Bizimodu osasungarria al daramazu? (I)


2013ko azaroaren 20an

Herritarren %70ek osasun-egoera ona duela uste du, baina %53 inguruk pisu handiegia dute. Bizi-azturak  –horien artean atsedena– berrikustea da benetan norbere burua zaintzeko aurreneko pausoa. Gizarte modernoaren bizi-erritmo bereziak errutina ez oso osasungarriak jarraitzera behartzen gaitu sarritan, eta horrek, besteak beste, gaixotasun kardiobaskularrak, diabetesa, kolesterola eta hipertentsioa garatzeko arrisku handiagoa dakar. Horregatik, komeni da noizean behin gure bizimodua berrikustea eta atzeman ditzakegun gabeziak konpontzea, ohitura egokiak indartuz. Epe luzera, osasun hobea eta itxura gazteagoa irabaziko ditugu zalantzarik gabe.

Zaintzen gaituzten errutinak

Bizimodu osasungarriaren funtsezko zutabeak ondorengoak dira:

Egunean bost otordu egin.  Ikerketa askok frogatu dutenez, gosaltzeko zuntza, esnekiak eta proteinak hartzen dituzten pertsonek osasun hobea eta gizentzeko joera txikiagoa dute. Beste gako batzuk aipatzekotan, koipe eta gantzen kontsumoa murriztea, otordu astunak saihestea eta anoak mugatzea lirateke eman daitezkeen aholku edo gomendio nagusiak.

Ariketa fisikoa ezinbestekoa da. Pertsona sedentarioen zelulak oxidatu eta herdoildu egiten dira, eta modu erregularrean jarduera fisikoa duten pertsonen zelulak baino lehenago zahartzen dira, horrek dakartzan ondorio guztiekin.

Ez erre. Onena sekula ez erretzea litzateke, noski, baina ohitura txar hori dutenentzat, zigarro kopurua ahalik eta gehien murriztea litzateke egokiena. Zigarroek botatzen duten kea ere kaltegarria denez, ke asko dagoen giroetan denbora luzeegia ez ematea komeni da.

Ardo pixka bat egunero. Otordu nagusietan, alegia, bazkarian eta afarian, basoerdi bat ardo edateak osasun kardiobaskular ona mantentzen laguntzen du, baldin eta gainerako ohitura eta azturak ere egokiak badira. Onura hori galdu egiten da, ordea, ardo gehiago edanez gero.

Atsedena ezinbestekoa da. Ez ahaztu atsedenak zure osasunerako daukan garrantzia. Saia zaitez egunero zazpi edo zortzi ordu lo egiten, ahal izanez gero jarraian. Gauez behar adina atseden ez hartzeak hainbat trastorno organiko sorraraz ditzake, edo lehendik zeudenak okerrera eraman, nerbio-sistema eta kontzentratzeko gaitasuna erasanez, sistema immunitarioa hondatuz, eta birusen aurreko sentiberatasuna areagotuz. Baina kontuz, zenbait ikerketak agerian utzi duten bezala, gehiegi lo egitea ere kaltegarria da. Horregatik, lo hartzea kostatzen bazaizu, afal ostean har ezazu infusio lasaigarriren bat (melisa edo garraiska, belar bedeinkatua, pasio-lorea...) ahal duzun guztietan.

Eguzkia, neurrian. Orain askorik ikusi ez arren, ez da ahaztu behar eguzkiak osasunari kalte egin diezaiokeela, gehiegi hartzen bada. Egunero eguzkitan hamar minutu egotea nahikoa da gorputza orekatu, urte-sasoi honetan apal samar dagoen gure gogo-aldartea igo eta hezurren osasunerako hain beharrezkoa den D bitamina guztia sintetizatzeko. Eguzki-izpien eraginpean denbora luzez egoteak, ordea, kalte nabarmena egingo dio gure gorputzari, larruazalari batez ere.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Osasuna
2024-12-12 | Leire Ibar
Osakidetzako oposizioen filtrazioen ikerketa errudunik gabe itxi du epaileak

Blanca Ester Díaz Pulido epaileak Osakidetzako 2018ko oposizioen filtrazioen inguruko ikerketari amaiera eman dio, sei urte eta erdi igaro ondoren. Akusatu guztiak absolbitu dituzte, 22 guztira, nahiz eta bi kasu behin-behingoz artxibatu dituzten.


2024-12-11 | ARGIA
Osasun sistemak porrot ez egiteko, legea aldatzea beharrezkoa dela dio Nafarroako Gobernuak

Osasun Legea aldatzea beharrezkoa dela adierazi du Nafarroako Osasun kontseilariak, hala nola Osasunbidea enpresa-erakunde publiko bihurtzea, bestela “luze gabe sistemak porrot” egingo duela argudiatuta. Sindikatuak ez daude formula horrekin ados.


2024-12-05 | Julene Flamarique
Urtero 30-40 hies kasu berri antzematen dira Nafarroan

Kutsatze gutxiago egon ez dadin diagnostiko horiek lehenago egitea zein garrantzitsua den azpimarratu du Nafarroako Osasun zuzendari nagusiak. “Osasun-sistemara heltzeko zailtasun handiagoak dituztenengan” jarri du fokua aurtengo hiesaren Eguneko kanpainak.Nafarroak... [+]


Tunagate: merkurio pixka bat nahi entsaladarekin?

Atun latatan aurkitu diren merkurio kopuruekin asaldatuta dabiltza herritarrak. Bloom erakundeak Europan egindako ikerketa baten arabera, Carrefour, Intermarché, Mercadona, Aldi... supermerkatu guztiek merkaturatzen dute atuna kutsaturik. Arrantza industrialak berehala... [+]


Erru sentimendua heriotza perinatalean

Haurdunaldiaren zazpigarren hilabetean hil zen Aduna, Amets Etxeberriaren alaba. Halakoetan, erru sentimendua da bizkar gainean emakume askok hartzen duen zama, dolua ere oztopatzen duena. Profesionalengandik jasotzen duzun tratua funtsezkoa dela dio Etxeberriak, horri aurre... [+]


2024-11-28 | Leire Ibar
Nabarmen igo da antsiolitikoen eta depresioaren aurkako botiken kontsumoa gazteen artean

Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]


“Petronorrek eraldaketa hitza darabil, baina enplegu suntsiketa besterik ez dugu ikusten”

Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]


2024-11-27 | Estitxu Eizagirre
Kosmetikoak Sendabelarrekin
Nola garbitu eta zaindu, gorputza eta Lurra kutsatu gabe?

Azala ez da azaleko gaia, kanpoarekiko muga eta gure buruaren babesa baizik. Ordea, kosmetiko industrialak erabiliz gero, toxiko kimikoak barneratzen ditu gure gorputzak azaletik, eta dutxako zulotik behera joaten direnean, ura eta Lurra ere kutsatzen ditugu egunero. Eredu... [+]


Osakidetzari eginiko erreklamazioak %20 igo dira azken urtean

Kexak eta esker onak paretsu mantendu dira, baina erreklamazioetan bada aldea. Esaterako, aurtengo ekaina iazkoarekin alderatuta, ia %30 igo dira erreklamazioak.


2024-11-15 | Gedar
Haserrea Gurutzetako ospitalean, Joint Commission-en auditoriaren astean

 Aste honetan zehar egongo da AEBko auditoria Gurutzetako ospitalean; bere estandarrak betetzen dituzten osasun-zentroei akreditazioa ematen die. Osakidetzak 106.843 euro gastatu ditu bere aurrean itxurak egiteko.


“Menopausia patologizatu beharrean, etapa baten parte gisa bizi behar dugu”

Sexologian eta zoru pelbikoan aditua den Juncal Alzugaray Zurimendi fisioak zenbait gako eman ditu klimaterioa eta menopausia hobeto ulertzeko.


Silikosi epidemia: kasuak biderkatu egin dira sukalderako harri-artifizialaren ondorioz

Silizearen hautsak sorturiko gaitz eta biriketako minbizi kasuek ez dute etenik azken urteetan. Australian, Ingalaterran edo Espainiako Estatuan alarmak piztu dira, eta kristal-silizea duten kuartzozko sukalderako mahaiak egitea debekatzeko urratsak ematen hasi dira.


Eguneraketa berriak daude