Kontrolpean
Irailaz geroztik, elektrizitate-konpainiakoak lau aldiz etorri dira kontagailua aldatzera. Argi esan diegu ahoz eta idatziz: ez dugu nahi kontagailu digitalik. Baina etortzen jarraitzen dute.
Esaten digute doan dela kontagailu-aldaketa, baina guk ez dugu ikusten arrazoirik ongi dabilen kontagailua aldatzeko. Azken bisitan, paper bat sinatu nuen gure uko erabatekoarekin. Etorri zen langileak aipatu zuen agian agindu judizialak baliatzen hasiko dela enpresa. Susmagarria da halako ahalegin handietan aritzea enpresa bat, ez bada asko duela irabazteko.
Arrazoi asko daude kontagailu digitala jartzeari ezetza emateko (lanpostuen galera, adibidez), eta kasu emateko modukoa da gure kontsumoen gaineko kontrola zorroztuko dutela.
Orain aldian-aldian kontagailua irakurrita dakite zenbat elektrizitate gastatzen dugun. Kontagailu digitalen bidez, etengabe –gau eta egun– kontrolatuko dute noiz, nola eta zertan kontsumitzen dugun argindarra. Horri esker, izugarrizko boterea (ekonomikoa, baina ez hori soilik) eskuratuko du xede teoriko gisa herritarrei elektrizitatez hornitzea duenak.
Beste kontrol bat, hori gabe ere aski kontrolaturik bizi garenontzat.
Beti izan baitira susmoak eta zantzuak herritarron gaineko kontrolari buruz, eta azkenotan susmoak ebidentzia bilakatzen ari dira. Nafarroako irakasleei buruzko Guardia Zibilaren txosten erreserbatuaren aferak, adibidez, jende askoren susmoak berretsi ditu. Agerian gelditu berri diren nazioarteko zein herrialdeen barneko espioitza kasuek bezala. Eta gero eta nabarmenagoa da ordenagailu, mugikor eta halakoen bidez gure bizitzetan sartzeko ahalmen izugarria dutela.
Kontrola beti egon da hor, eta teknologia berriek –zeinek eta teorian gure bizimodua errazten omen duten horiek beraiek– kontrol hori areagotu eta erraztu dute. Geure borondatez (libreki?) geuk ordaintzen ditugun tresnak baliatzen dituzte gu kontrolatzeko.
Segur aski, ezer gutxi egiten ahal dugu kontrol-sistema horien kontra, baina komenigarria da haien existentziaz jabetuta egotea.
Eta behin ohartuta, zer? Kikildu gaitezke, edo irudimenari eta umoreari heldu. Eta esperimentatu. Batzuetan, klik batzuk aditzen ditugu telefonoan. Duela bi urteko hauteskunde espainiarren garaian ohartu ginen klikadak hitz jakin batzuk esan ahala aditzen genituela. Gure lagun Amaiurren urtebetetzea aipatu, eta klik egin zuen telefonoak.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Oldarraldia ari du EAEko administrazioa euskalduntzeko erabakien aurka, berriz ere, enegarren aldiz. Oraingoan berrikuntza eta guzti, espainiar epaitegiak eta alderdi eta sindikatu antieuskaldunak elkarlanean ari baitira. Ez dira izan akats tekniko-juridikoak zuzentzeko asmoz... [+]
Igande gaua. Umearen gelako atea itxi du, ez guztiz. Ordenagailu aurrean esertzeko momentua atzeratu nahi du. Ordu asko aurretik. Zazpietan jaiki da, eta, bihar ere, astelehena, hala jaikiko da. Pentsatu gabe ekiten badio, lortu dezake gauak pisu existentzialik ez izatea. Akats... [+]
Naomiren etxeko eskailerak igotzen ari dela datorkion usainak egiten dio memorian tiro. "Ez da sen ona, memoriaren eta emozioaren arteko lotura da. Baldintzapen klasikoa", pentsatzen du Peterrek bere golkorako Intermezzo-n, Sally Rooney irlandarraren azken eleberrian... [+]
Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]
Aspaldi pertsona oso zatar bat ezagutu nuen, urrun izatea komeni den pertsona horietako bat. Bere genero bereko pertsonengana zuzentzeko, gizonezkoengana, “bro” hitza erabili ohi zuen. Edozein zapaltzeko prest zegoen, bere helburuak lortzeko. Garai hartatik hitz... [+]
2020. urteko udaberrian lorategigintzak eta ortugintzak hartutako balioa gogoan, aisialdi aktibitate eta ingurune naturalarekin lotura gisa. Terraza eta etxeko loreontzietan hasitako ekintzak hiriko ortuen nekazaritzan jarraitu du, behin itxialdia bareturik. Historian zehar... [+]
Hurrengo ariketa egin ezazu zure lantokian, euskaltegian edo gimnasioan:
Altxa eskua Minneapoliseko George Floyd nor den dakizuenok.
Altxa eskua Madrilgo Mame Mbaye nor den dakizuenok.
Altxa eskua Barakaldoko X nor den dakizuenok.
Mame Mbaye manteroa duela zazpi urte... [+]
2022ko ekainaren 7an, Directa-k serie luze bateko lehen polizia infiltratuaren kasua argitaratu zuen. Martxoaren 5ean, Belen Hammad fikziozko izena erreta geratu zen, polizia-argotean dioten bezala. Jada hamar dira Directa, El Salto eta El Diario-k azken hiru urteetan argitara... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]