Austriar-alemaniar tradizio sinfonikoa

Bilboko Orkestra Sinfonikoa 
Günter Neuhold-en zuzendaritzapean. Perkusioan, Martin Grubinger.
Bilboko Orkestra Sinfonikoa Günter Neuhold-en zuzendaritzapean. Perkusioan, Martin Grubinger.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Abonu-denboraldi zinez interesgarria proposatu digu Bilbao Orkestra Sinfonikoak. Liluragarria! izenburupean, publikoa erakartzeko egitarau aberatsa eta entzuteko pieza errazak –baina ez sinpleak– eskaintzen ditu talde bilbotarrak. Lehenengo saioan munduko biolin eta orkestrarako kontzertu famatuenetako bat –Txaikovskirena– eta orkestrazio distiratsuaren eredua den Stravinskiren Suzko txoria lan ederrak eman zituzten, eta, bigarren honetan (joan den ostiralean) austriar-alemaniar tradizio sinfonikoaren bi erakusgarri oso ezberdin baina funtsean oso hurbilak aurkeztu zituzten.

Ez diogu inori deskubrituko Mozarten sinfoniak musika klasikoko harribitxi preziatuenetakoak direla. Salzburgoko jenioak 41 sinfonia konposatu zituen, gazte-gaztea zenean gainera (lehenengoa, 6 urte zituela eta azkena 32 urterekin), eta guztietan musikaltasun naturala, freskotasuna, dotorezia vienarra eta orkestrazio eta harmonia paregabeak adierazi zituen. Mozarten sinfoniak entzuterakoan nabaritzen duzu musikak eraman egiten zaituela, hain ongi trabatuta baitaude tema eta motibo guztiak.

Aldi honetan, Mozarten 35. sinfonia Re maiorrean K. 385 ‘Haffner’ izenekoa interpretatu zuten. Sinfonia hori bere produkzioko ezagunenetako bat da. Vienan estreinatu zen 1782. urtean. Garai horretan egin zituen Mozartek bere lan garrantzitsuenak: piano kontzertu gehienak, opera ederrenak... Bilbao Orkestrak, Günter Nehold-en batutapean, irakurketa adimentsua egin zuen. Bertsio diskretua, elegantea baina zentzuduna eskaini zuten, handikeriarik gabekoa. Soka eta egur ederrak dituztela frogatu zuten, batez ere andante mugimenduan, non haizeen eta soken arteko elkarrizketak ongi azpimarratu baitzituzten. Eta bukaerako presto-an ederki nabarmendu zituzten mugimendu horretan agertzen diren errekurtso tinbriko eta kontrapuntistikoak.

Saioaren bigarren zatian Richard Straussen maisulan bat entzuteko aukera izan genuen. On Kixote, op.35 konpositore alemaniar honen 10 soinu-poemetako bat da. Straussek istorioak kontatu nahi zituen hitzik gabe, eta forma hau erabili zuen bere helburua lortzeko. Poema honek sarrera, tema, hamar bariazio eta finale bat ditu, eta zati bakoitzean On Kixoteren pasarte bat deskribatzen du. Orkestrazio aberatsekoa da lan hau, oparoa eta koloretsua, eta agian ausardia pittin bat falta izan zitzaion Neuhold zuzendariari mundu emankor hau agerian uzteko. Hala ere, interpretazio txukuna izan zen, oso. Straussen estilo liluragarrian, ugaritasunez entzuten dira instrumentu guztien ahotsak, baina leku berezia egiten die biolontxeloari (On Kixote) eta biolari (Sancho Panza). Biolontxeloan Antonio Meneses bakarlari brasildarra luzitu zen, dudarik gabe, batez ere emandako propinetan: Bachen partita baten mugimendu pare bat, fin-finak.

Kontzertuaren fitxa:

Bilbao Orkestra Sinfonikoa.

Zuzendaria: Günter Neuhold.

Bakarlaria: Antonio Meneses (txeloa).

Egitaraua: Mozart eta Straussen obrak.

Lekua: Bilboko Euskalduna Jauregia.

Data: Azaroaren 9a.


Azkenak
Gurekin egiten dutena

Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]


Su ta Gar, Kaotiko, Gatibu, Maruxak eta Leihotikan ere Hatortxu Rockeko azken jaialdian

22 talde gehiago iragarri dituzte Lakuntzan uztailean izanen den HatortxuRockerako: Bad Sound, Dupla, Su Ta Gar, Chuleria Joder!, Brigade Loco, Leihotikan, Burutik, Tribade, Maskak, Les Testarudes, Non Servium, Añube, Dj Plan B, Gatibu, DJ Trapella, La Jodedera, Süne,... [+]


Jon Urzelai Urbieta, fisikaria eta soziologoa
“Zaila da ezagutzen arteko banaketa zurruna gainditzea”

Jon Urzelai Urbieta ohituta dago itzalean lana egiten, baina Su festak musika-jaialdiei buruzko saiakerak dezenteko ikusgarritasuna eman dio, iaz Euskadi Saria eman baitzioten lan horregatik. Ez da, hala ere, irabazi duen sari bakarra, hori baino lehen, 2021ean, CAF-Elhuyar... [+]


Betharramgo indarkerien berri “komunikabideen bidez” hartu izana zehaztu du Baionako apezpikuak

Prentsaurrekoa eskaini dute ostegun honetan Marc Aillet Baionako apezpikuak, elizbarrutiko hezkuntza katolikoko zuzendari Vincent Destaisek eta Betharramgo biktimen entzuteko egiturako partaideetarikoa den Laurent Bacho apaizak. Hitza hartzera zihoazela, momentua moztu die... [+]


2025-03-14 | Gedar
Vox Nafarroako Parlamentutik kanpo geratu da ia, barne-desadostasunak direla eta

 Maite Nosti diputatuak kargua utzi du alderdiarekin izandako desadostasunengatik, eta horrek kide bakar batekin utzi du alderdi faxista, talde mistoan sartzera behartuz.


2025-03-14 | Euskal Irratiak
Bidarteko bahitzailea militar-ohia zen, eta prokuradorearen arabera “hil egin nahi zuen”

Bidarteko gasnategian bahiketa burutu duen gizona, militar ohia zen. Asteazken arratseko 7.30tan Erretegia izeneko gasnategian bertako kudeatzailea bahitu eta poliziaren kontra tiro egin duen gizonak 54 urte zituen.


2025-03-13 | ARGIA
EAJk eta PSE-EEk zerga erreforma adostu dute Ahal Dugurekin

PPrekin eta EH Bildurekin negoziazioetan porrot egin ondoren etorri da Ahal Dugurekin adostutako akordioa. Indar politiko honek aitortu duenez, maximalismoak atzean utzi eta errealitateari heldu diote, errenta baxueneko herritarren aldeko akordioa lortuta.


2025-03-13 | Uriola.eus
Correoseko langileen eskubideak eta zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko eskatu dute

“Posta publikoa eta kalitatezkoa. Eskubideen aldeko Hitzarmen eta Akordio baten alde” aldarrikapenarekin, LAB, ESK eta ELA sindikatuek lan-baldintzak eta posta-zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko mobilizazioa egin zuten atzo, hilak 12, Bilboko Eliptika Plazan.


Amasamendin eolikoak ezartzeko proiektu bat dagoela jakinarazi du Villabonako Udalak

Herriko EH Bilduko zinegotzi eta legebiltzarkide den Ander Goikoetxeak egindako galdera parlamentario bati Jaurlaritzak emandako erantzunaren bidez jaso informazioa hau. Bi haize sorgailu ezartzeko asmoa dago eta Cluster Hernani izeneko proiektu zabalago baten barruan kokatzen... [+]


Milaka ikaslek Hego Euskal Herriko hiriburuetako kaleak hartu dituzte, IAk deitutako greban

Hezkuntza bi arazo handik zeharkatzen dutela adierazi dute IAk: "ideia erreakzionarioen" gorakadak eta "ikasleen egoeraren okertzeak". Mobilizazioaren deialdia hedatzeko, goizean errepide mozketak egin dituzte Donostian, Iruñean eta Gasteizen. Bilbon, Euskal... [+]


Hau Pink da, Europako gure lehengusu txikia, eta 1,4 milioi urte ditu

Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.


Beste epai euskarafobo bat: Bitarteko Idazkari izateko lan poltsa eskaeraren aurka

Gasteizko 1 zenbakiko Auzitegi Kontentzioso-Administratiboak emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Lan poltsan parte hartzeko euskara maila altuenaren baliokide diren 3. eta 4. eskakizunak indargabetu zituen Gasteizko Auzitegiak. 


2025-03-13 | Ahotsa.info
“Ez da soilik memoria ariketa bat, baizik eta NATOren kontrako borroka deialdia”

Hainbat eragilek deituta, NATOren aurkako elkarretaratzea egin da Iruñeko Udaletxearen aurrean. Izan ere, gaur, martxoak 12, 39 urte bete dira Hego Euskal Herriak, Espainiar Estatua NATOn sartzeko erreferendumari ezezkoa eman ziola. Askapenako kide batek adierazi du, gaurko... [+]


Bi minututan galdutako elkarrizketak

Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!

Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]


Nola eragingo die AEBen eta Europaren arteko norgehiagokak Euskal Herriko produktuei?

Europako Batzordeak 26.000 milioi euroren inportazioak zergapetuko ditu apirilaren 1etik aurrera, Donald Trumpek altzairuari eta aluminioari ezarritako muga-zergei erantzunez. Enbido-komertzialek jarraitzen badute, Euskal Herrian lehen sektoreak nozituko du gehien norgehiagoka... [+]


Eguneraketa berriak daude