Holokaustoa saihestu ez zuen itsas odisea

Goian, SS St. Louis transatlantikoa Hanburgoko portuan aingura jasotzeko zorian, 1939ko maiatzean. Azpian, ontziko bi errefuxiatu Habana parean, bertan lehorreratzeko itxaropenez.
Goian, SS St. Louis transatlantikoa Hanburgoko portuan aingura jasotzeko zorian, 1939ko maiatzean. Azpian, ontziko bi errefuxiatu Habana parean, bertan lehorreratzeko itxaropenez.U.S. Holocaust Memorial Museum

Hanburgo (Alemania), 1939ko maiatzaren 13a. SS St. Louis transatlantikoa Hanburgoko portutik abiatu zen Kuba helburu. Ontzian 937 bidaiari zeuden, horietatik 930 nazien jazarpenetik ihesi zihoazen judutar errefuxiatuak, gehienak alemaniarrak.
Itsasoratu eta hamar egunera, ontzia Karibeko uhartetik gertu zegoela, telegrama bat jaso zuten bidaiariek, Kuban babes politikoa lortzeko arazoak izango zituztela iragarriz, aurrez errefuxiatuek Kubak Alemanian zuen enbaxadan bisa ofizialak lortuak zituzten arren.
Urte horretan bertan Federico Laredo Bru buru zuen gobernuak atzerritarren sarrera mugatzen zuen lege dekretua onartu zuen. Haren arabera, errefuxiatuek bisa ofiziala lortu eta 500 dolarreko tasa ordaindu behar zuten Kuban sartzeko. Baina dekretuak ez zuen zehazten turisten eta errefuxiatuen arteko aldea eta, hutsunea baliatuz, sarrera baimenak saltzen hasi zen. Iruzurra eteteko, Laredo Bruk beste lege dekretu bat onarrarazi zuen berehala, aurrez emandako baimenak, besteak beste St:Louis ontziko bidaiarienak, bertan behera uzten zituena. Horixe azaldu zieten bidaiariei, baina, zenbait iturriren arabera, kubatarren ezezkoaren atzean AEBetako Estatu idazkari Cordel Hull zegoen, errefuxiatu gehienek Kubatik AEBetara joateko asmoa baitzuten. Negoziaketa tirabiratsuen ondoren, errefuxiatu gutxi batzuk, 29 besterik ez, Habanan lehorreratu ziren, dekretuak ezarritako 500 dolarren truke.
Ontzia Floridako kostaldera hurbildu zen orduan. Hasieran Roosevelt presidenteak bidaiariak onartuko zituztela adierazi arren, Estatu idazkariaren presioak atzera egitera behartu zuen. Errefuxiatuei babesa emateko kuotak beteta zeuden eta Rooseveltek ez zuen etsairik pilatu nahi 1940ko hauteskundeen atarian.
Kuba eta Floridaren artean aingura botata zegoen transatlantikoak ekainaren 4an jaso zuen estatubatuarren ezezkoa. Eta, biharamunean, Kanadan babesa lortzeko saiakerak ere porrot egin zuen.
Goseak eta etsiak hartuta, suizidioen eta mutinatzearen mehatxua geroz eta handiagoa, Gustav Schröder kapitainak Europara itzultzeko agindua eman zuen. Egun gutxiren buruan itsasontzia Anberesko portuan sartu zen eta bidaiariak Belgikan, Erresuma Batuan, Frantzian eta Herbehereetan banatu zituzten, gehienbat handik gutxira naziek okupatuko zituzten herrialdeetan, beraz. St. Louiseko bidaiari guztietatik, 240 besterik ez ziren atera bizirik Bigarren Mundu Gerratik.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Historia
Menditik hirira: zer ezkutatzen digu Pirinioetako sendabelar saltzaileen lanak?

XIX. eta XX. mendeetan ohikoa zen hiri nagusietako kaleetan ikustea janzkera tradizional ikusgarria zuten emakume batzuk, sendabelarrak saltzen. Ansotarrak ziren, Aragoiko Ansó ibarrekoak. Erakusketa batek haien historia kontatu digu, eta bide batez azalerazi du atzean... [+]


Jon Mentxakatorre
“Gure arbasoek zerbait ikusten zuten guk ikusten ez dugun lekuan”

Mondragon Unibertsitatean egiten du lan Jon Mentxakatorre galdakaoztarrak, ikerlari eta irakasle, mitologiaren bueltan hein batean. Euskal ahozko ipuinak eta lurpeko eremua. Antologia eta azterketa lana argitaratu du (Labayru Fundazioa, 2023). Solasean hasi aurretik, etxe... [+]


Panem et circenses

Erroma, K.o 100. urte inguruan. Juvenal poetak zera jaso zuen bere X. Satiran: “Aspaldian, zehazki botoa nori saldu daukagunetik, herri honek politikarekiko interesa galdu du. Lehen buruzagitzak, sortak, legioak eta, finean, dena ematen zuen, baina orain agintariei egiten... [+]


Naumakia ezinezkoa

Udazkenean estreinatuko den Gladiator II filmaren trailerra ikusgai dago eta  hiru minutu eskaseko aurrerapenean dagoeneko akats edo lizentzia historiko bat agerian geratu da.

Ridley Scotten filman naumakia edo itsas gudu bat  egingo da Koliseoan. Ikuskizun garestia... [+]


Ibilbide dekolonialak (I)
Donostia: non gogoa, han ezpata


2024-08-05 | Sustatu
Martxan den proiektu bat, Euskal Herriko Historia 100 objektutan

Euskarazko Wikipediak ekimen interesgarri bati ekin dio 2024 honetan. Euskal Herriko Historia 100 objektutan. Ideia hartu zuten wikilari euskaldunek antzeko motiboarekin apailatutako liburu batzuekin. BBC-k eta British Museum Londreskoak Munduaren Historia bat egin zuten 100... [+]


Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako zentroari Gasteizko Urrezko Domina ematearen aurka mobilizatuko dira oroimenaren aldeko elkarteak

Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]


2024-07-30 | Xabier Iaben
Aragoiko Asabón errekan barna bizikletaz
Pardina eta makien arrastoan

Aragoiko Asabón errekak zeharkatzen duen lurraldeak hainbat ustekabe eder gordetzen ditu. Ez naiz historialaria, eta, hortaz, ez dut halako kronika historiko bat eginen. Bereziki mendizale gisa mintzatuko naiz, aspaldi honetan nire gogoak –nire senak– halako... [+]


2024-07-24 | ARGIA
Erromatar arrasto gehiago aurkitu dituzte airetik harturiko irudiekin, oraingoan Arkaian

Arkaiako erromatarren eremu termalean San Tomas ibaiari loturiko azpiegitura hidrauliko handi bat aurkitu dute, baita lur azpian 3.000 metro koadroko eraikin bat ere, garai hartako etxalde batenak izan daitezkeen arrastoekin.


Kultura grekoaren seme-alabak gara?

Anbraziako golkoa (Itsaso Jonikoa). K.a. 31ko irailaren 2a. Aktiumgo itsas guduan garaipena lortu eta Egiptoren gaineko kontrola ziurtatu zuten erromatarrek. Horrenbestez Mediterraneoko hegemonia grekoa amaitutzat jotzen da data horretan, baina eragin helenikoak gaurdaino iraun... [+]


Eguneraketa berriak daude