Balio aldaketa, gizarte berria sortzeko giltza

Duela gutxi, azaroaren 25ean, Emakumearen indarkeriaren aurkako Nazioarteko Egunean, hainbat puntu lila ikusi ditugu erakunde askotako fatxadetan, etxeetako leihoetan, sare sozialetan... Kontuan izanda sinbolo hau publikoki erakusteak berarekin dakarrela emakumeen eta gizonen arteko berdintasun eza oinarri duen indarkeriaren kontrako konpromiso aktiboa, esan daiteke euskal gizartearen gehiengoak indarkeria mota honen kontrako jarrera argia daukala. Emakundek landutako azken Emakume eta Gizonen egoerari buruzko txostenean jasotzen da EAEko biztanleriaren %82,2k uste duela genero-indarkeria dela gizartearen arazoen artean handienetakoa.

Jakin nahiko nuke, hala eta guztiz ere, indarkeria mota honen kontra dagoela esaten duen %82,2 horretako guztiak ados dauden lehenik eta behin emakumeen kontrako indarkeria zer den definitzeko orduan, eta, bestetik, indarkeria mota hori sorrarazten duten sinesmen eta balore guztiak gaitzesteko orduan. Emakundek argi dauka ezinbestekoa dela indarkeria mota horren aurka egiteko berdintasun eza betikotzen duten eguneroko jarrerak aldatzeko ahalegin handia egitea. Baina horretarako lehenengo pausoa jarrera horiek antzematen ikastea da, berdintasun eza non eta nola ematen den ikustaraztea.

Berdintasun eza betikotzen duten jarrerak antzemateko lan horretan, gazteekin egin beharreko lana da bereziki garrantzitsua. Neska batek pentsa dezake whatsappean bere bikoteak etengabe “non zaude, norekin zaude, bidali argazki bat norekin zauden ikusteko” bezalako mezuak maitasunaren adierazgarri direla. Eta mutilak berak ere pentsa dezake bere bikoteari bidaltzen dizkion mezu horiekin guztiekin inork baino gehiago maite duela adierazten diola. Kasu batean zein bestean garrantzitsua da gazteak ohartzea halako jarrerak neskaren askatasuna eta autonomia mugatzen ari direla, eta halako jarrerek ereindako lurretik jaio daitekeela egunen batean emakumeen kontrako indarkeria.

Baina arazoa ez dago gazteengan bakarrik. Gazteek gure gizartean berdintasunarekin bat ez datozen jarrerak bereganatu baino ez dituzte egiten. Berdintasunaren kontrako jarrera horiek bizi-bizi daude oraindik, eta sugarraren antzera pizten dira gizarte eredu hau aldatu nahi duen edozein haize boladak jotzen duenean. Berdintasun ezaren kultura guztiz txertatua dago gure hedabideetan, familietan, eskoletan, tabernetan, enpresetan eta beste hainbat gunetan. Eta horren adierazle dira askotan berdintasunarekin zerikusia duten gaiei buruz arinkeriaz hitz egitea, edo barreak egitea, edo emakume bati gertatzen zaionaren erru handiena bere gain botatzea, edo zalantzan jartzea emakume baten testigantza, edo “berdintasunaren alde nago baina ez nator bat feminismoarekin” bezalako kontraesanak entzutea.

Askotan esaten da ez garela munduan gertatzen diren arazoen larritasunaz ohartzen gertu sentitzen ditugun arte. Zure alaba, zure iloba, zure ama, zure laguna izan daiteke genero indarkeriaren biktima. Horrelakoetan geure buruari galdetzen diogu nola den posible XXI. mendean emakume bat halako zulo beltzean sartuta ikustea.

Emakumeen kontrako indarkeriaren kontra egiteko, batetik, erroetara joan behar dugu, gure eguneroko jarrerak aztertuz. Bestetik, argi dago indarkeria mota honek erantzun iraunkorrak behar dituela. Eta bi ezaugarri horiei azken bat erantsiko nioke: erakunde, elkarte eta entitate ugariren arteko lan bateratuaren beharra. Pertsona guztien lan bateratuaren beharra. Emakumeen kontrako indarkeriaren arazoa ez da emakumeena bakarrik, gizarte osoarena baizik, eta denon artean egin behar diogu aurre.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Jon Alonso
Zozo zuriak

Jada bizpahiru aste izango dira irakurri nuenetik, Maialen Akizuren zutabe batean. Aner Peritzek telebistan esandakoak zekartzan: “Bertsolaritza da gizon zis heteroekin ez harremantzera eraman nauena, bertsolaritza delako disidente egin nauena, eta, era berean,... [+]


2025-04-16 | Itxaro Borda
Irauteko

Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]


Aitonita eta ortologia

Ansorena´tar Joseba Eneko.

Edonori orto zer den galdetuz gero, goizaldea erantzungo, D´Artagnanen mosketero laguna edo ipurtzuloa, agian. Baina orto- aurrizkiak zuzen adierazten du eta maiz erabiltzen dugu: ortodoxia, ortopedia, ortodontzia... Orduan (datorrena... [+]


2025-04-16 | Bea Salaberri
Gerlarako prestatu?

“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.

Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]


2025-04-16 | Karmelo Landa
Aberri Aukera

Ez da Aberri Eguna, Aberri Aukera da euskaldunok behar duguna. Urtean behin errepikatzen dira balizko alderdi zein talde abertzaleen deialdiak, data hauetan, Euskaldunon aberria Euskadi/Euskal Herria da aldarriaren inguruan. Egun bateko kontua izaten da, hala ere. Eta ez batera... [+]


Teknologia
Egitea edo ez egitea

Joan den astean topaketa polit bat izan dut, aspaldi ikusten ez nuen emakume talde batekin, eta egitearen inguruan aritu gara berbetan, teknologia eta sorkuntza espazioei lotuta.

Emakume hauetako nagusiena, jubilatzeko mugan dagoena, programatzailea da eta kodea programatzen... [+]


2025-04-16 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Eraikinaren bizitza

Hainbatetan esan izan didate arkitektoen lanaren gauzarik indartsuena dela ekoizten duguna betikotu egiten dela. Eraikinaren betikotasunak gizakiaren presentzia tenporala gainditzen duela eta geroko etorkizunean iraunkor egingo gaituela. Eta liburu batekin gertatzen ez den... [+]


2025-04-16 | June Fernández
Meloi saltzailea
Chimamanda

Desengainu handia hartu dute euskal feminista askok jakin dutenean Chimamanda Ngozi Adichie idazleak haurdunaldia esternalizatu duela, alegia, surrogate batek ernaldu duela bere haurra, diru truke. Guztiok izan beharko genuke feminista saiakeraren egilea da Adichie, besteak... [+]


Euskarazko hezkuntzaren alde, ingeleseko saio gehiagorik ez

Gure hizkuntzaren aurkako beste eraso bat jasan behar izan dugu Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuaren eskutik; PAI programan euskararen aurkako aldaketa bat egitera behartu gaituzte. Azken urteotan, legeak hala aginduta, D ereduko ikastetxe berriek PAI programa sartu... [+]


Eguneraketa berriak daude