Langileek ez dute itotzen utzi nahi paper fabrika
Gipuzkoako paper usina klasikoetakoa den Gureolak ehun urte ospatu behar zituenean, obreroek turnoka zaintzen dizkiote egoitza eta makinak. Argia eta gasa moztuta, irtenbiderik ikusi ezinik, urte luzez ogibideaz gain produkzio kultura izan dutenari eusten diote.
Fabrika itolarrian gehiagotan ere ikusia dute Gureola-Celulosas Hernaniko langileek. Azkena, 2011ko azaroaren 6an. 1983ko uholde mitikoan ikutu ez zituenak, Urumeak metro eta erdiraino estali zituen. Ehunka tona paper merkaturatzeko prestatuak, betiko hondaturik, dozenaka motor urak eta lohiak itota. Nagusiek 5 milioi euroko galerak aipatu zituzten.
“Hamabost egun baino lehen dena garbitu eta konponduta, berriro produzitzen ari ginen” dioskute harro langileek. Oraingoan, ordea, leporaino iritsi zaizkie urak.
Hornidurak, argindarra eta gasa etenik, nagusiei aurrera jarraitzeko fundamenturik ikusten ez dietela, ahal dutena salbatzeko mobilizatzen dira langileak. Astean bitan Hernaniko plazan agertzen dituzte beren buruak pankarta baten bueltan. Ugazabekin, hornitzaileekin, agintariekin, negoziatzen dute.
Bitartean, etengabe zaintzen dute fabrika, egoitza eta makinak osorik mantentzeko. Hernaniko errugbi zelaiaren eta trenbidearen artean, urteurrena ospatu behar zuen lantokiak eta 47 langilek geroa daukate jokoan.
Mendeurrenaren urtea zen
Gipuzkoako industria klasikoetako bat izan den papergintzaren gainbehera irakur daiteke Gureolaren historiaren orrietan. 1912an Gregorio Mendiak sortua, 1966ko hamarkadan Scott multinazionalak erosi zuenean kasik 500 langileri ematen zien jornala. Papertegi integral moduan, inguruko pinudiak ustiatzetik hasita paperezko produktu elaboratuak saltzerainoko prozesu osoa egiten zuen.
Ondoko urteetan eraitsiz joan ziren paperolaren atal osoak: prozesuaren hasierako muturrean, zuretik zelulosa sortzeko errota, beste muturrean produktuak bukatzeko manipulatua, sare komertziala...
Scottek Gureola betiko ixteko plana azaldu zuen 1997an. Oraingo beharginen artean badira orduan fabrika itxi ez zezaten lana gogor egin behar izan zutenetako ale batzuk. Azkenean ez ziren geratu 30 baizik, gainerakoak kalteordainak kobratuta joan ziren etxera.
1999an Gipuzkoako papergile talde batek erosi zuen Gureola, tartean Errenteriako Papelera Españolako jabeek. Ordurako Oria eta Urumeako paperola famatu asko desagertuak ziren, ondorengo urteetan suntsituko ziren beste batzuk.
Geroztik, jabe aldaketa bost urtean behin. Jofel izeneko elkarteak bereganatu zuen Gureola, bost urteren bueltan Beasme izeneko beste bati saltzeko... eta honen eskuetatik harturik 2011n jabetza berri bat estreinatu zen, Web Ray eta Gure Tisu enpresek osatua.
Gureolak tisu papera ekoizten du, sukaldean eta komunean usatzen dugun horretarik. Merkatuan horren eskari handia dagoela-eta, 1968an ekarritako Black Clawson makinaren ondoan –40 tona paper egunero– 2007an Toscotec markako berria sartu zuten –60 tona egunero– 8 milioi eurotan erosirik.
Irtenbide zaila
Azken urteotan gauzak estutuz joan zaizkie. Makina berria abiarazteko espero baino koste handiagoak, ingurumen arau berriak betetzeko egin beharreko inbertsioak, argindarraren eta gasaren garestitzea, egindako inbertsioen ordainketek sortutako tentsioak... Solaskide ditugunetako langile bat izan zen lekuko 2009an orduko jabearen eta urte luzez Gureolako zuzendaritza eraman zuen Juan Miguel Etxeberriaren arteko eztabaida sutsuaz, honek aurpegiratzen baitzien ugazabei martxa hartan Gureola itxierara zeramatela.
Egoitza Getxon daukaten Web Ray eta Gure Tisu enpresak dira Gureolaren jabe azken urte eta erdian. Sartu berritan langileei aipatu zieten 10 milioi euro inbertitzeko asmoa, hirugarren makina bat ekartzekoa, Kanadako talde bat zeukatela diruz babesten. Horien ordez itolarria heldu zen.
Hornitzaileei xuxen pagatzeko fama zuen enpresa gaur horietako askorekin zorretan dago, tartean Hernaniko eta inguruetako enpresa txikiekin. Cellmark finantzariak kontrolatzen dizkio erosketak eta salmentak.
Uztailaren 30ean produkzioa gelditu zuen hornidura faltan. Aurretik, langile batzuk iritsiak ziren zenbait osagai beren sakeletik pagatzera. Papera etenik gabe ekoizten ari den batentzako bekaturik larriena baita makinari gelditzen uztea. Abuztuaren 1ean Iberdrolak argia eten zien. Gasa beranduago.
Langileek bi hilabete daramate gau eta egun fabrika zaintzen, txandaka, lapurren batek makinak betiko hondatuko dituen beldurrez. Edo norbaitek isilpean eraman. Erostunen bat agertzen bada, berehala abiarazteko. Likidatzen bada, saltzeko moduan egoteko.
Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.
Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.
Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.
Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]
Larunbatean zeharkatuko ditu hiriko kaleak Donostiako Klasikoak, eta Gernika-Palestina herri ekimenak Israelek bertan duen presentzia salatu du, prentsaurreko batean. Adierazi dutenez, “genozidioa eteten ez duten bitartean” klasikoak ez luke Israel-Premier Tech... [+]
Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko helburua ez da erresistentzia ahultzea. Benetako asmoa da inteligentzian eta arlo militarrean bere nagusitasunaren irudia berrezartzea Israelgo iritzi publikoaren aurrean .
2017tik Bruselan dago Kataluniako presidente ohia, baina itzultzea erabaki du Generalitateko hurrengo presidentearen inbestidura eztabaidarako. “Normaltasun demokratikoko baldintzak ez” izatea salatu du, eta aipatu du itzultzeak suposatzen duen atxiloketa arriskua.
Udaletxe aurrean eginiko prentsaurreko jendetsuan, Donostian gertatzen ari diren jarrera arrazista, klasista eta faxistekin kezka adierazi dute hiriko eragile sozial eta politiko ugarik. Irakurketa bateratua eskaini dute 37 eragilek, besteren artean, Ernai, GKS, Bilgune... [+]
“Herriaren eta beren familien alde” jartzeko eskatu diete Edmundo Gonzálezek eta María Corina Machadok adierazpen bateratu baten bitartez. Maduroren gobernuak erantzun egin die, eta erabaki dute dokumentuaren sinatzaile biei “ikerketa penala... [+]
Palestine Action taldeak dio bere ekintzaileek astelehen goizean (abuztuak 6) Elbit-ek Bristolen duen fabrika "inbaditu" dutela. Ikerketa eta fabrikazio zentroa oso zainduta dago, eta espetxeko furgoneta bat erabili dute kanpoko perimetroa txikitzeko.
Osasun artak biltzen ari da Pablo Gonzalez Moskun une honetan. Joan den astean, Poloniako Radomgo segurtasun handiko espetxetik atera zen kazetaria bi urte eta bost hilabeteko preso egon ondoan. Poloniak leporatzen zion espioitza frogatu gabe libre atera da.
Loiolako kuartelen afera ez dago bere onenean. Espainiako Defentsa Ministerioak eta Donostiako Udalak akordioa “aldi baterako” etetea erabaki zuten joan den astean, hilaren 18a baino lehenago ezin izango zutelako gauzatu, eta hori delako, hain zuzen, salerosketa... [+]