Parodia
Artez edo moldez bi alditan baliatu dut orrialde hau, idatzi gabeko nire lan batzuen berri emateko: eleberri historiko bat eta Amari poema bilduma. Agintzen dut honakoa izango dela azkena.
Behin parodia bat egiteko asmoa izan nuen. Parodia, ez bere ohiko zentzuan, hitzari musikologian ematen zaion esanahiarekin baizik; hau da, norberaren lehenagoko materiala berrerabiliz, obra berri bat burutu. Hau, esaterako, Kirmen Uribek egin du Bilbao-New York-Bilbaorekin.
Nik ere ez nekien nire zutabe zaharrekin zer egin, eta bilduma soila osatzearen aurkako aholkua eman zidaten. Orduan, zutabeak honako hari narratiboaz harilkatzea bururatu zitzaidan.
Zutabeetatik jaso eta aurreztutako diruarekin bidaia bat egitera abiatu naiz Bartzelonatik; hegazkinean amona maitagarri baten ondoan eseri naiz; hitz egiten hasi natzaio, kosta ahala kosta idazlea naizela berari azaldu nahian. Amonak, adeitsu (“o, ze interesgarri”) baina irmo (“buruko min pixka batekin nago”), ez dit kasu gehiegirik egingo, nahiz eta, nire ustez, Carmen Balcells agente literario ospetsua den. Izan ere (obra zatikakoa denez, geroago jakingo da), dena prest neukan, Frankfurteko liburu azokara doan hegalaldi honetan Balcells ihesbiderik gabe harrapatzeko. Egoera okertuko zen. Nik, euskal literatura osoaren ordezkari gisa, kalte ordain (nazional) bat eskatuko nioke, esku artean daramadan eskuizkribua argitaratuta, noski. Bera tematuko zen bera ez dela Carmen Balcells delakoa. Azafatari deituko zion lekuaz alda zezan.
Orduan, nire onetik at, azafatari eraso egin nion, kabinara eraman eta abioia bahitzen dut, norabidea aldatu eta New Yorkera eraman dezatela exijituz. Bidaiari bati, bitartean, nire testuak (nire zutabe bilduma) bozgorailuetatik leitzeko agintzen diot. Lehenago, eta terrorista huts eta hezigabea ez naizela argi uzteko, hegazkinean zerbait irakurtzen doazenak pribilegiatu nahi ditut, lehen klaseko eserlekuetan eseraraziz (bertako aberaskiloak kanporatuta) irakurlegoaren balioa azpimarratzeko. Hasieran best-sellerrak leitzen doazenak ez ditut tratuan sartu nahi, baina, bestela, mailaz igotzeko ia inor gabe geldituko nintzela ikusita, beraiek ere kontuan hartzen ditut. Beste salbuespen bat ere egiten dut. Jon Kortajarena top-modela ez dut business classetik bidaltzen, libururik gabe egon arren, kontakizunari tentsio sexuala ematearren eta, bigarren irakurketa batean, Jon Kortazar euskal literaturaren katedratikoaren islatzat balia nezakeelako.
Lehen klaseko irakurle horiek, beldurtuta hasieran, konfiantza hartuta gero, aholku literarioak emango zizkidaten. Balizko Carmen Balcellsek eta Kortajarenak obra zatikatu bat egiteko proposatuko lidakete, hori baita gaurko merkatuak eskatzen duena; nik errazkeria horren kontra jardungo nuen (literaturaren tradizio fuerte baten alde). Baina, jakina, obra, azken emaitza, halakoxea da (nondik ondoriozta bailiteke nire baimenik gabe argitaratu dutela dagoen bezala): bahiketaren kontaketa, labur; eta, tartekatuta, edozein moduz, megafonoetatik irakurritako zutabe zatiak.
Bitartean, abioak nahikoa erregaia ez eta ezin da NYeraino iritsi. Hitzarmen bat proposatuko lidakete, Mediterraneoko aireporturen batean lurra hartu (seguruenik El Kairon) eta jendea aske joaten utzi. Istorioak irailaren 11koa gogora ekarriz amaituko luke, hegazkineko aginteak nik hartu eta Alexandriako Liburutegi berriaren kontra talka egiteko puntuan (alegorikoki neure burua klasikotasunean immolatuta).
Fiesta y rebeldía. Historia oral del Rock Radical Vasco
Javier 'Jerry' Corral
Liburuak, 2025
------------------------------------------------
Javier Corral ‘Jerry’ EHUko Kazetaritzako lehen promozioko ikaslea izan zen, Euskal Herriko rock... [+]
Itsasoa bete urre
Dani Martirena
Irudiak: Ana Ibañez
Txalaparta, 2022
--------------------------------------------
Liburu honetara barneratzen den irakurleak sentsazio ugari izango ditu. Deigarria da azaleko letren urre kolorea eta zuritasuna, goialdean ageri den... [+]
Hirietako egunerokoa interesatzen zaio Sarah Babiker kazetariari; ez, ordea, postaletako irudia, baizik eta auzoetan, parkeetan, eskoletan, garatzen den bizitza; bertan dabilen jendea. Lurralde horretan kokatzen dira bere artikuluak, baita iaz argitaratu zituen bi lanak ere... [+]
Euskal nobela beltzaren astea ospatu da Baztanen hilaren 20tik 26ra. Hainbat liburu aurkezpen, solasaldi eta bestelako ekitaldiren artean, zapatu goizeko mahai-inguruak sortu du aparteko ikusmina. Izan ere, nobela beltzaren aitzakian, bestela ere kriminal bat nola eraikitzen den... [+]
Migranteak
Issa watanabe
1545 argitaletxea, 2024
-------------------------------------------
Ezagutzen ez nuen 1545 argitaletxeak 2024an itzuli eta kaleratu du Issa Watanaberen Migranteak liburua. Animalia talde batek egiten duen migrazio prozesua kontatzen du; eta... [+]
Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.
Burgosko Gamonalen 2014ko urtarrilean gertaturikoa M15 mugimenduak eta antzekoek hauspotutako protesta soil batzuk izan zirela uste duena, oso erratuta dabil. Auzoaren memorian arakatzea besterik ez dago konturatzeko zer nolako eragina izan zuten iraganeko galera sentimenduak,... [+]
DBH4 errepikatu zuen urtea gogoratzen du Jonek Pleibak (Susa, 2024) eleberrian. Adinkideak Durangoko institutura aldatu ziren, eta Polly auzokidearen ikasgelan geratu zen bera. Haurtzaroa Joneren baserria eta Pollyren txaleta lotzen zituen errepidean gora eta behera emana zuten... [+]
6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]
DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024
----------------------------------------------
Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]
Hamahiru urte beteko dira asteartean, hilaren 14an, Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi hil zela, eta hura gogoan, ekitaldi jendetsua egin dute Antiguako Gaskonia plazan. Urteroko legez, Txillardegiren senideak, lagunak eta euskaltzaleak elkartu dira bertan, Eta non du... [+]
Negua beti gertatu izan zait malenkoniatsu. Leihotik begira eta oroitzeko garaia, besterik ez. Udazkenaren eta udaberriaren tarteko burokrazia saihestezina, paramentu bertikal batean zuriz margotzea ostera gainean nahi dena islatzeko. Ez da nire kontua bakarrik, elurra bustia... [+]
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat
Alison Bechdel
Txalaparta, 2024
---------------------------------------------
Fun Home. Familia-istorio tragikomiko bat (2006) nobela grafikoaren lehen argitalpenarekin egin zen ezaguna Alison Bechdel komikilaria, nahiz eta berak... [+]
ilbeltza-(1).jpg)
Hamaikagarrenez antolatu dute euskal nobela beltzaren astea, urtarrilaren 20tik 26ra. Ekitaldi ugari egingo dira Baztango bailarako hainbat herritan. Liburu aurkezpenak, mahai-inguruak, solasaldiak eta kultur ekitaldiak izango dira, eta ekintzetan parte hartzea doakoa izango da.
Euskal kulturako berritasunak ezagutu nahi dituenak eta egile zein argitaletxeei zuzenean erosi nahi dizkienak urtean zehar baditu hainbat azoka eta ekimen aukeran. Urte askotako tradizioa dute horietako batzuek eta berriagoak dira besteak; tematikoak dira horietako asko eta... [+]