Komunikazioa izan daiteke webgunea kudeatzea, ikuskizuna prestatzea eskualdeko hainbat artistarekin, irratian saltseatzea, eskualdeko memoria historikoa batzea... Horietara guztietara dago zabalik Aiaraldea Komunikazio Leihoa elkartea. Dena euskaraz. Modu naturalean euskaraz hasitako harremanek euskaraz jarraitzen dute-eta.
Aiaraldea.com ataria da elkartearen tresna indartsuena, eta berau sortzea izan zen elkartearen lehenengo pausoetako bat. Gerora, internet bidezko irratia jarri zuten martxan, eta urrian aldizkaria kaleratzen hasi dira, hamabostekaria. Komunikabideetatik harago doan proiektua da baina Aiaraldea Komunikazio Leihoa. Komunikazioa bere zentzu zabalenean hartuta egiten dute lan, 50 bat boluntarioz osatutako sarean. Arabako kuadrilletako bat da Aiaraldea eta ondoko udalerriak biltzen ditu: Amurrio, Artziniega, Aiara, Laudio eta Okondo.
Ideia duela lau urte jaio zen. Irati Mendiguren elkarteko kideak azaldu duenez, webgunea egitea zen hasierako asmoa: “Plaza eman nahi genien elkarteen ekintzei eta eskualdeko gaurkotasunari”. Proiekturako jende bila hasi ziren: Webgunea sortzeko “igeltseroak”, albisteak idazteko prest zeuden herritarrak, argazkizaleak, bideo afizionatuak... Webgunea aitzakia, hainbat motibazio sortu ziren gazteak euskararen normalizazioan murgiltzeko. Irratia jaio zen geroago, eta han gazte kuadrillek eta herritar musikazaleek parte hartzeko modua ikusi zuten. Gaur egun, hogei bat lagun dabiltza irratian programa egiten.
Udazkenero multimedia tailerrak antolatzen dituzte, elkarteko kideen formaziorako, eta herritarrentzako ere irekiak. Horrez gainera, kultura ikuskizunak ere antolatu ditu elkarteak, ikastetxeekin multimedia rallyak egiten dira… Ekimen horiek aurrera eramateko sare zabala dute elkartean. “Norberak dakienetik egiten du lan, bere denbora eskainiz. Hor dago nire ustez elkartearen xarma eta honek aurrera egitearen arrazoia”.
Proiektua haziz joan da, eta duela bi urte, boluntarioen lanaz gainera, dedikazio gehien behar zuten lanetarako lanpostuak sortzen hasi ziren. Gaur egun lau langile dauzka elkarteak. Euretako bat, boluntarioen arteko koordinazioaz eta finantzaketaz arduratzen da. Erredakzioan bi langile daude, bata webgunearen arduraduna eta bestea aldizkariarena. Laugarren pertsona bat arlo teknikoaz eta komertzial lanez arduratzen da.
Urrian kaleratu zuten Aiaraldea hamabostekariaren lehen zenbakia. Doakoa da. “Momentu honetan eskualdean ez da banatzen doako egunkaririk, gaztelaniaz ere ez. Eremu hori euskarak hartzea itzela izan da”. Irati Mendigurenen hitzetan, harrera ona egin diote herritarrek. Okindegietan, kioskoetan, ikastetxeetan, tabernetan, euskaltegietan, autobus geltokietan... banatzen dute: “Komertzio batzuek ale gehiago uztea ere eskatu dute”. Oraingoz 10.000 ale banatzen dituzte, eta tirada egokia ote den ikusten dabiltza lehen zenbakietan.
Arinago, aiaraldea.com-ekin, batez ere gazteengana heltzen zen elkartea. Papererako saltoarekin beste adin bateko publikoarengana heltzen dabiltza. Gainera, Mendigurenen ustez, euskarazko atari batera bere kabuz sekula helduko ez zen jendearengana iritsi dira: “Piztu diogu jakin-mina agian orain arte euskarari aparteko garrantzirik ematen ez zion jendeari ere, eta horregatik bakarrik, merezi du”. Etxean aldizkaria jaso eta seme-alabei galdezka imajinatzen ditu Mendigurenek hainbat herritar: Zer jartzen du hemen? Pertsona hori ezagutzen dut, baina ez dakit zer dioen. “Aldizkariaren kontuarekin uste dut apurka-apurka hizkuntzen arteko muga batzuk apurtuko direla”.
Eskualdeko memoria historikoa batzen ere badabiltza elkarteko kideak. Aurten 1983ko Laudioko uholdeen urteurrena dela eta, dokumentala prestatu dute. Emanaldi egunean jendeak galdetzen omen zuen; “zer da, euskaraz bakarrik? Ze pena!” Apurka-apurka kalitatean hobetu eta produktu gehiago ekoiztu gura ditu elkarteak: “Erakutsi nahi diogu jendeari gauza erakargarriak egin daitezkeela euskaraz; euskaraz bizitzea erakargarria izan daitekeela, azken finean”.
Aiaraldean hiru herritarretik bat da gai euskaraz berba egiteko, eta erabilera nahiko baxua da. Ekintza eta produktu erakargarriekin erabilera horretan eragitea da elkartearen helburua. Elkarteak euskaraz funtzionatzen du modu naturalean: “Lehendik elkarrekin euskaraz aritzen ginenez, errazagoa da euskaraz jarraitzea harreman horrek”.
Aiaraldean orain arte ez da eskualde mailako komunikabiderik egon: “Bi irrati daude, ez gaituztenak asetzen: Radio Llodio eta Radio Ayala”. Erdarazko medioak biak, gehienbat informazio instituzionala lantzen dute Mendigurenen iritziz. “Herri kazetaritza deitu izan diogu gure proiektuari”, dio. “Ez gara kazetari profesionalak eta kalitatean asko daukagu oraindik hobetzeko, baina komunikazioan funtsezkoa den beste zerbait daukagu: herritarrekiko gertutasuna”.
Orain, erronka, zalantza barik, hamabostekaria da: “Askok esan digute, aldizkaria dohainik, garai hauetan, krisiagaz?”. Badituzte diru-laguntzak, Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak emandakoak. Duela gutxi hitzarmenak lortu dituzte eskualdeko udalekin. Bazkideak ere badituzte, eta aldizkaria sortzearekin batera, publizitatea eskaintzen hasi dira. Irati Mendigurenen berbetan, gogoa eta inplikazioa baldin badaude aurrera egingo du proiektuak: “Pilo bat sinesten dugu honetan, eta hori da funtzionarazten duena”.
Mikel Laboa hil eta gutxira, elkarteko kide batzuek Laboaren inguruan ikuskizun bat antolatzeko ideia izan zuten. Lili bana Mikelentzat deitu zioten ikuskizunari. Amurrioko antzokian, eskualdeko musikari eta artistek parte hartu zuten: “Xumea izan zen, baina oso polita. Ikusi genuen gai ginela horrelako espresiobideak erabilita, eta euskaraz, jendea erakartzeko”.
Hurrengo urtean horrelako zerbait errepikatu behar zela eta sortu zuten Euskararen Leihoak ekimena. Aiaralde osoko 60 pertsona inguruk parte hartu zuten ikuskizunean. Helburua euskara sustatzea eta elkarrekin euskaraz lan egitea izan ziren. Han elkartu ziren flamenkoa, folk musika, rapa... “Planteatu genuen euskararen leihoak horiek guztiak ere bazirela eskualdean bertan”.
Elkar ezagutzeko aukera ematen du Euskararen Leihoak ekimenak. Mendigurenek berak aitortu du harritu egin zela sortzaileen zerrenda ikusterakoan: “Ez nekien hainbeste gauza genituenik eskualdean!” Hantxe ziren askotariko herritarrak. Batzuk musikari profesionalak, beste batzuk sekula publiko aurrean emanaldirik eman bakoak. Ikasturte honetan ere egingo dute jaialdia, oraindik gauzak lotzen hasi ez badira ere. Ikuskizun horri esker konturatu dira, elkartera beste modu batera hurbiltzen ez den jende asko hurreratzen dela.
Urtarrilaren 4an hil zen Robert Hirigoien euskaltzalea (Larresoro, Lapurdi, 1944). Ostegunean eskainiko diote azken agurra, jaioterrian (10:00etan). Herri Urrats festaren sortzaileetako bat izan zen, baita Lapurtarren Biltzarrarena, Kanboko ikastolarena eta euskara eta euskal... [+]
Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Euskaltzaleen Topaguneak hasiera berri bat irudikatu du. Hemendik aurrera Taupa, euskaltzaleen mugimendua izena hartuko du. Euskara elkarteen topagunea izatetik, Euskal Herri osoko euskaltzaleak aktibatzea eta saretzea izango du helburu. Topaguneko kideek adierazi dutenez,... [+]
Euskal Herri osoan euskara eta hiztun komunitatea larrialdi egoeran daudela berretsi zuen azaroan Kontseiluak eta, ostegun honetan, egoera hori Nafarroan zertan datzan azaldu du Iruñean. Era berean, herrialdean ataka horretatik ateratzeko egin beharrekoak azpimarratu ditu.
Irungo Udalak barkamena eskatu eta asteazken honetarako bilerara deitu ditu hiriko elkarte euskaltzaleak, baina beste norabide bat hartu du aferak eta gaia ez du berehalakoan itxiko. Gabonetako ekitaldian euskara baztertzeagatik udala salatu duten elkarteak zeuden deituta... [+]
Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika lelopean egin du manifestazioa larunbatean Euskal Herrian Euskarazek, Landako gunetik abiatuta. Euskal Errepublika aldarrikatzera, indarrak batzera eta euskararen aldarria lau haizetara zabaltzera deitu dute Durangoko kaleetan... [+]
Teilatura igo, eta hainbat instituziok Euskararen Nazioarteko Eguna “aurpegi zuriketarako aprobetxatu ohi dutela” salatu du bikote aktibistak. Frantziako eta Espainiako Konstituzioak “supremazistatzat eta euskaldunentzat baztertzailetzat” jo dituzte, bi... [+]
Euskalgintzaren Kontseiluak Larrialditik indarraldira adierazpena plazaratu du Euskararen Egunaren atarian. 2025a euskararen normalizazio eta biziberritze prozesua “noranzko egokian jartzeko urtea” izango dela adierazi du. Bide horretan, lehen eginkizuntzat jo dute... [+]
Lau egunez idekia izanen den merkatu bat antolatzen du Plazara kooperatibak euskararen aldeko beste hamar bat eragilerekin –horien artean ARGIA–.
Euskararen biziraupena ez da euskaldunok politikaren partidan jokatzen dugun arazo bakarra, baina bai, euskalduntasunaren elementu bereizgarriena den neurrian, gure egoera gehien islatzen duena. Beste esparru batzuetan hainbeste ageri ez dena oso ongi erakusten du. Hasteko,... [+]
GUKA Bilboko euskaltzaleen mugimenduak euskararen aldeko ekintza esanguratsua burutu du astearte arratsaldean Deustuko metro geltokian, Bilbon euskaraz bizitzeko oztopoak eta aukerak irudikatzeko.
Agorrilaren 27an igorri nizuen gutunean, irailaren 10eko auzian euskaraz deklaratzeko asmoa nuela adierazi nizuen. Auzi honen hastapenean, epaile nagusiari euskaraz zekienez galdegin nion. Gutxiespenarekin ezetz erantzun zidan. Orduan, nere gutuna eskuratu zuenez frantsesez... [+]
Euskara eta euskal hiztunen komunitatea larrialdi linguistikoan dagoela adierazi du Kontseiluak. Ohartarazi du “indarrean diren joera soziolinguistikoak eta egiturazko arazoak itzulikatzeko neurri egokiak epe laburrean hartu ezean”, atzeraldia datorrela. Kontseiluak... [+]
Komunikazioa, kirola, musika edo sukaldaritza bezalako esparruetan aritzeagatik ezagunak diren Euskal Herriko txoko guztietako euskaldunekin osatu dute Euskaraldiaren enbaxadore taldea.