AEBen egungo klabeak
Bigarren Mundu Gerraz eskolan edo unibertsitatean ikasitakoarekin asko zenekiela uste zenuen? Bada, Josep Fontanaren liburu hau irakurtzen baduzu, ezetz konturatuko zara, edo behintzat, beste gauza asko ere ikas ditzakezula gerraren arrazoiez eta ondorioez; eta batez ere, hurrengo 40 urteetan Europan eta munduan izandako bilakaeraz. Funtsean, AEBen eta SESBen Gerra Hotza ardatz hartuta, 1945etik gaurdainoko munduaren garapenaren klabe nagusiak ulertzeko tresna bikaina da.
Hamarkada horiei buruzko klabe ekonomiko eta politikoetan bikain arakatzeaz gain, munduko Gerra Hotzaren gune beroenak ere aztertzen ditu: Txina, Vietnam, India, Israel, Angola, Aljeria, Kuba, Txile, Argentina, Afganistan… Dozenaka herrialdetan bi ikusmolde kontrajarrien zipriztinak miatzen ditu zorrotz historialari katalanak.
AEBen nagusitasun militar eta ekonomikoa handia izanik, gerra nuklearraren beldurrak orekatutako hamarkadak izan ziren, nahiz eta pentsatu baino gehiagotan izan zen lehertzekotan gerra nuklearra, esaterako 1962an, Kubako misilen krisian. Funtsean, AEBek munduan barrena bere ikusmoldea eta nagusitasuna inposatzeko baliatu zuten Gerra Hotza eta, globalizazioaren emaitzak ikusita, ezin esan guztiz txarto atera zaienik.
Historialari bati dagokion moduan, liburua zehatza eta analitikoa da, baina bere balio handienetakoa idazkeran dago, gertakizuna, analisia, dokumentazioa eta anekdota era erakargarrian etengabe tartekatzen dituelako, 1.000 orrialde bata bestearen atzean irentsiaraziz. Nekez idatz daiteke historiaz modu atseginagoan. Nazioarteko gaietan interesa duen irakasle, kazetari edota herritarraren apalean falta ezin den harribitxia da, unean uneko plazeraz gain, dokumentaziorako ere oso erabilgarria. Murgiltze saiorik egin gura duenarentzat, 2013ko urtarrilean Larrun monografikoa egin genuen Fontanaren elkarrizketarekin.
Por el bien del imperio.
Una historia del
mundo desde 1945
Josep Fontana
Pasado y presente, 2011
Euskarazko Wikipediak ekimen interesgarri bati ekin dio 2024 honetan. Euskal Herriko Historia 100 objektutan. Ideia hartu zuten wikilari euskaldunek antzeko motiboarekin apailatutako liburu batzuekin. BBC-k eta British Museum Londreskoak Munduaren Historia bat egin zuten 100... [+]
Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]
Aragoiko Asabón errekak zeharkatzen duen lurraldeak hainbat ustekabe eder gordetzen ditu. Ez naiz historialaria, eta, hortaz, ez dut halako kronika historiko bat eginen. Bereziki mendizale gisa mintzatuko naiz, aspaldi honetan nire gogoak –nire senak– halako... [+]
Arkaiako erromatarren eremu termalean San Tomas ibaiari loturiko azpiegitura hidrauliko handi bat aurkitu dute, baita lur azpian 3.000 metro koadroko eraikin bat ere, garai hartako etxalde batenak izan daitezkeen arrastoekin.
Anbraziako golkoa (Itsaso Jonikoa). K.a. 31ko irailaren 2a. Aktiumgo itsas guduan garaipena lortu eta Egiptoren gaineko kontrola ziurtatu zuten erromatarrek. Horrenbestez Mediterraneoko hegemonia grekoa amaitutzat jotzen da data horretan, baina eragin helenikoak gaurdaino iraun... [+]
Mexikoko Coahuila basamortuan, Bilbaoko dunak izeneko parajean, giza eskeleto baten arrastoak topatu dituzte. Arkeologoek aztertu ondoren, ondorioztatu dute 950-1250 urte artekoak direla eta Candelariako kulturarekin lotuta daudela.
Aurkikuntza berri pozgarria izan da... [+]
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.
Antonia Manot hil da 95 urte bete berritan, bere seme Diego Paredesek sare sozialetan jakinarazi duenez.
Sulawesi (Indonesia) uhartearen hegoaldean, Leang Karampuang kobazuloan hiru irudi antropomorfoz eta basurde batez osatutako margolana aurkitu dute Griffith eta Southern Cross unibertsitateetako eta Indonesiako Agentzia Nazionaleko arkeologoek. Nature aldizkarian argitaratutako... [+]