Komunikazioa izan daiteke webgunea kudeatzea, ikuskizuna prestatzea eskualdeko hainbat artistarekin, irratian saltseatzea, eskualdeko memoria historikoa batzea... Horietara guztietara dago zabalik Aiaraldea Komunikazio Leihoa elkartea. Dena euskaraz. Modu naturalean euskaraz hasitako harremanek euskaraz jarraitzen dute-eta.
Aiaraldea.com ataria da elkartearen tresna indartsuena, eta berau sortzea izan zen elkartearen lehenengo pausoetako bat. Gerora, internet bidezko irratia jarri zuten martxan, eta urrian aldizkaria kaleratzen hasi dira, hamabostekaria. Komunikabideetatik harago doan proiektua da baina Aiaraldea Komunikazio Leihoa. Komunikazioa bere zentzu zabalenean hartuta egiten dute lan, 50 bat boluntarioz osatutako sarean. Arabako kuadrilletako bat da Aiaraldea eta ondoko udalerriak biltzen ditu: Amurrio, Artziniega, Aiara, Laudio eta Okondo.
Ideia duela lau urte jaio zen. Irati Mendiguren elkarteko kideak azaldu duenez, webgunea egitea zen hasierako asmoa: “Plaza eman nahi genien elkarteen ekintzei eta eskualdeko gaurkotasunari”. Proiekturako jende bila hasi ziren: Webgunea sortzeko “igeltseroak”, albisteak idazteko prest zeuden herritarrak, argazkizaleak, bideo afizionatuak... Webgunea aitzakia, hainbat motibazio sortu ziren gazteak euskararen normalizazioan murgiltzeko. Irratia jaio zen geroago, eta han gazte kuadrillek eta herritar musikazaleek parte hartzeko modua ikusi zuten. Gaur egun, hogei bat lagun dabiltza irratian programa egiten.
Udazkenero multimedia tailerrak antolatzen dituzte, elkarteko kideen formaziorako, eta herritarrentzako ere irekiak. Horrez gainera, kultura ikuskizunak ere antolatu ditu elkarteak, ikastetxeekin multimedia rallyak egiten dira… Ekimen horiek aurrera eramateko sare zabala dute elkartean. “Norberak dakienetik egiten du lan, bere denbora eskainiz. Hor dago nire ustez elkartearen xarma eta honek aurrera egitearen arrazoia”.
Proiektua haziz joan da, eta duela bi urte, boluntarioen lanaz gainera, dedikazio gehien behar zuten lanetarako lanpostuak sortzen hasi ziren. Gaur egun lau langile dauzka elkarteak. Euretako bat, boluntarioen arteko koordinazioaz eta finantzaketaz arduratzen da. Erredakzioan bi langile daude, bata webgunearen arduraduna eta bestea aldizkariarena. Laugarren pertsona bat arlo teknikoaz eta komertzial lanez arduratzen da.
Urrian kaleratu zuten Aiaraldea hamabostekariaren lehen zenbakia. Doakoa da. “Momentu honetan eskualdean ez da banatzen doako egunkaririk, gaztelaniaz ere ez. Eremu hori euskarak hartzea itzela izan da”. Irati Mendigurenen hitzetan, harrera ona egin diote herritarrek. Okindegietan, kioskoetan, ikastetxeetan, tabernetan, euskaltegietan, autobus geltokietan... banatzen dute: “Komertzio batzuek ale gehiago uztea ere eskatu dute”. Oraingoz 10.000 ale banatzen dituzte, eta tirada egokia ote den ikusten dabiltza lehen zenbakietan.
Arinago, aiaraldea.com-ekin, batez ere gazteengana heltzen zen elkartea. Papererako saltoarekin beste adin bateko publikoarengana heltzen dabiltza. Gainera, Mendigurenen ustez, euskarazko atari batera bere kabuz sekula helduko ez zen jendearengana iritsi dira: “Piztu diogu jakin-mina agian orain arte euskarari aparteko garrantzirik ematen ez zion jendeari ere, eta horregatik bakarrik, merezi du”. Etxean aldizkaria jaso eta seme-alabei galdezka imajinatzen ditu Mendigurenek hainbat herritar: Zer jartzen du hemen? Pertsona hori ezagutzen dut, baina ez dakit zer dioen. “Aldizkariaren kontuarekin uste dut apurka-apurka hizkuntzen arteko muga batzuk apurtuko direla”.
Eskualdeko memoria historikoa batzen ere badabiltza elkarteko kideak. Aurten 1983ko Laudioko uholdeen urteurrena dela eta, dokumentala prestatu dute. Emanaldi egunean jendeak galdetzen omen zuen; “zer da, euskaraz bakarrik? Ze pena!” Apurka-apurka kalitatean hobetu eta produktu gehiago ekoiztu gura ditu elkarteak: “Erakutsi nahi diogu jendeari gauza erakargarriak egin daitezkeela euskaraz; euskaraz bizitzea erakargarria izan daitekeela, azken finean”.
Aiaraldean hiru herritarretik bat da gai euskaraz berba egiteko, eta erabilera nahiko baxua da. Ekintza eta produktu erakargarriekin erabilera horretan eragitea da elkartearen helburua. Elkarteak euskaraz funtzionatzen du modu naturalean: “Lehendik elkarrekin euskaraz aritzen ginenez, errazagoa da euskaraz jarraitzea harreman horrek”.
Aiaraldean orain arte ez da eskualde mailako komunikabiderik egon: “Bi irrati daude, ez gaituztenak asetzen: Radio Llodio eta Radio Ayala”. Erdarazko medioak biak, gehienbat informazio instituzionala lantzen dute Mendigurenen iritziz. “Herri kazetaritza deitu izan diogu gure proiektuari”, dio. “Ez gara kazetari profesionalak eta kalitatean asko daukagu oraindik hobetzeko, baina komunikazioan funtsezkoa den beste zerbait daukagu: herritarrekiko gertutasuna”.
Orain, erronka, zalantza barik, hamabostekaria da: “Askok esan digute, aldizkaria dohainik, garai hauetan, krisiagaz?”. Badituzte diru-laguntzak, Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak emandakoak. Duela gutxi hitzarmenak lortu dituzte eskualdeko udalekin. Bazkideak ere badituzte, eta aldizkaria sortzearekin batera, publizitatea eskaintzen hasi dira. Irati Mendigurenen berbetan, gogoa eta inplikazioa baldin badaude aurrera egingo du proiektuak: “Pilo bat sinesten dugu honetan, eta hori da funtzionarazten duena”.
Mikel Laboa hil eta gutxira, elkarteko kide batzuek Laboaren inguruan ikuskizun bat antolatzeko ideia izan zuten. Lili bana Mikelentzat deitu zioten ikuskizunari. Amurrioko antzokian, eskualdeko musikari eta artistek parte hartu zuten: “Xumea izan zen, baina oso polita. Ikusi genuen gai ginela horrelako espresiobideak erabilita, eta euskaraz, jendea erakartzeko”.
Hurrengo urtean horrelako zerbait errepikatu behar zela eta sortu zuten Euskararen Leihoak ekimena. Aiaralde osoko 60 pertsona inguruk parte hartu zuten ikuskizunean. Helburua euskara sustatzea eta elkarrekin euskaraz lan egitea izan ziren. Han elkartu ziren flamenkoa, folk musika, rapa... “Planteatu genuen euskararen leihoak horiek guztiak ere bazirela eskualdean bertan”.
Elkar ezagutzeko aukera ematen du Euskararen Leihoak ekimenak. Mendigurenek berak aitortu du harritu egin zela sortzaileen zerrenda ikusterakoan: “Ez nekien hainbeste gauza genituenik eskualdean!” Hantxe ziren askotariko herritarrak. Batzuk musikari profesionalak, beste batzuk sekula publiko aurrean emanaldirik eman bakoak. Ikasturte honetan ere egingo dute jaialdia, oraindik gauzak lotzen hasi ez badira ere. Ikuskizun horri esker konturatu dira, elkartera beste modu batera hurbiltzen ez den jende asko hurreratzen dela.
Euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea faltan botako du. Uda gabe, Bertsularien lagunak, bertan gelditzen den azken elkarteak, lekuz aldatuko du eta etxea hetsiko dute. Euskararen, euskal kulturaren eta arteen ohantzea izan da Larraldea, urte luzetan Andoni Iturrioz mezenasak... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Gasteizen egin duten ekitaldian ireki dute izen ematea, laugarren edizioa hasteko bi hilabete falta direla. Erakundeetako ordezkariak, herritarrak eta entitateetako kideak agertu dira, besteak beste. Euskaraldiaren koordinazioa Euskal Herriko erakunde publikoen eta Taupa... [+]
Korrikaren "bihotza eta burua" erakutsiko ditu dokumentalak. Proiektua gauzatzeko, herritarren babesa "ezinbestekoa" izango dela adierazi dute AEK eta Mirokutana ekoiztetxeak, eta apirilaren 25era bitartean crowdfunding kanpaina bat abiatuko dute jalgihadi.eus... [+]
25 bat eragilek adierazi diete elkartasuna apirilaren 11n Baionako auzitegian epaituko dituzten Intza Gurrutxaga eta Gorka Torre Euskal Herrian Euskaraz taldeko kideei. Egun batzuk lehenago, apirilaren 6an Baionan eginen den manifestazioan parte hartzeko deia ere luzatu dute.
Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]
Otsailaren 28an Hendaian eman dio hasiera kanpainari Herri Urratsek. Euskararen transmisioa bermatzen duen Seaska babestea da helburua.
Gukak “Bilbo erdalduntzen duen makina” ikusaraziko du kanpainaren bidez. 24 orduz martxan dagoen makina salatuko dute, eta berori “elikatu eta olioztatzen dutenek” ardurak hartzea eskatuko dute. Euskararen aldeko mekanismoak aktibatzea aldarrikatuko dute.
Hamahiru ZirHika kide batu dira hitanoaren erabilera aldarrikatzeko eta antolakundearen ekintzen berri emateko. Azalpenak Badihardugu elkarteko Idoia Etxeberria eta Galtzaundiko Uxoa Elustondok egin dituzte. Horiei, Andoni Egaña eta Amaia Agirre bertsolariak eta... [+]
Gabonetako argiak pizteko ekitaldia espainolez egin izanak, Irungo euskaldunak haserretzeaz harago, Aski Da! mugimendua abiatu zuen: herriko 40 elkarteren indarrak batuta, Irungo udal gobernuarekin bildu dira orain, alkatea eta Euskara zinegotzia tarteko, herriko eragileak... [+]
Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]
"Etorkizuneko zubiak" eraikiz, azpimarratu dute "garai nahasi hauetan" euskararen aldeko aldarriak ozen entzun behar direla aurrerantzean: "Bada garaia euskarari dagokion tratamendua, lekua, emateko".
Antolatzaileek Biltzar Nagusian harturiko erabakia da: aurten ez dute Lapurtarren Biltzarrik antolatuko Uztaritzen. Motibazio eskasa da erabakiaren oinarrian dagoen arrazoia.
Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo... [+]