Soka beraren bi mutur
Elkarri lotuak, batean bilduak baina bi izen eta bi izan. Amasa landagunea bata, Villabona herrigunea bestea, elkarrekin osatzen dute Amasa-Villabona udalerria. Antzinako hariak iritsi dira gaurdaino, mendeetan zehar desberdin harilkatuak izan diren arren. Antza, Amasa izan baitzen Villabonaren sorburua. Sokari segika bi muturrak lotuko ditugu, berde koloreko paisaietan ibilbidea eginez.
Villabonan emango ditugu lehenengo urratsak. Donostiatik hogei kilometrora dagoen Tolosaldeako txoko honetara iristeko, N-1 errepidea edo tren eta autobus zerbitzuak ditugu eskura. Villabonako parrokia izango da abiapuntua, kolore horixkako kanpandorrea aurkitzeko ez dago galbiderik. Goiko aldean ordularia ohi bezala bost minutu atzeraturik, beti arrastaka ibiltzen direnen salbazio. Urrutira joan gabe, parez pare Subijana etxea ikusiko dugu. XIX. mendean Villabonak bizi izan zuen garapen industrialaren adierazlea da. Izan ere, Subijana y Cía ehungintza lantegiaren bulegoak eta nagusien etxebizitza izan zen eraikina ia ehun urtez. Bertan josi omen zituzten Hego Euskal Herrian lehen aldiz ikurrinak. Berriki, etxea galtzera ez uzteko Udalak eraberritu eta euskal kulturaren eta batez ere bertsolaritzaren garapena lantzeko gune bihurtu da.
Ezkerrerantz, kalean behera eginez, Larrea eta Arroa auzoetarantz joko dugu.70eko hamarkadan errepidearen obrak hasi eta herriaren hazkundearen ondorioz inguruak bizilagunez betetzen joan zirelako sortu zen auzunea.Ordura arte, mihise aurrean pintzelarekin maisu lanak egiten zituen ilegorri baten erreinua zen ingurua. Lasaitasun horretan nagusitzen zen Etxeondo jauretxea, 30 urte luzez Bixente Ameztoiren bizitoki eta inspirazio iturri izan zena.
Ameztoiren lorratzei segika
Ingurua aldatu bada ere, antzinako edertasunez zelatatzen ditu bisitariak Etxeondok. Eraikinak jauretxe kutsu hura mantentzen du, Libanoko zedroak etxeko sarreran ongietorria ematen jarraitzen duelarik. Etxeondotik abiatu eta Amasa alderantz, egunero egiten omen zuen bueltaxka Ameztoik. Bere oinatzei segika, ezkerrerantz hartu eta Aranerrekara garamatzan bidetik aurrera egingo dugu.
Klorofila koloreari segika, hurritzez jositako parajeetan barneratuko gara, Ameztoiren koadro batean sartzen joango bagina bezala. Bidean baserri dotoreak ere topatuko ditugu. Musturi Azpi esaterako. Diotenez, San Martin elizan sobratu ziren harriekin egin zuten. Nabarmentzekoak ditu arkuak, leiho dotoreak eta ataripea. Hurrengo bidegurutzean, ezkerrera ateratzen den bidetik igo eta Mikeligartza baserriaren alboko harraska ondoko iturrian ura edateko probestuko dugu.
Amasako errepidean barna, Komizar atsedenlekura iritsiko gara. Eguraldi ona egiten duenerako kontuan hartu beharreko txokoa da, zelai zabalek eta zuhaitzen gerizpean jarrita dauden mahaiek egun pasa ederra egiteko txoko apropos bihurtzen baitute. Gero, pinudi batetik jarraitu, bidegurutzean ezkerrera jo eta Mandabietara iritsiko gara. Orain arte egindako bidea PR-GI 120 izenez seinalatua da, lerro zuri-horien bidez marraztua. Gune horretan PR-GI 118arekin topo egingo dugu. Zuhaitzetan edo harkaitzetan egindako marra xumeak dirudite, baina lan handia eskatzen dute. Herriko Aizkardi Mendi taldearen konpromisoaren ondorioz, lortu dute ibilbide horien izendapenak mantentzea.
Hortik Lasturrera jaitsiko gara eta aurreraxeago autobidearen gainetik pasatu ondotik, baserriak izango ditugu begi aurrean: Borda behekoa, Arrieta eta Kalatas. Denbora laburrean, hasierako puntura helduko gara. Pista asfaltatuari jarraituz Villabonako plazaranzko bidea hartuko dugu eta zorte apur batekin pilotakaden oihartzunak adituko ditugu, ikuskizun eder bat iragarriz.
Errebotearen oihartzunak
Hego Euskal Herrian, errebotean jokatzen den plaza bakarrenetarikoa da Villabonakoa. Euskaldunok jokatu ohi ditugun pilota-joko guztien artetik zaharrenetakoa. Villabonan joko honek izan duen sonaren adierazle da herriko plazari Errebote Plaza deitzea. Jokalari ezagunen harrobi, herrian ongi errotutako tradizioa izan da betidanik. Gaur egun, Behar Zana elkartea ari da ohiturari eutsi nahian, heldu eta gazteekin lanean. Larunbat arratsaldeetan jokatzen dituzte partidak, arratsaldeko lauretatik aurrera; data zehatzik ezin esan ordea, denboraldia hasi eta pixkanaka partidak zehazten joaten direlako. Handia da elkarteak egiten duen lana, eta argia helburua: ez lukete Villabonako plazaren izena esanahi gabeko bihurtzea nahi.
Soka bakarra, zenbaitetan korapilatua, besteetan lasaitua... itxuraz ikusezina, baina mendeetan irautea lortu duena. Biak beharrezkoak; sokarik ez baitago bi mutur gabe.
EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]
Eusko Jaurlaritzak isunak kendu dizkie ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortuak izan ziren Donostiako herritarrei. Manex Ralla eta Amaia Abendaño dira herritar horiek, isunak kendu dizkietela baieztatu diote hedabide honi.
Astearte honetan Baionan egitekoa zen zazpi herritarren aurkako epaiketa zortzi hilabetez atzeratu dute. Iazko Korrikan, Irun eta Hendaia arteko Santiago zubia zeharkatuz, 36 migratzaileri Ipar Euskal Herrian sartzen lagundu izana egotzi die Frantziako Justiziak. Defentsak... [+]
Asteazken goizean fiskala eta defentsa elkartu dira eta akordio bat erdietsi dute. Joseba eta Eñaut Alvarez aita-semeak 2023ko San Sebastian bezperan Donostiako Plaza Berrian Etxera zioen oihal handi bat teilatutik alderik alde jartzen saiatu ziren. Bertan poliziekin... [+]
Kirol klub batean aritu nahi duen haurrak ez duela zertan Eskola Kirola egin dioen epaiari helegitea jarriko dio orain Gipuzkoako Diputazioak. Umeak nahi duen kirola aukeratzeko askatasuna batetik, helburu hezitzaile eta integratzaileak bultzatzen dituen eredua bestetik,... [+]
"Ekologismo berria indartzen jarraitzeko eta aldaketa posible egiteko" helburuarekin antolatu dituzte. Arrasaten burutuko dira, martxoaren 28an eta 29an.
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]
“Urumeako mendiak bizirik” herri-ekimenak jende andana elkartu du Hernaniko plazan. Mendi horietan egin nahi dituzten bi makroproiektu eolikoen berri eman du, ekarriko lituzketen kalteak azaldu ditu eta Urumea bailarako eta inguruetako herritar guztiei dei egin diete... [+]
Epaitegietan hamar urte bete ditu auziak, eta azkenean EAEko Auzitegi Nagusiak ebatzi du beste epaitegi txikiagoek ikusten ez zutena: ez zela baserri zaharra "eraberritu", baizik eta askoz ere eraikin handiagoa altxatu zela eta behar zuen lekutik urrunago. Legez kanpo... [+]
2.000 lagun inguru bildu dira urtarrilaren 26an, Irunetik Hendaiarako martxan, Europaren migrazio politika “hiltzaileak” salatzeko. Korrika igaro zenean hainbat migratzaileri muga igarotzen laguntzeagatik auzipetutako ekintzaileei babesa eman diete. Ekintzaileak... [+]
Euskal Herria Baterak apirilaren 11an Donostiako Kursaalen egingo den ekitaldiaren berri eman du. Ekitaldia Aberri Eguna ospatu baino egun batzuk lehenago eginen da. Agerraldian Mireia Epelde, Xabier Euzkitze eta Carlos Etchepare bozeramaileek hartu dute parte, eta Manex Fuchs... [+]
Parte Zaharrean Bizi auzo elkarteak irregulartasunak salatu ditu Parte Zaharreko lizentzia askoren harira, baita salatu ere "onuraduna" ostalaritza dela "beti". Azalpenak eta ardurak eskatu dituzte.
Arkitektoen elkargoaren helegitea dela eta, Donostiako Udalak atzera bota du kontratazio espedientea.
Joseba Alvarez eta Eñaut Alvarez aita-semeei bi urte eta erdiko, eta urte eta erdiko kartzela zigorrak eskatzen dizkiete 2023ko San Sebastian bezperan, Plaza Berrian, Etxera jartzen zuen pankarta bat zintzilikatzen saiatzeagatik. Bi urte geroago, urtarrilaren 29an... [+]
Salbatore Mitxelena ikastolak 140.000 euro ordaindu beharko ditu, Eusko Jaurlaritzak Haur Hezkuntzarako ezarri dion matrikulazio muga gainditzeagatik, baina zortzi ikasleak mantenduko ditu, negoziazioen ondorio. Hezkuntza Sailaren erabakiak eta jarrerak salatu ditu ikastolak.