Belaunaldi guztiek izango zuten seguruenik, euskararen presentzia eskasari aurre egingo dion tresna sortzeko tentazioa. Mamitzea erdietsi duen saio horietariko bat da Elekatu-elikatu elkartea. Joan den urteko apiril aldera eratu zen, elebitasunari irmoki kontra egiteko planean. Izan ere, Baionan bada anitz kontu eta ekimen, baina itzulpenaz lagunduta beti, irekiduraren estakuruaz, horrelakoetan esan ohi den bezala, “inor baztertua senti ez dadin”. Emaitza, ordea, berez da baztertzailea: hari nagusia frantsesak darama, eta euskara apaingarri bilakatzen da, erakusgarri huts.

Langintza traketsa izan ohi da mota honetako elkarteen jarduna lerro zehatzez definitzea, intuizioz gauzak argi xamar izanagatik ere. Zer ez diren, zer izan nahi ez duten, aldiz, agudo esan ziguten Iban Thicoïpe, Ekhi Erremundegi, Nora Arbelbide eta Amaiur Lujanbiok, taldearen izenean mahaian bildu zitzaizkigun lau kideek.

Elekatu-elikatuk ez du, kasura, mus txapelketarik antolatuko. Alde batetik, mus txapelketak izan badirelako, euskara hutsean ez badira ere. Baina bereziki, edonork egin dezakeelako. Ekitaldi apartak nahi dituzte, esan nahi baita bestelakoak, ezberdinak, inork antolatzen ez dituenak, eta ahalaz edukiz jantziak.

Halaber, Elekatu-elikaturen helburua ere ez da aldarrikapena. Nekez ikusten dute elkartea salaketa-kanpaina bat antolatzen, demagun, afixak frantses hutsez daudela-eta. Praktika bera dute, izatekotan, aldarrikapena. Euskaraz bizi nahi dugu baino, euskaraz bizi gara dute leloa.

Diru aferen esklabo ez direla izango ere argi izan dute hastapenetik: “Erabaki genuen ez genuela ekitaldirik, kontzerturik edo dena delakorik antolatuko sosak ateratzeko. Ez ginela horretan sartuko”. Momentuz, bide gastuen truke etortzea proposatzen zaie gonbidatuei, bideratzen diren ekimenak, hitzaldia izan edo dena delakoa izan, doakoak izan daitezen. Esan gabe doa, taldean antolaketa lanetan ari direnek ez dute fitsik kobratzen. Borondatezko ekarpenak, nolanahi, ongi etorriak dira, webgunean ikus daitekeenez.

Abiatu orduko hartutako beste erabaki bat: taldeak ez du bozeramailerik izango, eta komunikazioa euskara hutsez egingo da beti.

Katu bakartiak, taldean ikusgarriago

Ziurtasun batek ere akuilatu zituen ekimen honetara bildutakoak: itxurak itxura, Baionan badirela euskaldunak; festarako besterik ez elkartzeko ohiturak arrunt bestelako sentsazioa sortzen badu ere,  uste baino euskaldun gehiago direla Lapurdiko hiriburuan. Hain zuzen horrexegatik pentsatu zuten beren eskutik helduko zen eskaintzak aste barruan eta modu iraunkorrean egina behar zuela izan. Gaur gaurkoz, hilean behin luzatzen dute gonbitea, azken ostegunean beti, jendearen ohituretan eta gogoan sar dadin. Tokiari dagokionez, hiria apurka haienganatzea dute asmoa, eta bilgunea aldatu egiten dute aldiko, elkartea leku bati lotua izan ez dadin, identifikazioa Baiona osora heda dadin. Orain arte, gaueskola eta unibertsitateko aretoa ez ezik, beste elkarteetako egoitzak ere baliatu dituzte. Besteengana joz, besteak ere inplikatzen direlako.

Ez daramate erritmo makala. Oraintsu arte astelehenero bildu izan dira, hamar bat lagun guztira. Maiztasun horri esker, elkar ezagutu, ideiak atera, zenbait ildo finkatu, elkartea sortzeko agiriak eta gainerakoak prestatu, diru-laguntzetarako deialdietan presentatu, diru-iturriak atzeman eta urteko plangintza aitzinatu dute.

Bost ekitaldi antolatu dituzte lerrook idatzi artean. Azkena, Jon Mirandez gaualdia deiturikoa, urtarrilaren 14an izan zen Hor Konpon elkartearen egoitzan. Itxaro Bordak Haur besoetakoa izan zuen hizpide. Luzien Etxezaharretak Igela literatur aldizkariaren aipamena egin zuen, Ander Iturriotzek Miranderen pentsamendua aztertu zuen eta Pantxix Bidartek zenbait poema musikatu eskaini zituen.

Belaunaldi guztietako jendea bildu zaie ekitaldietan. Ez denetan jende bera, gaiaren araberako publikoa baizik. “Kontent gara horregatik –aipatu ziguten lau kideek aho batez –. Gaiagatik heldu da jendea, ez da militantziaz etorri edo euskaraz delako. Helburu eta amets genuke horrela jarraitzea. Nork daki, beharbada urte batzuetara asterokoa bilakatzen da ekimena, eta publikoa helduko da antolatutakoa maite duelako, eta ez euskaraz izaki kaka ere eginen dut. Naturaltasunez eginiko hautua izan dadila”.

Sinboloa ere badute, goiko irudian ikus daitekeenez. Elkarteari jarritako izanaz jolasean aritzearen ondotik heldu zen, esatearen eta esatearen ondorioz: eleKATU, eliKATU...