Tiroide guruinaren trastornoak
Bost zentimetroko diametroa besterik ez du, eta 30 gramo inguruko pisua. Neurriz eskasa eta ezgauza dirudien arren, tiroide guruina da gorputzeko organoek zein erritmotan lan egin behar duten erabaki eta erregulatzen duena (abiadura metabolikoa esaten zaio horri). Eta bere lana ondo betetzeko, odolean zehar zirkulatzen duten substantzia batzuk jariatzen ditu, T3 eta T4 izeneko hormona tiroideoak. Hormona horiek fabrikatzeko, ezinbestekoa da TSH izeneko beste hormona baten esku-hartzea, azkeneko horrek erabakitzen baitu une bakoitzean zein hormona tiroideo behar duen gorputzak.
Aipatutako pauso horietakoren batean edozein akats gertatuz gero nahasmendu ugari sor daiteke, eta horixe gertatzen zaio 250-300 pertsonatik bati gurea bezalako gizarteetan, Endokrinologia eta Nutrizioko Espainiako Elkarteak emandako datuen arabera.
Hipotiroidismoa
Tiroideak behar baino hormona gutxiago fabrikatzen dituenean gertatzen da. Gaitz horrek jota dauden pertsonek gizentzeko erraztasun handia dute, erraz nekatzen dira eta depresio eta idorreriarako joera handia dute. Azala lehor eta latz bihurtzen da, eta ahotsa erlastu eta zakartu egiten da. Sarritan, gainera, pentsamendu-moteltasuna eta oroimeneko akatsak ere agertzen dira. Behin diagnostikoa baieztatu ondoren –aski da horretarako odol-analisi bat–, tiroide guruinaren funtzioak indartzen dira farmako egokien bidez.
Hipertiroidismoa
Justu alderantzizkoa gertatzen da. Alegia, tiroideak lan gehiegi egiten du eta horrek urduritasuna, pultsu bizkorregia, takikardiak, apetituaren gehikuntza, pisu-galera, hiperaktibitatea, insomnioa, beherakoak, eskuetan izerdia, dardarak eta argiarekiko sentikortasuna eragiten ditu. Diagnostikoa baieztatzeko ekografia bat –tiroidearen tamaina, itxura eta funtzionalitatea ikusteko– eta odol-analisi bat egiten dira. Gaixotasunaren susmoa berretsiz gero, hormonen gehiegizko maila tionamida izeneko farmako talde baten bidez blokeatzen da. Kasu larriagoetan kirurgia ere beharrezkoa izan daiteke, eta guruinaren zati bat erauzten da, hormona gutxiago ekoizteko. Operazio kirurgikoan egindako ebakia ez da oso handia izaten, eta normalean gaixoa bere eguneroko bizimoduari berrekiteko moduan egongo da hamar egunen buruan.
Iodoa, tiroidearen erregai nagusia
Hormonak fabrikatzeko tiroide guruinak 200 mikrogramo iodo behar ditu egunero, bestela tiroidearen inflamazioa eragiten duen bozio izeneko trastornoa agertuko da. Gaitz hori saihesteko, arraina kontsumitzea eta itsasoko gatza erabiltzea gomendatzen da.
Tiroidea handitua dagoenean normalean hipertiroidismoa izango da, baina tumorea ere izan daiteke. Zalantza hori argitzeko bada erraz egin daitekeen proba bat: edan ura ispilu baten aurrean zaudela, eta irensterakoan burua zertxobait atzerantz makurtua badaukazu, agian eztarrian bulto edo koskorren bat nabaritu eta ikusiko duzu. Kasu horretan komeni da berehala medikuarengana joatea, koskor horren arrazoia zein den argitu eta behar izanez gero, irtenbidea ahalik eta lasterren jartzeko.
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.
Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.
Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.
Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.
Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]
Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]