Soilik bihotzentzako?

Erortzen ari denarekin organoen transplanteei buruz hitz egitea, batzuentzat, akaso, beste alde batera begiratzea izango da. Lasai, gaurko honetan ez behintzat. Espainian gorputz-organoen transplanteerako garatu den sistemak arrakasta handia lortu du azken urteetan, sari ugari lortu eta eredu bihurtu lurralde askotan. Emaile gehien duen eredua da, milioi bat pertsona inguru.

Zein dira arrakasta hauen zergatiak? Adituen arabera sistemaren oinarria izaera publikoa da, anonimotasunari eta altruismoari garrantzi handia ematen zaiolako. Instituzio publiko batek kudeatzen ditu emaileen datuak eta behar bakoitza asetzen saiatzen da. Sistemaren doakotasunari loturik, elkartasunaren bidez hiritar guztien arteko berdintasuna bermatzen da, eta era berean, beharrizanak dituztenen aukerak biderkatu egiten dira.

Zenbait lurraldetan, Alemanian kasu, eredu mistoak daude eta datu-base publikoak egoteaz gain pribatuak ere badira. Aditu gehienen ustetan sektore pribatua horrelako gai batean sartzeak arriskuak baino ez ditu sorrarazten. Alde batetik, hiritarren berdintasunaren aurkako neurria delako eta dirudunek aukera gehiago izango dutelako, eta bestetik, negozioa egiteko aukera izanez gero arrisku handiak sortu daitezkeelako bai emaile bai hartzaileentzat.

Laburbilduz, publikotasunaren dohainei esker da arrakastatsua espainiar eredua. Era berean, gai honetan oso era nabarian agertzen dira publiko-pribatu harremanaren artean sortzen diren tentsio eta aldeko zein kontrako argudioak. Hala ere, harrigarria da publikoaren dohainen inguruan adostasun handia egotea ezker zein eskuineko politikarien artean, eta beste hainbat gaietarako –gehienak arlo ekonomiko eta sozialari lotuta–, argudio berak desegokiak izatea. Organoen transplanteetarako elkartasuna eta berdintasuna oinarrizko elementuak baldin badira ere, beste arlo batzuetan indarra galdu eta lehiakortasunak eta eraginkortasunak hartzen dute lehentasuna.
Giltzurrunentzat baliogarria dena lan-merkatuaren kudeaketarako edo hezkuntzarako ez dago hain garbi. Krisi garai honetan eta bultzatzen ari diren neurriak kontuan harturik, organoen transplanteen ereduak hainbat irakaspen eskaintzen dituela iruditzen zait, bai bihotz transplanteen kasuan, baita pertsonen bihotzei eta ongizateei dagokienez ere.


Azkenak
Bonus track: non dago saria?

Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]


Argia Sarien kronika
Galga azkartasunari

Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Ikus-entzunezko Argia Saria: EITB Kultura

EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Prentsako Argia Saria: Irutxuloko Hitza

Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Entzunezko Argia Saria: BaDA!bil podcasta

Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Merezimenduzko Argia Saria: Ene Kantak

Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik,  Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.


2025-01-31 | ARGIA
Urteko kanpaina onenaren Argia Saria: Altxa Burua

Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Interneteko Argia Saria: Oroibidea

Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]


2025-01-31 | ARGIA
ARGIAko lantaldearen mezua: Mundu ilunean, ARGIA gehiago

Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:

"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Banatu ditugu euskarazko komunikazioaren 2025eko Argia Sariak

Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]


Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Estatuaren biktimek Chivite lehendakariari eskatu diote egon dadila euren aitortza ekitaldian otsailaren 13an

Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.


'Arizona' antzezlana
Muturrekoa, muturreraino eramanda

Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.

-------------------------------------------

Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]


Eguneraketa berriak daude