Balkanetatik dator udaberri politikoa

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Politikoki udaberria izan ohi da mobilizazio eta protesta garai aproposenena. Aurten ere ez du huts egin, eguraldia bezala berandu, baina iritsi da. Oraingoan txinparta Balkanetatik datorkigu, Istanbuletik. Gezi parkea defendatzeko protestak Turkiako Estatuak ohituta gauzkan errepresio lazgarriarekin erantzun zituen. Ondorioz, espero gabeko occupy (espazio publikoen okupazio) estiloko protesta mugimendu bat jaio da.

Turkiako mobilizazioa konplexua da, halere, ez da salbuespena. Occupy mugimendu guztien atzetik askotariko diskurtsoek bat egin dute sistema politikoaren edota ongizate krisiaren kontra. Turkian Erdogan lehen ministroa dago begitan hartuta. Bere lidergopean jarri zen martxan islamdar-demokraten proiektu erreformista: demokratizazioa, neurri neoliberalen ugalketa eta nazioartean eragin esparru otomandarra berreskuratzea.

2003an Erdoganek kargua hartu zuenetik, Turkiak hazkunde ekonomiko nabarmena izan du eta nazioartean aktore garrantzitsuagoa bilakatu da. Arrakasta horien ondorio da Erdoganen alderdiak (AKP) hauteskundeetan izan duen gorakada: 2002an botoen %34,28, 2007an %46,66 eta 2011n %49,83. Baina, bere indarra zabaldu ahala, Erdogan lotsa galduz doa. Politika kontserbadore eta erlijiosoei bultzada emanez sektore laizistak haserretu ditu, eta orain, autoritarismo salaketek lur zorua topatu dute 2014an indarrean sartuko den Konstituzio berriari esker. Turkia sistema presidentzialista izatera pasatuko da, beraz, Erdoganek postua lortuko balu boterea gehiago zabaldu ahal izango luke.

Bestalde, nazioarteko politikan Erdogani kontraesanak azaleratu zaizkio Israelekin eta Siriarekin. Halere, bere eragina zabaldu duenik ezin uka daiteke. Albanian hauteskundeak egon dira eta kanpainan Erdoganen aldeko eta kontrako manifestaldiak egin dira. Bulgaria eta Bosnia-Herzegovinako kolonia ohietan mobilizazioak ere izan dira. Baina, kasu horietan, barne gaiak izan dira protestak bultzatu dituztenak. Bulgarian hilabeteak daramatzate ustelkeria politikoa eta txirotasuna salatzen, Bosnian, aldiz, berria da fenomenoa.

1977tik Jugoslavian jaiotako ume guztiei hamahiru zenbakiko identifikazio pertsonalerako kode zenbaki bat (JMBG) esleitzen zaie. Honekin tramite administratiboak egin eta pasaportea eska daiteke. Egun Jugoslavia ohiko herrialde guztietan dago indarrean, Kroazian izan ezik, horretan 2009an aldatu egin zuten. Kontua da parlamentariek (gehiengoa bosniar musulman nazionalisten eta bere aliatuen esku), kroaziar jokaldi nazionalistari jarraiki, JMBG kodea baztertu eta berria onartu zutela. Baina, erantzun gisa, bosniar-serbiar nazionalistek legearen aurkako helegitea jarri zuten Bosniako Errepublika Serbiarrarentzat berezko kode berezitua nahi zutelako. Auzitegi Konstituzionalak kode berriaren aplikazioa suspenditu egin zuen. Ondorioz, jaiotako umeek ez dute inolako zenbakiren esleipenik jasotzen erakunde desberdinen artean adostasun batera iritsi arte. Hutsune horrengatik, oso larri zegoen hiru hilabeteko ume batek ezin izan zuen Alemaniara bidaiatu sendatzeko. Azkenean, protestak tarteko, lortu zuen pasaportea baina antza beranduegi, hil da eta. Bitartean, protesta mugimendua zabalduz doa Bosnian. Nazionalismoen arteko borroken aitzakiapean, bizi duen ustelkeria eta paralisi politikoa salatu ditu mugimenduak. Udaberri politiko berantiar baina beroa da Balkanetan.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Sinetsi

Pertsonok ze erraz epaitzen dugun aldamenekoa (edo aldamenekoa ez dena). Norberarenak izan ezik, gainontzeko guztiak ematen du erraza. Berehala bilatzen diogu irtenbidea besteenari. Eta ze zaila den norberak barruan duena kudeatzea. Askotan, pertsona konkretu batzuk idealizatzen... [+]


Mugak Zabalduz

Aurten ere, Mugak Zabalduz karabanan ia ehun lagun abiatuko gara Euskal Herritik, Europaren migrazio politikak, eta aurten bereziki onartu berri duen Migrazio eta Asiloko Paktua, salatzeko asmoz. Aurten Balkanetako mugara joango gara, Bosnia Herzegovinako Bihac hirira; hor... [+]


Hezkuntza Sailean, euskara eskubide?

Ekain amaieran, Hezkuntza Sailak ehunka irakasle funtzionario izendatu ditu: praktikaldia egitea falta dute, bai eta, irailetik aurrera, mediku-azterketa ere.

Azkeneko deialdian, mediku-azterketa azpikontratatu egin zuen Hezkuntza Sailak. Azpikontratatu zuenean,... [+]


Larrahe, eta elkarbizitza

Nire lagun M. paraje paregabean bizi da. Nafarroako herri batean,  Iruñerriatik gertu, jende bizizale anitzez betetakoan; bizi-bizia. Ez da herrian bertan bizi, talaiaren antza har dakiokeen muino moduko batean baizik, zeinetik, esan gabe doa, herria bera ez ezik... [+]


2024-07-03 | Karmelo Landa
Nazioaren neurrira

Zorionekoak gara euskaldunok. Euskal Herria, Baskonia, gure nazioa, mundu osoaren aurrean agertzen da, historian izan den eta gaur egun den modukoa. Imago Vasconiae. Barne irudia eta besteen aurrekoa. Zer gara, nolakoak gara, non gaude, noiztik eta noiz arte. Gure kartografia... [+]


2024-07-03 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Txibato

Donostiako Alde Zaharreko taberna askoren pintxoak alde zaharrean sartzeko baimena duen furgoneta batean datoz zerbitzua ematera. Beste tabernetan, prestatzen duten tortilla patata pintxoa jateko, goizeko furgoneta alde zaharrean sartzen den orduan ilara egin eta txanda hartu... [+]


2024-07-03 | Diana Franco
Teknologia
Ikasketa komunitate irekiak

Bada pertsonok geure ezagutzak eta esperientziak partekatzeko aukera dugun eredu bat, oso gogoko dudana; eredu honetan ikasi nahi duen edonor ongi etorria izaten da, beti ere komunitatearen izaerarekin errespetuz jokatzen badu. Ikasketa komunitate irekiak dira. Gogoko dut... [+]


Materialismo histerikoa
Bizitzeko

Ikasturte osoan inork aipatu ez dituen kontuetan aritu ondoren, aktualitatearen erdigunera eraman nau, ustez, pneumonia batek, nola definitu ez dakidan hartuemana izan baitut Osakidetzarekin. Eta lehen deitik, ai ene, esperimentu batean egotearen sentsazio zirraragarria,... [+]


Eguzkiak etxebizitza erre du

Turistek neurrigabeko prezioak dituzten apartamentu eta hotelak bete dituzte. Eta zu gurasoen etxean, etsita, konpainia handiek eta espekulatzaileek alokairua puzten duten bitartean.


Eguneraketa berriak daude