Paul Krugman nazioarteko ekonomista ospetsu eta Ekonomia Nobel saridunak analisi larria egin du Europako ekonomiaren egoerari buruz, eta, bereziki, Grezia eta Espainiako Estatuari buruz. Bankiaren porrotak eragindako krisi larriaren testuinguruan egin du analisi hori, porrot horrek islatzen baitu Espainiako banku eta finantza sistemaren egoera. Izan ere, iceberg arriskutsu baten punta izan liteke Bankia. Laburbilduz, Krugmanek beretzat oso errealak eta gertukoak ziren bi aukerez ohartarazi zuen: Grezia eurotik ateratzeaz eta Espainiko bankuetan corralitoa gertatzeaz. Logikoki, trumilka atera dira aukera hori baztertzera –baita teknikoki ere– Espainiako Gobernua, bere laguntzaileak eta bozeramaile mediatikoak. Ekonomia eta finantza analista batzuek berretsi egiten dute gaur egun Espainiako Estatuan halako zerbait ez dela posible dioen Gobernuaren tesia; beste batzuek, ordea, posible dela diote, baita teknikoki ere.

Argentinako corralitoa

Horregatik, inolako alarmismorik gabe, gertutik ezagutu nahi dugu zer esan nahi duen banku-corralitoak, zer suposatzen duen, eta herritarrei zer ondorio ekar diezaiokeen. Corralitoaz hitz egiteak Argentina dakarkigu gogora –han sortu baitzen termino hori–, herrialde hartan 2001eko abendutik aurrera bizi izan zuten egoeraren argazkia ateratzeko. 21.000 milioi pesoren balioa zuten gordailuak atxiki zituzten. Neurri horrekin batera etorri ziren kanbio-kontrolak, eta, ondorioz, ez zitzaion utzi inori –ez pertsonari ez enpresari– 100.000 dolar baino gehiago eskuratzen. Egoera hark 2002ko abenduaren 2an izan zuen amaiera, gordailuak askatzean.

Antonio Laje ekonomia-kazetariak sortu zuen corralito terminoa 2001. urtean, irrati baterako ekonomia-zutabe bat idazten zuenean. Argentinan corralito esaten zaio sarearekin itxitako barruti txiki bati, hodi edo egurrezko egitura duenari; bertan jartzen da haur txikia atseden har dezan edo jolastu dezan, eta haurrak ezingo du handik alde egin. Analogia horren bidez, kazetariak nabarmendu nahi izan zuen nola murriztu zuen Gobernuak banku-sistemaren erabiltzaileen askatasuna, hartatik ihes egiteko. Beraz, Argentinan corralito esan zitzaion dirua libre xedatzeko murrizketari, eskudirutan epe jakinean, kontu-korronteetan eta aurrezki kutxetan; murrizketa hori Fernando de la Rua buru zuen garai hartako Gobernuak ezarri zuen 2001eko abenduan. Geroago, gaztelaniaz hitz egiten den herrialde guztietara hedatu zen termino hori.

Murrizketa horien bidez, dirua banku-sistematik ateratzea saihestu nahi zen, eta modu horretan, banku-izuaren olatua eta sistema geldiaraztea eragozten ahalegindu. Gobernu haren ekonomia-ministro Domingo Cavalloren arabera, neurri hori positiboa zen ordainketa elektroniko bidezko bitartekoak gehiago erabiltzea lortzeko, horrela saihestuko baitzen zergei ihes egitea eta eragingo baitzen biztanleriaren bankarizazioa.

Atzeraldiaren eta defizitaren testuingurua

Ekonomia-atzeraldiko eta defizit goreneko testuinguruan erabaki zen corralito hori ezartzea; 1999an 7.350 milioi pesokoa izatera iritsi zen defizit hori. Kanpo zorraren pisu astunak ito egiten zuen Argentinako ekonomia eta Gobernua, eta areagotu egiten zuen defizita. Estatua ordainketa-etenduran sartuko zen zalantzak areagotu egin zuen “banku-korritu” baten –edo gordailuen ihesaren– aukera, eta, ondorioz, 2001eko martxoan, bankuetako gordailuen ihesa hasi zen, bereziki Uruguai aldera. Horrek guztiak gizarte-tentsio handia eragin zuen.

Gauzak horrela, Gobernuak dekretu bat argitaratu zuen abenduaren 3ko datarekin, debekuak ezarriz finantza-erakundeei eta jendeari. Jendeari galarazi egin zitzaion astean 250 peso edo 250 dolar estatubatuar baino gehiago ateratzea eskudirutan, finantza-erakunde bakoitzean zituzten kontu guztietatik, bai titular bakarrak bai titular batek baino gehiagok, elkarrekin edo bereizirik. Era berean, debekatu egin zituzten kanporako transferentziak, baldin eta ez baziren kanpo-merkataritzako eragiketei zegozkienak, kanpoan egindako gastuak ordaintzeari zegozkienak –herrialdean bertan jaulkitako kreditu-txartelen edo zordun txartelen bidez–, finantza-eragiketak baliogabetzeari zegozkienak, edo beste kontzeptu batzuen araberakoak. Azken kasu horretan, Banco Central de la República de Argentina bankuak baimena ematearen baitan egongo litzateke.