Krisi hau ulertzen duenik ez dago, dio herritar arruntak politikak ekonomiari erakusten dion menpekotasunari nolabaiteko erantzuna eman nahian. Bada, zenbait ekonomialari kritikok Europako hegoaldean indarrean dagoen krisia, 1992an diru eta ekonomi batasunaren hitzarmena Maastricht-en sinatu ostean aurreikusi egin zuten, era batean edo bestean.
Ekonomi batasunaren diseinua bera da euroguneko herrialdeek ekonomi asalduren aurrean erantzun politiko efektiboak emateko zailtasunen iturburua. Diru batasunarekin herrialdeek ez dute diru politikaren tresna eskuartean Europako Banku Zentralak (EBZ) baizik. Hain zuzen, diseinu liberal haren ikurra Europako Banku Zentrala izan zen, botere politikoarekiko erakunde “autonomo” gisa egituratu zen eta bere profilak Alemaniako Bundesbank-ena errepikatu zuen, inflazioaren aurkako borroka helburu bakartzat hartuta.
Jakina da Europako estatu periferikoetako zorraren finantzazioa oso larria dena. Zor publikoa finantzatzeko edozein estatuk –zor publiko erraldoia duen Erresuma Batuak, adibidez– bere banku zentralari eskatzen dio maileguz, mailegu horren finantzazio merkea izanik urteen poderioz ahitu egiten da (inflazioaren eta errentaren hazkundearen eraginez nagusiki). Eurogunean hori zuzenean egiterik ez dago baina bai zeharka eta horrela egin izan du EBZak –Irlanda eta Portugalen zorrarekin duela urte bete– berak baitu dirua mugagabe jaulkitzeko ahalmena. Zorraren merkatu horietako eragileak ahalik eta etekinik handiena ateratzen saiatzen dira maileguz uztearen truke. Haatik, Espainiako zor publikoaren finantzazioa ikaragarri garestitzearen zergatia ez da espekulazioa, ez harritzeko tamainan behintzat hori baita merkatuetako legea. Espainiako estatuko eta euroguneko gainerako estatuetako zor publikoen interesen kostua EBZk determinatzen du eta bera da gaur egun herri periferikoetako zor publikoaren gehiegizko finantzazio kostuaren erantzule nagusia. Horregatik antzua da defizit publikoaren maila behin eta berriz ere mugatzeko saioan tematzea krisialdian bete betean gauden honetan. Zor publikoaren interesak –arrisku sari ospetsua alegia– jaisteko austeritate neurriak eta murrizketak etengabe bultzatzeak ez du ez hanka ez bururik krisia atzean uzteko ahalegin serioa egin nahi bada.
Europako eta, batez ere, Alemaniako finantza lobby indartsuen gordelekua da EBZ, bere izaera “autonomoa”, zuzendaritzaren osaketa –Draghi ikur dela– eta EBko ekonomiaren gidaritza izatea horren isla dira. EBZk ez du Espainiako Estatuko eta Italiako zor publikoa erosten bertako gobernuak presionatu nahi dituelako gizartean oso eztabaidatuak eta bere barne lobbyen interesetarako onuragarriak diren neurriak har ditzaten. Egile batzuk “estatu kolpe liberala” izendatu duten egoerarako agenda ezarri nahi dute oso osorik. Horregatik, EBZk finantza erakunde pribatuei bilioi bat euroko maileguak bideratu dizkie –%1eko interes tasarekin– inolako baldintzarik ezarri gabe eta, aldiz, zor publikoa erosteko austeritate neurri gogorrak betetzera behartzen ditu estatuak. Bundesbank-ek babesten duen muturreko austeritateak finantza eta higiezinen burbuilek eragindako suntsiketa irtenbiderik gabeko maila ikaragarrira ekarri du: hark eragindako langabezia, defizita eta finantza arazoak biderkatu egin ditu bi urteren buruan euroguneko herrialde periferikoetan. Espainiako Estatuaren eta Italiaren erreskateek egoera larriagotu egingo dute. Hasieran erraz kudea zitekeen krisia mehatxua da gaur egun euroarentzat berarentzat. EBZk du epe laburreko giltza, hori ulertzeko gauza bagara bederen.
“Kezkagarria” den egoera baten aurrean erantzuna “urgenztziakoa” dela dio Itaiak Bilbon egindako prentsaurrekoan. Eskuineko sektoreek matxismoa “neurri baztertzaileak” galdegiteko baliatzea salatu eta gizartean “kontzientziazioa... [+]
91 urte zituela, urriaren 27an hil da Heletan jaio eta Baionan bizi zen militante feminista, abertzalea eta ekologista. Ehorzketa urriaren 30ean izango da Heletako elizan.
Bilboko Alde Zaharreko Korrika batzordeak auzoan egin zuten ekimen bat baimenik gabe antolatzeagatik udalaren 1.500 euroko isuna salatu du. Ekintza hau arau-hauste larritzat jo zuen udalak, eta auzokideek espazio publikoaren erabilera defendatu dute.
ELA, LAB eta Kontseiluak elkarretaratzea egin dute, Administrazioarekiko Auzietarako epaitegi batek Kabia organismoari emandako ebazpenaren aurka protestatzeko. Euskara maila bermatzeko ahalegina “hutsaren hurrengoa” bilakatzeko arriskua dagoela salatu dute.
Juanje Soria abokatua urriaren 26an hil da, Iruñean. Foro Sozial Iraunkorreko kide ohiek Soria oroitu dute gutun honetan.
Harreman bertikal eta asimetrikoen adibideak asko dira, eta beti ez zaigu rol bera egokitzen. Horrela, zenbaitetan, batzuek erabakitzen dute eta erabakitakoa gauza dadin lan egingo dute; gainontzekoen funtzioa da “goian” hartutako erabakiak gauzatzea edota onartzea... [+]
Bizilagunekin plataformak deituta, hiri eredua eraldatu eta herritarren bizi baldintzak erdigunean jar daitezen eskatu dute ehunka lagunek. Etxebizitzaren eskasia eta garestitzea salatu dute, bai eta egoera horren aurrean, Donostiako udalak izan duen jarrera ere.
Asteartean EH sareko partaide batek Mozal Legearen bidez jasotako isun baten harira epaiketa izango du. Mendian, sarraskitu nahi dituzten mendi horietan ibiltzearren eta lurraldearen, lurraren, zaintzan eta defentsan aritzearren ertzaintzaren jazarpena jasan zuen. Beste behin... [+]
Frantziako Gobernuak aurkeztu duen 2025eko finantza lege-proiektuaren arabera, irrati elkarteek jasoko duten laguntza ekonomikoa %35 murriztuko da. Murrizketak, hamar milioi euro gutxiagoko diru-laguntza jasotzea suposatuko luke. Irratien elkarteak esan du "lurraldearen... [+]
Rock alternatiboa egiten duen laukote baztandarrak 2019an kaleratu zuen Ihesi doaz animaliak, eta pandemia heldu zenez geroztik isilik egon da. Orain arte. Seigarren lana izango du Deus (Usopop, 2024). Lehen singlea kaleratu dute, Egia, begira deiturikoa, eta azaroaren 11n... [+]
Iturrietako Mendietako lehen mendi martxa antolatzen ari zirela, 2021ean, kide bat identifikatu zuen ordezkari gisa ertzaintzak eta Mozal Legearen bidez isuna ezarri zion. "Muntai poliziala" salatu du Arabako Mendiak Askek eta zera aldarrikatu du: "Lurraren eta... [+]
EH Bildu talde parlamentarioak legez besteko proposamena aurkeztu du Eusko Legebiltzarrean, EAEko ikastetxeetako ordenagailuetan software libreko sistema eragileen (GNU/Linux) ezarpena ere bermatzea eskatuz. Aurrera atera den EAJ-ren eta PSE-EE-ren osoko zuzenketan ez da jasotzen... [+]
Araba, Bizkaian eta Gipuzkoan %30eko gutxieneko zerbitzuak ipini ditu Eusko Jaurlaritzak, eta %40koak Nafarroako Gobernuak. CCOOk eta UGT sindikatuek deitu dute greba, baina ELAk eta LABek ez dute bat egin.