Plazara, zertara?
Holaxe galdetu zidan ahizpak, abenduaren 3an, Euskararen Nazioarteko Egunean, Herriko Plazan antolatutako elkarretaratzera gonbidatu nuenean. Niretzat nabarmena zena berarentzat ez zen nonbait, eta gogora ekarri nion, 90etan, gay eta lesbianen eskubideen aldeko mugimenduetako arduradunek ezkontza eskubidearen alde egin behar genuela adostu zutenean, nola batek baino gehiagok bere buruari galdetu zion: plazara, zertara eta ezkontza eskubidearen defentsan? Horixe egin baikenuen, ekainaren 28an bezala, urteak dituen gainontzeko egunetan ere, 2005ean Espainiako Estatuan eta amaitzear dugun 2013an Frantziakoan, lege aldaketak gertatu diren arte, izan ere, helburua ez zen ezkontzea, gainerakoekin eskubide eta betebeharretan berdintasunean bizitzea baizik.
Sexu askapenerako borrokak, feminismoa izan zuen aitzindari eta azken honek egindako aurrerabidearen erakusgarri da Argiaren 2.392 alean, azaroaren 24koan, Estitxu Eizagirrek egindako erreportajea. Hezkidetza hezkuntzan du aztergaia, eta bertan, besteak beste, Elorrioko Institutuko esperientziaz eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkidetza eta Genero-indarkeriaren prebentzioa lantzeko Gida-Planaz dihardu. Bere esparrutik harago begiratzeko gai den edozein hizkuntza teknikariren bekaizkeria esnatzeko modukoa da artikulua, terminologian, edukietan, ikuspegietan eta lan prozeduretan puska bateko aldea ateratzen diolako ikastetxeetako edozein hizkuntza normalizazio plani.
Eta hau guztia diot, uste dudalako, euskalgintzak ere, aurreko askapen prozesuak izango dituela aitzindari XXI. mende hastapen honetan. Horretarako, bere burua askapen prozesu gisa irudikatzen asmatu beharko du eta beste askapen prozesuekin aliantzak eraiki, hizkuntzen eta hiztunen berdintasun printzipioa eztabaidaren erdigunera ekarriz. Izan ere, egun indarrean dauden hizkuntza legeak berdintasun printzipioa urratzen dute eta honek eguneroko bizitzan botere harreman desorekatuak elikatzen ditu hiztun talde desberdinen artean, errealitatea desitxuratuz, sufrimendua eraginez eta elkarbizitza zailduz.
Euskaltzaleon Topagunearen eskutik lehenengoz “Euskarak 365 egun” kanpainarekin, erakundeen ospakizun eta adierazpenekin osatutako Euskararen Nazioarteko Egunari kaleko oinezkoen ahotsa eta lekukotasuna gehitu nahi izan dizkiogu. Eguna geure egiteko, kolorea eta bizitza ematera atera gara kalera, dagokigun lekuan jartzera, hemen gaude esatera, askatzera, nonahi, noiznahi, orain, hemen, geu izateko euskararen herrian.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]
Desgaitasun fisikoa duen arkitekto baten alabaren etxea bisitatu ondoren idazten dut honako hau.
Desgaitasun fisikoa duten pertsonen taldeek ez dute arkitektoa maite, beraien bizitza zailtzen duen gaizkile bat kontsideratzen baitute. Gorrotoa ulerkorra da: arkitektoaren lanak... [+]
Ortutik itzuli berritan erabaki nuen Twitterretik alde egitea, oraindik Twitter zenean. Auzolan batera joan nintzen, brokoliak eta azaloreak landatzera, eta mindfulness efektua zapuztu zidan algoritmoak, idazle feminista transgorrotatzaile baten txioak jaurtitzearekin... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]