Erreinu isilean bisitan

  • Lehorra eta itsasoa, bien talkak osatzen du kostaldea deritzogun hori. Bigarren azpian murgiltzeak sentsazio paregabeak bizitzeko aukera ematen digu, baita biziaren festa bertatik bertara ikusteko ere. Nahiz eta, zoritxarrez, festa horretan gero eta lagun gutxiago dugun zain, natura izorratzeko hain zale garen hanka bikook.

Grabitateaz aske. Horrela sentitzen gara lehorrerako diseinatutako izakiok urpean. Ez da kasualitatea astronauta izateko prestakuntzaren osagaietako bat urpekaritza izatea. Erraz mugitu gaitezke urpean, baina astiro, ezinbestean. Eta flotagarritasuna kontrolatzen jakin behar da, eskarmentudun urpekari batek esan digunez.

Flotagarritasuna kontrolatzen bakarrik ez, beste zenbait gauza ere ikasi beharko du urpean murgildu gura duenak. Azken batean, ez da gure ingurune naturala. Euskal Herrian hogeiren bat enpresak eta klubek eskaintzen dituzte urpekaritza ikastaroak, astebete ingurukoak. Mailak eta mailak daude, baina ikastarorik oinarrizkoenak hamazortzi metroko sakoneraraino murgiltzeko aukera emango digu, munduko herrialde guztietan baliagarria den ziurtagiria medio. Nahikoa da hori hain hurbil eta hain ezezagun dugun mundu baten liluraz gozatu ahal izateko.

Behin ikasita, urpekariak badu bere kasa itsasoratzea, baina aukera hobea da –askoz merkeagoa delako– aipatutako klub edo enpresa horietako batekin joatea. 30 euroren bueltan dago ekipoa alokatzea, eta murgiltze-puntura eramango zaituzten ontzia nahiz gidaria ordaintzea.

Olatuak arerio

Oraintsu hasten ari da Euskal Herrian urpekaritza egiteko sasoirik egokiena, urri edo azarora arte luzatu daitekeena. Jakina da, jakina denez, Kantauri itsasoak ez diola baretasunari zor bere ospea. Metro batetik gorako olatuak daudenean deseroso samar sentitu daiteke norbera urpean, horregatik haizetik babestuta dauden lekuak dira onenak. Nolanahi, udaberrian eta udan ez dira falta urpekaritzarako baldintza egokiak eskaintzen dituzten egunak euskal itsasertzean. Leku bi aipatzeagatik, Getariako (Gipuzkoa) San Anton mendiaren inguruak eta Bermeo kostaldea nabarmenduko ditugu. Bigarren horretan, kaitik hiru miliako distantziara, Mina Mari ontzi hondoratua ikusteko aukera dago. 60ko hamarkadan urperatu zuten, portuan su hartu eta gero.

Urtaroen menpe, lehorrean nola

Itsas hondoa ez da uniformea. Lekuaren arabera aldatzen da, urtaroaren arabera ere bai. Maiatzean, eguraldi ona hastearekin batera, algak hazten dira, eta neguan ez duen itxura ematen diote itsasoari. Ingurua berdez tindatzen hasiko da sasoi honetan, eta hori izango da kolore nagusia ekaina iritsi orduko, algek hondoko harriak ia erabat estaltzen dituztenean. Abuztu amaieran etorriko da aldaketa, landareak ihartzen hastean; berdetik marroira igaroko gara orduan, baina horrek ez dio xarmarik ostuko urpeko munduari. Nola basoan, itsas hondoan ere ederra da larrazkena.

Hori harrizko hondoetan gertatuko da. Hareazkoetan, oso bestelakoa da paisaia. Beren itxura ingurunearekin nahasten maisuak diren arrainak ikus daitezke bertan: mihi-arrainak, oilarrak, arraiak… Harri artean, berriz, bestelako ezkutaketa teknikak erabiltzen dituzten animaliak izango ditu bidaide urpekariak: olagarroak, nekorak, itsas aingirak, zarboak eta beste asko. Pena da, ezkutatzeko trebeziak ez diela balio izan beren kopurua urtez urte urritzea saihesteko. Eta hala ere, lehorrekoa baino askoz mundu aberatsagoa izaten segitzen du itsaspekoak, faunaz zein landarez.

Denboraren muga

Altxor bizidun horiekin partekatu dezakegun denborak muga dauka, ez ahaztu mundu honetan gonbidatu hutsak garela. Seguru denek entzun duzuela inoiz deskonpresio hitza. Gainazalera arriskurik gabe itzuli ahal izateko erabili behar den teknika da hori, baina ez da beharrezkoa olgetako urpekaritzan, alegia, lerrootan hizpide dugun urpekaritza motan. Baldintza bakarra jarriko digu itsasoak: geldiunerik egin gabe itzuli nahi badugu, ezin izango dugu arauek diotena baino minutu bat bera gehiago eman ur azpian. Hamazortzi metroko sakoneran, 56 minutuko bisita egiteko baimena baizik ez digu ematen naturak. Hori, hotzak ez bazaitu lehenago bueltatzera behartu. Murgiltze bat baino gehiago egin daiteke egun berean, baina gutxienez ordubeteko tartea utzita batetik bestera. Zenbat eta sakonago jaitsi garen, orduan eta luzeago itxaron beharko dugu. Ez dirudi gehiegizko ordaina, grabitatearen menpe ez egotearen truke.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Ingurumena
2024-12-18 | ARGIA
Euskal Y-a ez da Ipar Euskal Herriarekin lotuko gutxienez 2042 urtera arte

Frantziako Gobernuak Espainiakoari baieztatu dionez, Abiadura Handiko Trena ez da Hego Euskal Herrira iritsiko (Irungo loturara) gutxienez 2042 urtera arte. Ez dago Parisen lehentasunen artean.


2024-12-17 | Jon Torner Zabala
Otso edo hartz, abeltzaintzarekin duten elkarbizitza eztabaida-iturri da

Urriaren 19an, Xiberoko Batzorde Sindikalak bozketa egin eta adostu zuen lurraldea "babesteko zaila den eremu gisa" (ZBD) izendatzeko eskaera abiatzea, otsoaren "arriskuari" aurre egitea helburu. Artaldeei eraso egin ez badie ere, artzainek otsoari tiro... [+]


2024-12-17 | ARGIA
Itsasertzaren kudeaketa Jaurlaritzaren esku geratuta, proiektuak “bizkortu ahal izango dira”

Eusko Jaurlaritzaren esku geratu dira beste bi eskumen: Itsasertzaren Antolaketa eta Kudeaketa, eta Zinematografia eta Ikus-entzunezko Jarduera. Astelehenean bildu da Transferentzien Batzorde Mistoa, Madrilen, eta han adostu dute bi eskumen horiek EAEra eskualdatzea.


2024-12-17 | Julene Flamarique
Chido zikloiak Mayotte uhartean milaka hildako eragin dituela kalkulatu dute

220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]


2024-12-17 | Usurbilgo Noaua
Parke eolikorik ez momentuz, Usurbil eta Zizurkil arteko Ezkeltzu mendian

Ezkeltzun eraikitzekoa zuten parke eolikoaren egitasmoa, momentuz ez dute gauzatuko. 2022ko otsailean jakin zen Ezkeltzun parke eolikoa eraikitzeko zegoen asmoa. Hortik aurrera, ibilbide bat egin du gaiak, baina badirudi, momentuz, proiektuak ez duela aurrera egingo. Hala... [+]


2024-12-16 | Jon Torner Zabala
Euskal Sagardoa
Ipar eta hego, mendeetako tradizioa txapel beraren pean

Euskal Sagardoa Jatorri Deiturak erronka ezarria dio bere buruari: Euskal Herri osoko sagar eta sagardogileak biltzea. “Sagardoaren kultura lurralde osoan dago, eta lurralde osoan mantendu dira sagardotarako sagarrak”, esan digu Unai Agirrek, sor-markaren... [+]


2024-12-16 | Garazi Zabaleta
Ozaetako (barrundia) sagar zuku ekoizpena
8.000 sagar zuku litro ekoitziak, 900 biztanleko herrian

“Aterako dut sagar zuku bat?”. Galdera horrekin hasi da Barrundiako Ekonomatoko kide Koldo Lopez Borobia, Susana Lopez de Ullibarri eta Santi Txintxurretarekin izandako elkarrizketa. Sagar zukuaren bueltan eta sagarrondoz inguratutako lorategian elkartu gara. Hau ez... [+]


Petrolio-ontzi hondoratu batek 4.300 tona isuri ditu Itsaso Beltzean, eta beste bat noraezean dabil

Ekaitz-erauntsia emana zegoen eta "hondamendia jazo da", Errusiako Gobernuak jakinarazi duenez. Ukrainak arduragabekeria egotzi dio.


2024-12-16 | Garazi Zabaleta
Xiberoko kolektiboa
Baratze kolektiboa Maulen, harreman sozialak ereiteko

Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]


2024-12-16 | Jakoba Errekondo
Txokolate menpekotasuna negozio

Txokolatea kakaotik sortzen da. Kakaoak Theobroma cacao du izena; Theobroma hitzak “jainkoen janaria” esan nahi du. Aspaldikoa da txokolatearen gurtza; jainkoena zena azkar asko egin genuen geure. Euskal Herrian, azukrearekin eta kafearekin batera elikagaien... [+]


Buruan urrea, gehiena akuikulturan ordea

Badira hainbat espezie arrandegietan beti egotera derrigortuak diruditenak. Haien arteko arrain batek dirdira berezia du, urrezko koroarekin begiratzen baikaitu: urraburuak (gazteleraz ere, ezaugarri berari men eginez, dorada-k). Ondoan haien artean anaiak diruditen sorta dago,... [+]


Non dago herria?

Mikro eta makro kontzeptuen arteko muga lausoa da, eta elkarren arteko eragina lausoa izan arren, eragiten du. Baita gugan ere. Arazoa dator lainopeko itsutasunean asmatzen ez dugunean gu geu non gauden, herria non dagoen.


2024-12-12 | Nicolas Goñi
Plastiko kutsadurari buruzko gailurraren porrotak arazoa kudeaezin bihurtu dezake

Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]


Europako datu zentro handienetakoa Araban: zein dago proiektuaren atzean?

Ribabellosan 300 megawatioko gaitasuna duen eskala handiko datu zentroa eraikitzen ari da Merlin Propertiers enpresa madrildarra. Milaka milioi euro ari da gastatzen Iberiar Penintsula osoan, ustez puntako teknologia “jasangarria” duten baina elektro-intentsiboak... [+]


Etorkizun bizigarriei buruzko literatura lehiaketaren sari banaketa eginen du ostiralean Sukar Horiak

Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.


Eguneraketa berriak daude