“Irakurtzen ikasi nahi genuen, galbahe bat izan, eta jakin, idazle batek zergatik idazten duen lan bat, zertarako eta noiz idazten duen, zein testuinguru historikotan, zerk bultzatuta; inoren zain egon gabe eta inork ezer esan gabe nahi genuen, zer irakurri ere geuk erabakita”.

Gotzon Barandiaranen hitzok azaltzen dute Literatura Eskolaren abiapuntua. 2003an sortu zuten Larrabetzuko Bihotz Bakartien Klubeko kideek, irakurlearen matxinada aldarrikatzeko eta “merkatuek inposatutako literatura hutsalari” muzin egiteko.

Hamar urte geroago, hasierako helburuek eta ikuspegiak bere horretan diraute. Haatik, indarra batzeko ahalegina egin du aurten Literatura Eskolak, eta hainbat kultur eragilek hartu dute antolakuntzaren ardura:  Euskal Idazleen Elkarteak, Euskal Itzultzaile Zuzentzaile eta Interpreteen Elkarteak, 111 Akademiak, Euskal Herriko Antzerkizale Elkarteak, UEUko Literatura sailak, Sareinakek eta Elearazik, hain zuzen.

Antolatzaile talde berriari bildu zaizkion kideetariko bi Iratxe Retolaza eta Amaia Serrano dira. Biek ala biek uste dute hezkuntza arautuan literaturen transmisioak ez duela bere funtzioa betetzen. “Duela hamar urte ez zuen betetzen, eta gaur egun are gutxiago. Derrigorrezko hezkuntzan eskola orduak gutxitu egin dira, eta unibertsitatean ere murriztu egin da literaturari eskainitako espazioa”, dio Serranok.
Gabezia horri erantzuteko, parte-hartzean oinarritutako lau orduko saioak antolatzen ditu Literatura Eskolak, hilean behin, larunbatez. Elitismorik gabeko eskola dela uste du Retolazak: “Hizlariek gaia aurkezten dute, baina denon ekarpenekin osatzen dugu saioa. Badu zerbait tailerretik ere”.

Gazteak erakartzeko saiakera

Retolazaren arabera, herri eta adin askotako literatura zaleak elkartzeko aukera paregabea eskaintzen du Literatura Eskolak. “Hurbiltzen direnen artean, batzuk idazleak dira edo idazle izan nahi dute, eta beste batzuk literatura zaleak dira besterik gabe. Askotariko jendea dago”. Halere, gazte gehiago erakartzea dute aurtengo erronka. Komunikazioa indartzeko ahalegina ere egingo dute, Elearaziko kideek plazaratuko dituzten kroniken bidez.

Urriaren 19an Larrabetzun egin zen lehenengo saioan Ander Lipusen antzerkigintza izan zuten aztergai, Jaime Valverde ikerlariaren hitzaldia oinarri hartuta. Zarauzko Sanzenea kultur etxean egingo den hurrengo saioan ostera, Maialen Marinek Txinako literatura garaikidea izan du hizpide. Maiatzera bitarte, beste sei saio eskainiko dituzte Euskal Herriko beste horrenbeste txokotan.