Falta eta pasa

  • Jai alai

    Beñat Arginzoniz

    Hiria, 2013

Irudi sano plastikoak opatzen dizkigu Beñat Arginzonizek liburuan: “Pilotariak, ilargiaren sazerdote bat bailitzan, bizitzaren dantza, zorizko dantza, antzezten du bere jokoaren bidez. Elkar jo gabe airea atzaparkadaz betez dantzatzen dira pilotariak”. Asko erabilia da pilotaren, joko garbiaren zein xisteraren, gerriko gorri-urdinen kirol aberatsaren arintasuna poesia egiteko. Esango nuke liburu minore honen asmoa ez dela poesia oso-oso goi mailakoa egitea, baina irakurraldi atsegina begitandu zait jokoaren inguruko afixa zahar eta pentsamendu zahar-berrien arteko hau. Narratiba saielan sartu du Hiriak, eta ez daukat nik irizmenik hala klasifikatzeko. Gauza politak eta atseginak, eta haiek sorturiko sentimendu estetikoak, puri-purian daude orrialdeotan zehar. Prosa da. Poesia da.

Beñat Arginzonizi egozten zaizkio interneten Las voces de la nada (2002), Agua para los muertos (2009, Jabi Subversión X-ren biografia antzeko bat) eta Manifiesto poético y otros escritos (2010), baina ez genuen ezagutzen bere iritzi artistikoa: “Bada, poesia betidanik idatzi dut nik dakidala, munduan egoteko modu bat da, eta hala ere ehun poema idatzi eta horietako gutxi batzuek asmatzen dute bete-betean, benetan zeozer komunikatzea. Gainontzekoak beharrezkoak izan ohi dira momentuan, baina gero guztiz bazter utzi daitezke”.

Eta kasu honetan ere jo eta arrastora iristen ez diren sake asko daude –gehienak– baina baita bistarentzako ederrak diren zenbait ukaldi ere. Euskal pilotaren jokoa halako festina lente estetiko batek gidatzen du, gidatu ere, eta orain bere onenean ez dagoen arren, Manilatik hasi eta Tamparaino gozatu dute pilota hormara ederminez eroatearen kirola.

Idazlea filosofatzen hasten denean irakurleari sartzen zaio halako dèjá-vu % 100 basque bat, dagoneko mila aldiz ideia bera irakurri izanaren sentipen astuna. Oteizak esan ez zuenik ez dago hemen.

Baina, badiot, Arginzonizek inoiz lortzen du idazkera bat ekonomikoa, idazkera bat emozionala baina ez astuna. Pilotaren ibilbidea “ikusi” egiten da batzuetan, haren inguruan espazioa –frontoia- zein aktoreak –pilotariak– daudelarik. Topikoen artean, beraz, originaltasuna ere kausitu daiteke. Mundu zoro honen erdian jalgi da filosofoa, eta filosofia egiten ahalegindu denean ez du lortu helburua. Poesia deskriptiboarekin, ostera, harrapatu egin nau estetak.

Azkenak
Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Paula Estevez
“Irudia alboratuta geratu da beti Euskal Herrian”

Mila lan egitetik bizi dira, sarri, marrazkilari eta ilustratzaileak. Ezaguna da sektorearen aspektu hori. Prekarietatea deitu ahal zaiona nagusiki; ikusezina izatea ere bai. Paula Estévez (Donostia, 1984), esaterako, ARGIAn ikusi izan dugu azken bost urteotan, sarri... [+]


2024-12-18
Merkatua da, lagun

Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalak etxebizitza duina izateko eskubidea aitortzen du, bizi-maila egokia izateko eskubidearen parte gisa. Antzeko terminoetan mintzo da Hego Euskal Herrian inposaturiko Konstituzioa ere bai. Baina, letra txikiak, hain txikia ezen ezin den... [+]


2024-12-18 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Loa

Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Hitzen poetika

Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Eguneraketa berriak daude