Zientzia gaiak jorratzeko, taldekako proiektu bati ekin diote Berrobiko eskola txikian. Bateria, kableak eta gainerakoak eskuratu eta motor elektrikoa egin behar dute lehenik. Irakasleek beraiek ikasi dute bidean: “Ez dakigu oso ondo ibilbidea nolakoa izango den, baina batera joaten gara bide egiten, bakoitza bere ekarpenekin. Norbere abiapuntutik denek aurrera egitea da helburua, eta proiektu baten bidez eta adin aniztasuna duen gela batean, aukera handiagoa du bakoitzak bere mailan arrakasta lortzeko”. Ingeniaria den herriko guraso bat izan dute aholkulari irakasleek. “Maisu-maistrak asko inplikatzen dira gure seme-alabekin, gu ez gara gutxiago izango”, dio dokumentalean. Donostiako Zientzia Museora ere egin dute bisita, galderez eta jakin-minez beteta. Eta azkenerako, jostailuen tamainako auto elektrikoak egitea lortu dute haurrek. Festa handi batean probatu dituzte, jolas artean.

Abaltzisketa, Larraul, Zerain, Itziar eta beste hainbat herritako eskolen esperientzia ere bildu du Alcaldek. Talde txiki eta anitzekin funtzionatzen dute guztiek ere, eta horrek egiten ditu hain aberasgarri. “Adin aniztasunarekin nola jokatzen dugun? Eki ez da 5 urteko haurra, Eki da, eta hura Maider, Galder, Edurne… Pertsonak dira eta ume bakoitzaren ezaugarri eta erritmora moldatzen gara, talde txikiek hori ahalbidetzen dutelako”, dio irakasle batek. Txikiek handien bidez ikasten dute, eta helduagoek ere, gaztetxoenei irakatsiz, hobeto barneratzen dituzte edukiak.

Guraso inplikatuei ere ematen die hitza filmak, herriak berak herriarentzat ereiten duen hazia baita eskola. “Herri handietan baino parte-hartze handiagoa eskatzen digu, baina oso inbertsio emankorra da, eta gainera komunitatea, herria bizi mantentzen du horrek”, dio gurasoetako batek. Areago, pedagogikoki aldarrikatzen den ikas-komunitatearen adibide dira eskola txikiak, sektore eta eremu ugaritako lagunek hartzen dutelako parte haurraren heziketan: “Mundu osoa eskolan integratzea eskatzen du ikas-komunitateak, herri oso bat behar da haur bat hezteko, eta herri txikietan modu naturalean egin daiteke hori, herri osoa sar daiteke eskolan”.

Dena ez da arrosa kolorekoa, ordea. Zenbakiak eta gastua hizpide, Administrazioak trabak jartzen ditu maiz, eta ixtekotan izan da eskola bat baino gehiago, ikasle kopuru gutxienekoa ez betetzeagatik. Etorkizuneko ikuspegiarekin jokatu behar dela diote protagonistek, gaurko inbertsioa biharko fruitua delako, kalitate oneko hezkuntza jasotzen duten haurrak hobeto moldatuko direlako ondorengo ikasketetan, eta handiagoa delako gizarteari egin diezaioketen ekarpena. Bide horretan, batuta eta indartsu ageri dira Gipuzkoako 27 eskola txikiak, 800 familiak, 1.200 ikasleak eta 175 irakasleak, Iñaki Alcaldek filmatutako erretratu ederrean.