Gohaindidura
Gohaindidura –goragalea– sentitu nuen, lagun batek, solasen harira “homosexuala bainaiz”, bota zidanean.
Isildu nintzen, ez baitzen deus erratekorik. Irudikatu nuen gure herriko karta postaletako paisaia batean kokaturik eta zein izan zitekeen haren egunerokotasuna, beste hainbesterena bezala. Duela zenbait aste bozkatu denentzako ezkontzaren legetik landa bide baitugu egiteko, homosexualen kasutik haratago ere, edozein pseudo-desberdintasunen normalizazioaren bidean, gizarteak ezarri muga guziak bukatutzat eman artean.
Gizarte honek ez du deus gordetzen, isiltzen aldiz franko, eta artaldearen kodeen arabera bizi ez denaren egunak neke bilakarazi ditzake: zaila da herri zenbaitetako komunitate konformista baten aldean bizitzea. Dorpea. Beltza, homosexuala, ama bakarra, independentista, errefuxiatua, kanpotarra eta noizbait jarri eredu baten arabera bizi ez den orok sufritu beharko du: auzoak barrandan, irri gizen eta finezia mikorik gabeko solasak, zernahi bazterketa. Batzuetan etxekoek ere erruki gutxi ukanen dute: “Horrela ezin da, honela behar da, zer erranen du jendeak?”. Etxetik urrun, hirietako anonimatuaren babesean badirudi errazagoa dela; ikus eta sinets.
Gure lurraldeak eta gizarteak leher egiten segitzen duten bitartean (horretaz kontziente izanik, paradoxikoa da) beste mendeetako hariak ehuntzen jarraitzen dugu: izaki eta jarrera uniformeak, koadrotik ateratzen denaren gaitzespen kontsentsuala, estandar guziekin bat eta moldean junt-junta egotearen ilusioa. Nahi ala ez, ispilu erraldoian, gizarteak jadanik marraztu du zure itzala, perfektuki, arkatz beltzez, mugatzaile eta mingarri. Beste gisaz azaltzeko, kapa beltz handi bat bezalako da, beste gauza batzuk ez bezala transmisioan gutxitan huts egiten duena, integratzen, garatzen, eta sinpleki, bizitzen uzten ez duena, bere baitan oratzen gaituena, galipot tona bateko geruza baino astunago.
Luzaz segituko du batailak, herri honi bidea egiten uzten ez dion kapa horretaz libratu artean, gure haurrek ez ditzaten bizi behar ukan.
Azkenean, kasik errazki uros bizitzea lortzen du Amaia Ezpeldoik! Ez? Kasik libre ematen du. Bederen, bere baitakoa izatea lortu duela dirudi, norbaitek ontsa tinkatu korapiloen askatzen denbora pasa ordez betiko Martin Larralderen kopletan gatibaturik gaudekeenek ez bezala.
15 urteko emakume bati egin dio eraso Izarra klubean jarduten zuen pilota entrenatzaile batek.
Martxoaren 8an kalera ateratzera deitu ditu herritarrak mugimendu feministak, "desberdinkeriek bere horretan" dirautelako. Zapalkuntza mekanismo berriak agertu direla salatu dute, eta feminismoa "ezkerreko borroken erdigunera" eramateko beharra aldarrikatu.
Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]
Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]
Haurdunaldian diren emazte bakartuentzat, harrera-leku bat proposatuko du La Maison des Sept Vallées elkarteak Donibane Lohizunen. Pariseko bikote jabe pribatu baten gogoan sortu zen xedea. Donibane Lohizunen, 2021ean Iturria izeneko etxea erosi eta, bazter bastizetan... [+]
Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Antolatzaileek Biltzar Nagusian harturiko erabakia da: aurten ez dute Lapurtarren Biltzarrik antolatuko Uztaritzen. Motibazio eskasa da erabakiaren oinarrian dagoen arrazoia.
Bi asteburu direla atera dira lehen kaskarotak: Beskoitzekoak. Eta martxora arte larunbatez eta igandez astero ibiliko dira herriko auzoetan etxez etxe dantzan eta festan. Goiztiarrenak eta irteera gehiena egiten dituztenak dira Beskoitzeko kaskarotak, baina ez bakarrak... [+]
Alarma jo du, beste urte batez, OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak. Abenduaren lehenean marka berri bat hautsi zen frantses estatuan, 80.792 pertsona atxiloturekin. Espetxe-administrazioaren aitzinikuspenen arabera, gainera, 86.000 baino gehiago izan litezke 2027an egungo... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
1937 eta 1940 artean, Eusko Jaurlaritzak bere zerbitzu sozialen bidez, Iparraldeko osasun zentro handiena izango zena zabaldu zuen Bidarten: La Roseraie ospitalea. Helburua zen Hego Euskal Herritik gerraren ondorioz uholdeka zetozen zauritu eta elbarriak artatu eta... [+]
81 urterekin zendu da. Bere aita Fernando Aire 'Xalbador' bezalaxe, bertsolaria eta artzaina izan zen Mixel Aire.
EH Bai koalizioak babesturiko Ahetzen zerrenda gailendu da bozen bigarren itzulian, joan den igandean, botoen %44 erdietsirik.
Lapurdiko Makean egin du Euskal Selekzioa Orain elkarteak lehenengo biltzar nagusia. Iazko udan Frantziako selekzioarekin jokatzeari uko egin ziotela iragarri zuten Ipar Euskal Herriko hamabost pilotarik osatzen dute gaur gaurkoz ekimena, zeinak helburu duen, besteak beste,... [+]