Gure izaeraren neurriko
Espainolen tertulien eta frantsesen salonsen ondorengo, irakurle taldeak ez dira gure asmakizuna. Irakurketa bakartia eta harreman sozialak uztartzen dituen sistema hau, alabaina, ederki ezkontzen da gure “saldo” izaerarekin. Taldean gauzatu ohi dira ekintzarik miresgarri eta arriskutsuenak. Jende mordo bat bere kabuz sekula santan erosi eta irakurriko ez lituzkeen liburuei adorez hurbiltzen zaie ekimena sailean sortuz gero.
Ohartua nintzen lehenago –beharko ohartu– irakurle taldeek gure sistema literario txipian hartu duten garrantziaz. Astero, bi minutuko azterketa sozio-literarioak egiten ditut Susa argitaletxeak nire e-postara igortzen duen emailu bakoitzarekin. Lehengo urriaren 30ekoak, ordea, aho bete hortz utzi ninduen alde guztietatik. Zenbat eta hogeita hiru irakurle talde agertzen ziren, egun horretan, Euskal Herriko bazter gehienetan barreiatuak.
Beharbada egun apartekoa izanen zen hura, halabeharrak ekitaldi pila bat metatutakoa. Aste honetako emailuan ez ditugu, seguru aski, hogeita hiru irakurle talde atzemanen. Fenomenoari benetako neurria harrapatzeko, aise ere lan serioagoa beharko litzateke bertze zereginik gabeko so-egile diletante honek begi-kolpe bakar batetik ateratzen ahal dituen ondorio arinak baino. Hori guztia egia izanagatik ere, ez diot datuari sintomaren balioa kendu nahi.
Kopuru hutsa ez ezik, taldeen banaketa ere deigarria zen herrialdez herrialde, joan den urriaren 30ean: hamar Bizkaian, zazpi Gipuzkoan, lau Nafarroan eta bi Araban. Nonbait, irakurketa kolektiboaren premia gutiago du euskal irakurle gehien dituen probintziak.
Horren aldean, ez nau hainbertze harritu talde horiek hautatutako idazlanetan nobelak duen erabateko nagusitasunak. Hogeita hiru idazlanetarik hamazazpi genero horretakoak ziren. Aise ere gibelatago heldu ziren ipuin liburuak, lau alerekin. Gainerako biek poesiaren eta hara!, antzerkiaren artean egiten zuten erdibana.
Bertze sorpresa bat. Jatorrizko liburuen aldean itzulpenek izaten duten harrera eskasaz ozenki penatu izan gara euskal literaturzaleok. Ez zen halakorik ageri delako emailuaren laginean. Hogeita hiru liburuetarik erdiak baino gehiago –hamalau– bertze hizkuntzetatik bihurtuak ziren. Merezi bezalako arreta, azkenik, euskarara ekartzen ditugun lanek? Edo irakurle taldeetan jarrera militantea dago itzulpenen aldera?
Izanen da nork argitua. Agian, bidean daude hori guztia aztertuko duten Torrealdai berriak.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]
Getxoko Epaitegiak Europa ikastetxeko 4 urteko haurren kasua artxibatu izanaren berri izan dugu aste honetan. Horrek zera galdetzera garamatza: instantzia judizialak, polizialak… prest al daude haurren eskaerei erantzuteko? Benetan babesten al dira gure adingabeak... [+]
Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]
Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]
Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.
Tesia: Baztango... [+]
Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]
Azken egunak garrantzi handikoak izan dira Bartzelonan, etxebizitzaren aldeko mugimenduarentzat eta espekulatzaileen aurkako borrokarentzat. Urtarrilaren 28an, polizia-armada batek Raval auzoko Massana Zaharrari [zentro sozial okupatua] eraso egin zion goizaldean, aurrez abisatu... [+]
Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.
Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]