Elkarrizketarako leihoak
Bost zuzendariren elkarlana izanik, emaitza desorekatuagoa espero nuen, zuzendari bakoitzaren estiloa dokumental osoarekin tentsioan egongo zela; baina ondo lotuta daude pelikulako zatiak eta bakoitzak bere hautu estetikoak egin dituen arren, batera egoki funtzionatzen dute.
Aparte, gogoa neukan ikusteko nola moldatu ziren kartzelan dauden pertsonei buruzko film bat egiteko, barruko irudirik ezingo zutela erabili kontuan izanda. Kartzela bera baino, atxiloketaren aurreko atzera-kontaketa eginez, kartzela osteko bizimodua erakutsiz, gurasoekin izandako telefono deien grabaketak erabiliz, lagunen testigantzak, irakurritako testuak, irudi metaforikoak… Baliabide ugarirekin konpondu dute problema tekniko hori.
Zati bakoitzak presoen aferaren adar bat erakusten du, gazte mugimenduko kide izateagatik kartzelaratutako pertsona batekin hasi (Irati Tobar) eta ETAko buruzagi batekin (Mikel Albisu) bukatu, tartean gaitz larriarekin kondena luzatu dioten Lopez de Luzuriagaren historiatik pasaz, baita Egineko partaide izateagatik espetxeratutako Zalakainenetik ere. Ez da euskal preso guztien egoera biltzen duen filma, baina protagonista bakoitzak preso mota baten egoera deskribatzen duen heinean, problematikaren argazki nahiko osoa eskain dezake. Falta da, eta baten batek beharbada kritikatuko du, norbait hiltzeagatik kartzelan sartu duten presoren bat, filmean gehienez kolaborazioagatik espetxeratutakoak agertzen baitira. Baina euskal presoen kasuistika nahiko zabala agertzen da Barrura begiratzeko leihoaken.
Jon Ugarteri buruzko zatia iruditu zait borobilena, Txaber Larreategik zuzendu duena. Bikotearekin eta lagunekin hizketan, tarteka hunkigarri, askotan umoretsu, Larreategik batere efektista izan gabe transmititu du preso egon denaren bizi-esperientzia. Aldiz, Jexux Mari Zalakaini buruzko zatiak ez nau hainbeste konbentzitu, haren egoera deskribatzeko erabilitako hainbat irudi (itsasoa askatasunaren metafora gisa; hareazko erlojuak denbora errepresentatzeko…) topiko samarrak dira.
Emaitza orekatua da, dena den; eta filmak merezi du. Espero dezagun aurrerantzean hori baloratuko dela eta Barrura begiratzeko leihoak film bat izango dela, ez casus belli bat. Eta haren inguruko eztabaida, beste pelikulei buruzkoa bezala, aspektu zinematografikoak lehenetsiz egingo dela. Funtsean, elkarrizketarako baliatuko dela eta ez gerrarako.
Orain arte lehergailua balitz bezala tratatu baitute askok eta gauza jakina da bonbak eta filmak desberdintzen ez dituen herrialde batean zerbait gaizki dabilela.
Barrura begiratzeko leihoak.
J. Martinez, T. Larreategi, M. Gabilondo, E. Goikoetxea, E. Olasagasti.
Euskal Herria, 2012. 90 minutu.
Mendebaldeko Saharako giza-eskubideen egoeraren azterketa egiteko bidaia egin dute Euskal Fondoko eta Eusko Legebiltzarreko kide batzuek. Hegazkinetik ezin izan dute jaitsi ere egin. Legebiltzarkideek Marokoren jarrera “lotsagarria eta onartezina” dela adierazi dute.
Astearte honetan Baionan egitekoa zen zazpi herritarren aurkako epaiketa zortzi hilabetez atzeratu dute. Iazko Korrikan, Irun eta Hendaia arteko Santiago zubia zeharkatuz, 36 migratzaileri Ipar Euskal Herrian sartzen lagundu izana egotzi die Frantziako Justiziak. Defentsak... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Mexikoko bi emakume hauen bizitzak indarkeriak eta desplazamenduak zeharkatzen ditu. Haien familiako edo komunitateko kideak hiltzen ikusi dituzte, eta krimen antolatuak zabaltzen duen terrorea azalean sentitu dute; mehatxuak, jazarpena... ohiko dituzte. Baina horrek guztiak... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]
Zalantza asko izan ditut, meloia ireki ala ez. Ausartuko naiz, zer demontre! Aspaldian buruan dudan gogoeta jarri nahi dut mahai gainean: ez da justua erditu den emakumearen eta beste gurasoaren baimen-iraupena bera izatea. Hobeto esanda, baimen-denbora bera izanda ere, ez... [+]
Mundu mailako erasoaldi inperialista betean gaude, mendebaldeko burgesiak gidatuta. Ofentsiba inperialistak hartu duen forma gerrarena da, aldaera guztiekin: gerra ekonomikoa, gerra kognitibo eta kulturala, lawfarea; eta, noski, gerra militarra. Mendebaldeko inperialismoak... [+]
Azken urteotan, industria politikaren kontzeptua hainbat mailatan indarrez berragertu da. Neoliberalismoaren mailua izandako erakundeak, Nazioarteko Diru Funtsak, gaur egun zera azpimarratzen du: merkatuek baliabideak modu eraginkorrean esleitzeko eta arazo horiek konpontzeko... [+]
Japonia, VIII. mendea. Nara Aro betean furoshiki terminoa erabiltzen hasi ziren, baina Edo Arora arte (XVII-XIX. mendeak) ez zen hedatu. Furoshiki objektuak ohialetan biltzeko artea da, baina bere etimologiak garbi uzten du bere jatorria: furo hitzak bainua esan nahi du eta... [+]