen duena: literatura (236. orr.).
Egia esan, halaxe izena baitu liburuak, modu arrunt batean abiatzen da. Arri eta Kleo hizketan ari direla, jakingo dugu gauzak ezkutatzen dizkiola Arrik Mariari. Arri bizitza maitatu eta disfrutatzearen aldeko pertsonaia da. Alegia, “ulertezina iruditzen zitzaion, ulertezina baino gehiago onartezina, bizitza bakar batekin konformatzea” (13. orr). Filosofia horren jabe, “gauzak ez dira sekula diruditenak”, “bizi itzazu hainbat bizitza bizitza bakarrean” eta horrelako esalditan sinisten zuen Kimuren aitak, behin Mongoliara alde egin zuenak eta inoiz itzuli ez zenak. Baina, egia esan, nor zen Arri?
Artista, abeslari, poeta, Eusko Jaurlaritzako partaide, eta abar. Orotariko bertsioak existitzen dira Arriren inguruan. Horrexegatik, egia bilatzearen ideiak itsututa, Kimuk, bere aitak behin egindako bidaia berregingo du: “Baina bidaia bat ezin da berregin. Bidaia bat egiteak bidea egitea esan gura du” (145. orr.). Honela agertuko zaigu Kimu, liburuaren hirugarren zatian, bere abenturaren kontari eta, konturatu gabe ere, literaturaren egile. Emeki-emeki, egiaren bilaketa zena interpretazio pertsonala bilakatzen da, kimu horretatik adar berria jaiotzen hasiz. Kimuk ulertuko du azkenik bere izenaren esanahia.
Zenbait momentutan istorioa luzeegia suertatu zait, baita aspergarria zenbait kasutan ere. Aita/seme arteko konfliktoaz gainera, bidai iniziatikoaren ideiek ez dirudite originalegiak. Aita ezagutu zutenen mikroistorio eta testigantza txertatuek erritmoa astuntzen dutela iruditu zait, nahiz eta ulertzen dudan liburua abiatu duen konfliktoari forma ematearren baliatu behar izan direla.
Zer da liburuari eusteak lagundu nauena? Zer da harengan sinistera bultzatu nauena? Burutaziorako eskaintzen duen aukera. Alegia, istorioaren hari narratiboa gainditzen duten esaldi, komentario edota erreferentzia literarioetan topatu dut nire -tura atzizki propioa. Eta hori da literaturaz espero izaten dudana; fikzioaren bitartez errealitatea ezagutzen sakondu ahal izatea.
Orain dela hilabetetxo batzuk eztabaida bizia piztu zen sare sozialetan. Bi bando buruz buru: Euskal Herria kolonia bat ote da? Nire uste apalean, ika-mika haren muina kolonialismo eta inperialismo hitzen definizioan zegoen, oso modu ezberdinean erabiltzen ari baitziren hitzok... [+]
Argitu da bigarren itzulirako osaketa: buruz burukoa izanen da bosgarren hautesbarrutian (Baiona inguruko eremuan) eta hiru hautagai lehiatuko dira laugarrenean (Zuberoa, Baxenabarre, Hazparne eta Biarnoko herri batzuk) eta seigarrenean (Lapurdiko zati bat). Lehiatik kanpo... [+]
Joan Mari Torrealdai Beka kultur ikerketak eta egitasmoak sustatzeko sortu zen, bereziki Joan Mari Torrealdaik jorratu izan dituen esparru nagusietan. 2024ko bigarren edizio honetan, Jakin Fundazioak eta Usurbilgo Udalak deialdia berretsi dute eta euskal kulturaren azterketari... [+]
Lau hamarkada luzeko ibilbidea du Euskal Herrian bolleren borrokak; garaiko lesbiana feministen oinordekoak dira. Desira eta identitate sexual hutsa baino askoz gehiago da bollerismoa: sistema zisheteropatriarkal eta koloniala borrokatzeko estrategia politikoa, gorputzetik eta... [+]
Nazioartean Palestinako Estatua aitortu izanari erantzunez hartu dute neurria, Israeleko Finantza ministroaren esanetan. Zeukan botere administratibo urria kendu diote Palestinako Aginte Nazionalari Zisjordaniako lurren laurdenean.
Irakaslea zara eta lanordutan nahiz lanorduz kanpo, berehala erantzun beharreko mezuz josten zaituzte ikasleek, haien gurasoek, ikastetxeko zuzendaritzak, lankideek? Deskonexio digitalaren beharraz gogoetatu dugu, Aitor Idigoras irakaslearekin: "Ateak ixten eta mugak... [+]
Aurreko gobernuak proposamen horiei “bizkar emanda” eta “entzungor” eginda jardun duela salatu du. Eusko Jaurlaritzak iragarritako bilera erroldatan “eskari zehatzak” mahaigaineratuko dituela adierazi du.
Nagore Laffage Casasolaren heriotza salatu dute Iruñean astelehenean. 2008ko Sanferminetan Jose Diego Yllanesek hil zuen, Laffagek 20 urte besterik ez zituela.
Euskarazko ikus-entzunezkoen egoera kaskarrak kezkatuta dauka Katixa Agirre, hizkuntzaren normalizazioan ezinbesteko tresna direla uste baitu. Ahul ikusten du euskal literatura sistema ere, irakurlego txikia duela eta. Hizkuntza gutxituen arazoak denak.
Epaimahaiaren esanetan, dokumentala beharrezkoa da "bizikidetzari espazioa emateko", eta era berean, ez ahazteko urte luzez lesbianismoak ez duela ikusgarritasunik izan. Filminen dago ikusgai.
70 urteko apaizari urtebeteko espetxe zigorra jarri diote, baita bost urteko debekua adin txikikoekin lan egiteko ere. Bere ordenagailuan pedofiliazko edukia aurkitu zuten ikertzaileek. Itaiak elkarretaratzea egin du Baionan, epaiketa hasi aurretik.
2023ko irailean, jatorri senegaldarreko hiru pertsonari Gasteizko gaueko aisialdirako lokal batera sarrera ukatu zieten. Diskriminazioa jasan zutenak eta lokaleko jabea Arartekoaren egoitzan bildu dira, eta akordio batera iritsi dira.
Migratzaile familia batek irekitako denda baten aurrean ikur frankistak jarri dituztela salatu du Zurekin Nafarroa ezker koalizioak. Fiskaltzari eraman dizkiote datuak, gorroto delitu bat egon daitekeelako pankarta horren atzean.