Rita, Maria eta Emiliana
Emilio Lledok dioenez, liburua, funtsean, denbora gelditzen duen ontzia da. Bizitzaren esperientzia ezerezaren itsasoan galtzera kondenaturik zegoen, harik eta inprenta asmatu zen arte. Geroztik, gu bezalakoek gozatu, sufritu, amestu eta pentsaturikoa berreskura dezakegu. “Nolabaiteko betierekotasuna da hori –dio filosofoak–, besteen bizitzak gurera ekarri eta harekin aberastea ahalbidetzen digulako”. Horixe da, dudarik gabe, liburuen pagotxarik handiena.
Udako orri-pasa patxadatsuak, besteak beste, hiru lagun interesgarriren testigantza ezagutzeko parada eman dit. Hirurak bizitza oparo eta luzeko emakumeak, askatasun egarriak bultzaturik sorlekutik alde egindakoak, aitzindariak nor bere arloan, garaiko emakumezkoentzat arrotzak ziren zereginetan nabarmendu eta pasioari emanak bizi izan zirenak. Bat italiarra, espainiarra beste bat eta Euskal Herritarra hirugarrena.
Rita Levi da lehenbizikoa. 1941eko udan, Hitlerren armada Europan barna ikara zabaltzen ari den bitartean, gazte judutarra Turingo etxeko gela txiki batean dago ezkutaturik. Halere, lanean segitzen du buru-belarri, mikroskopio zahar baten aitzinean, neuroenbriologiaren arazo baten soluzioa aurkitu nahian. Nazien mehatxu ikaragarria hain hurbil sentitu arren, ez zuen etsi, pasioak emaniko indarrari esker, nik uste. Ehun urtetik gorako bizitzan, askotan gogoratu zituen bigarren mundu gerraren hasierako bizipenak, batez ere mende erdi geroago Nobel Saria jaso zuenean…
Maria Zambranok ere faxismoaren mehatxua pairatu eta etxetik alde egin behar izan zuen 1936ko gerraren ondorioz. Ajez beteriko espainiar demokraziaren ahuldadea hain agerikoa delarik, ur freskoa da filosofoaren diskurtsoa, gaurkotasun handikoa. Demokrazia “gizakiaren bizileku egokien”tzat jo eta gero, gizarte aldakorrak demokrazia bizia behar duela azpimarratzen du, usteldu eta zaharkituko ez bada.
Eta, azkenik, Emiliana Zubeldia, piano-jotzaile eta musikagile nafarra. Hura ere, garaiko giroak itota, Mexikora joan eta han musikari emana bizi izan zen, ia 100 urtetan hil zen arte. Nafarroako Gobernuak liburuaren aurkezpen-ekitaldian, ohiturari jarraituz, ederki ezkutatu zuen biografiak berak azpimarraturiko kontu bat: Zubeldiaren euskal kulturarenganako maitasuna. Euskaraz hitzik ez, kanturik ez.
Lledok arrazoi du: liburua altxor ederra da, galtzera kondenaturik zegoen esperientzia eskura jartzen digulako. Hiru emakumeona, esaterako.
Ekintza sorta ugariko bi eguneko egitaraua eduki dute bertaratu diren irakurleek: besteak beste, liburu azoka, ikuskizunak, tailerrak eta mahai-inguruak izan dituzte. Maider Elcano koordinatzailearen ustez, Biltzarraren indarra idazleei eta sortzaileei lekua ematen dien... [+]
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Susa, 2024
Izenburua aski argia da: Zuzi iraxegia. Euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa (TZ, 2025). Eta 300 orrialdeko liburu mardulean, XIV. mendeaz gero gurean izan diren emakume idazleen gainean jardun du, irakasleari dagozkion azalpenak emanez bezainbat, testu klasikorik... [+]
89 urterekin hil da, Liman, eta idazle perutarraren seme-alabek eman dute haren heriotzaren berri. Gaztelaniazko literaturaren egilerik ospetsuenetakoa izan zen, eta 1960ko eta 1970eko hamarkadetan Latinoamerikan literaturak izan zuen loraldian paper garrantzitsua jokatu zuen... [+]
Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak (EHKS) antolatuta, egun osoko jardunaldia egin dute igandean, Bilboko Campos Eliseos antzokian. Hainbat hitzaldik osatu dute egitaraua, eta jardnualdia amaitzeko Bigarrenez Aresti etorkizunaren aurrean antzezlana estreinatu dute.
Laura Macayaren liburua ekarri du euskarara Katakrakek. Amaia Astobizak itzuli du, feminismoaren baitako eztabaidak ireki eta beste begirada batzuetatik ekiteko helburuarekin.
Asfaltoaren azpian, lorea
Testua: Mónica Rodríguez
Ilustrazioak: Rocío Araya
Itzulpena: Itziar Ultzurrun
A fin de cuentos, 2025
Larretxeatarren oinordea da, aizkolari, harri-jasotzaile, txinga-eramale eta, oro har, herri-kirolari handien ondokoa. Patxi du aita; Donato, berriz, osaba. Hasier Larretxea, aldiz, da gizarte langile, da idazle, da homosexual. Harro beharko genuke denok.
Ereserkiek, kanta-modalitate zehatz, eder eta arriskutsu horiek, komunitate bati zuzentzea izan ohi dute helburu. “Ene aberri eta sasoiko lagunok”, hasten da Sarrionandiaren poema ezaguna. Ereserki bat da, jakina: horra nori zuzentzen zaion tonu solemnean, handitxo... [+]
Ane Labaka Mayoz bertsolari eta idazleak ‘Hezur berriak’ (SUSA, 2025) poesia liburua plazaratu berri du. Bertan, amatu aurreko eta ondorengo hilabeteetan bizitako beldurrak, ilusioak, biolentziak, presio sozialak, erruak, pozak eta nekeak bildu ditu.
Irati Aizpurua Alquezar abokatuak zuhurtziaz erantzun ditu ARGIAren galderak, eta testuinguru juridikoa eman digu, Debako udal liburutegian gertatzen denaren inguruan. Elkarrizketa zabal batean berriki kontatu dugunez, 2 urtera arteko haurrek galarazita dute Debako haur... [+]
Testu hau balorazio bilera baten ondorio dela esan genezakeen agian. Ordea, balorazio bilerek sarritan uzten dute aho zapore lehor eta gazi-gozoa. Astearte arratsalde eguzkitsu bat da. 16:53. Balorazio bilerara konektatu, eta erabaki dugu limoizko karamelu bana sartzea... [+]
Pippi Kaltzaluzeren istorioak lehenengoz kaleratu zirenetik 80 urte bete direla-eta, leku berezia eskaini diote Boloniako Nazioarteko Haur eta Gazte Liburu Azokan. Azkarra, independentea, errebeldea, lotsagabea, menderakaitza, apur bat basatia, sormen handikoa, ausarta eta... [+]
Odolaren matxinadak. Gorputza, politika eta afektuak
Miren Guilló
EHU, 2024
Miren Guilló antropologoaren saiakera berria argitaratu du EHUk. Odolaren matxinada da izenburu... [+]
2 urtera arteko haurrek galarazita dute Debako haur liburutegian egotea, eta 2-6 urtekoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute egon. Hogei urtez horrela funtzionatu duen ageriko diskriminazioa buka dadila eskatzeko ama talde bat elkartu denean, ezetz erantzun die udal gobernuak... [+]