Eutsi goiari! Umoretsu beti
Zergatik ez diogu umorez Wertigoa sortzen eta gurean wertba egiteko aukera moduan erabiltzen? Sukaldean, ezkaratzean edo wertbarruan izan ezik, euskara erabiltzea wertan behera utzarazi nahi izan zuen hura, bai, beste gauza batzuen artean wertna hezur biak motz-motzak zeuzkan hura? Hark erabilitako formula berberak erabiliz abiatu da hau eta hark bezala, denok batera bere aurka jarri gaitu. Hori behintzat poztekoa da! Poztekoa, zer? Batera jarri izana zerbaiti buruz eta inoren aurrean. Inoren ala norbaiten? Berdin dio... kasu honetan!
Umorea pizteko modukoa da, bere burua zintz hotsak eta mukia dariola jarri arte, korridetan aztoratzen omen den zezentzat daukanean ere! Non jarriko zezenaren tokian eta, jendaurreko aurreneko korridan akabatzen dituzten herrialdean; bere herrialdean... Wert-han! Eta publikoa “ole eta ole” ari zaion adardun modura, zer esan? Gure kulturan, aspaldiko ohiturei jarraiki “oles eta oles” hartuko genukeen. Alde ederra dago, bere hiltzaile izango denari haizea eman edo bera animatuz babestu.
Izena ere, kausalidadea aizue (Joseina jar nezakeen baina ez zait atera...) Joseinazio, Joxixio, kottinazio, Inaxito dei ziezaioketen (euskaldunon graziaz) eta, Loiolakoaren zuraje ideologikoa geneetan txertaturik ekar zezakeen, amaren partetik. Imajinatu gure zezenak bigarren abizezena Irizar baldin balu... zer litzateke, iri-zahar (jostailuak ondo-ondotik moztu dizkiotena) ala zezen koskabriloduna?
Hori bai, gauza batean erdizka arrazoi eman beharrean nago: Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzari urte bat kendu nahi diolako. Zergatik? Pentsatu pixka bat eta esan, zer eta hezi derrigorrez, derrigortuta, de rigor? Badira bada limurtu, geureganatu, bategin (zuzentzaile ortografikoak banatuta jartzea eskatzen dit...), konkistatu, gozamen, poltsikoan sartu, aho zabalik utzi... Edo komeni, gomendio, aholkatu, desiragarri, on... etan hala ere, egin asmo duguna argi eta garbi adierazteko, derrigorrezko hezkuntza. Harrapa zak! Dena den, kontraesan bat badu, besteak beste, Wert jaunak, bere erreforma goitik behera ezartzeko, aurrez derrigorrezkoa zen urte bat wertederora botako du, atez ate bildu edo erraustu ala herra-hustu.
Bukatzeko, zorionak tokaio! Hire planei aurre egiteko denok aho-batez elkartzea lortu duk eta hori, komunikatzaile ona haizen seinale duk: denok lehenengoan eta wertdin ulwertu diagu, hire nahien gainetik daudela gure hizkuntza eta gure seme alaben heziketa.
Orain, asko eskatzea ez bada, zerbait bota ezak wertako, betiko, eta geurea den umoreari eusten laguntzeko modukoa. Awert, erraza daukak, nahi gabe ere okurrituko zaik hiri beste astakeriaren bat umore awertzalea areagotzeko, ezta? Eskwertuko diagu hire marka ppwertsonala euskara eta euskaldunak suspwertzeko eskaini izana?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]
Desgaitasun fisikoa duen arkitekto baten alabaren etxea bisitatu ondoren idazten dut honako hau.
Desgaitasun fisikoa duten pertsonen taldeek ez dute arkitektoa maite, beraien bizitza zailtzen duen gaizkile bat kontsideratzen baitute. Gorrotoa ulerkorra da: arkitektoaren lanak... [+]
Ortutik itzuli berritan erabaki nuen Twitterretik alde egitea, oraindik Twitter zenean. Auzolan batera joan nintzen, brokoliak eta azaloreak landatzera, eta mindfulness efektua zapuztu zidan algoritmoak, idazle feminista transgorrotatzaile baten txioak jaurtitzearekin... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]