Angela Merkel Alemaniako kantzelaria koroarik gabeko Europako erregina ikusten dute askok. Daukan boterearen oinarrian arakatzen badugu, bere eraginkortasunaren ezaugarri bereizgarri bat antzemango dugu: bere dohain nabarmenena gaitasun taktiko bat da, makiavelikotzat har litekeena. Merkelen eta Machiavelliren arteko afinitate politikoa –nik Merkiavelli modelo gisa ulertzen dudana– lau osagaitan oinarrituta dago.

Lehena, Merkelek bere burua kokatu du Europaren eraikitzaileen eta nazio-estatuaren defendatzaile ortodoxoen artean, bando bat edo bestea hautatu gabe. Horren ordez, Merkelek lotu egiten ditu Alemaniaren borondatea herrialde zordunei kreditua emateko eta herrialde zordunen borondatea Alemaniaren egonkortasun politikaren baldintzak betetzeko. Hau da Merkiavelliren lehen printzipioa: diru alemaniarrarekin herrialde zordunei laguntzeari buruz, bere posizioa ez da Bai edo Ez argia, Bai eta Ez argia baizik.

Bigarrena, Merkiavelliren boterea zentzutasunean oinarritzen da, ezer ez egiteko desioan. Nahita zalantza egitearen arte hori, axolagabetasunaren, Europa errefusatzearen eta Europarekin engaiatzearen arteko postura hori, Alemaniaren jarreraren sustraietan dago. Zalantza presio egiteko modu gisa, hori da Merkiavelliren metodoa. Hertsadura hori ez da Alemaniako diruaren sarrera erasokorra, kontrakoa baizik. Kreditua erretiratu, atzeratu edo ukatzearen mehatxua da. Patu bakarra da okerragoa diru alemaniarrez gainezka egitea baino, diru alemaniarrez gainezka ez egitea.

Hirugarrena, euroa eta Europar Batasuna salbatzeko diseinatutako neurri guztiek pasa behar dute proba bat: barne-politiketara egokitu behar dute, hau da, Alemaniaren interesak eta Merkelen posizioa bultzatu behar dituzte. Zentzu horretan ere Merkelek erakutsi du Machiavelliren ikasle azkarra dela. Hark Printzean zera galdetzen zuen: “Zer da hobe, maitatua izatea ala herria zure beldur izatea?”.

Haren erantzuna da, “maitasuna eta beldurra eduki behar dituzu batera, baina hori zaila denez, askoz seguruagoa da herria zure beldur izatea, bietako batek huts egingo badu”. Atzerrian Merkelen beldur dira, etxean maitatua izan beharko luke. Neoliberalismo basatia kanpoko munduarentzat, kontsentsua eta ukitu sozialdemokrata bat herrialde barruan.

Laugarrena, mantra alemaniarrak dio: aurreztu, aurreztu, aurreztu, egonkortasunaren mesedetan. Alta, horrek berehala dakar pentsioetan, hezkuntzan, ikerkuntzan, azpiegituretan eta abarretan muturreko murrizketak egitea.

Merkiavelli metodoa pixkanaka bere mugetaraino irits liteke. Azken finean, Alemaniaren zorroztasun politikak oraindik ez du inolako arrakastarik lortu –izatez, justu kontrakoa–. Edozein modutan, Alemaniak aurrean daukan galdera Europaren existentzia edo existentzia eza da. Alemania indartsuegi bihurtu da erabakirik ez hartzeko luxuaz gozatzeko.