The End
Umeen jolasetan nahiko modu naturalean agertzen da heriotza. Bizirik egotetik betirako joaten denaren azken uneak, helduek baino errazago irudikatzen dituzte adin txikikoek. Lurrera jausitako eskulturak bailiran besoak zabalik, arnasa hartu barik eta begiak itxita ageri zaizkigu antzeztutako hildako horiek.
Zinean eta telebistan ere, askotan erakusten dizkigute hiltzen ari direnen irudiak. Ikus-entzunezko medioetan gainera, gehienetan errekurtso narratiboa izaten da heriotza eta benetakoarekin antzekotasuna bigarren mailako kontua izan daiteke.
Azken denboraldian, hileta dezentera joan behar izatea suertatu zait eta arretaz entzun ditut adinduek ondo hiltzeari buruz esaten dituztenak. “Sinatuko nuke nik halako bat”, “txoritxo bat bezala hil da” ala “lasai joan da” bezalako esaldiak aurkitu daitezke beraien diskurtsoetan. Jakin badakitelako bestelakoak ere egon badaudela, gura baino gehiagotan. Izan ere, heriotzarako bidea tortura hutsa izan daitekeela erakusten duten kasuak ez dira gutxi izaten, agonia jasanezina bilakatuta. Horietariko kasu bat aipatu zidan duela gutxi aita hil berri zaion lagun batek. Eta bizi izandako esperientziarekin penatuta baino amorratuta eta haserre jarraitzen du.
Itzulerarik ez zeukan gaixotasunak jota aita minetan luzeegi egon baitzen, egunak gaizki eta gauak amaierarik gabeak, aieneka. Minbiziak aurpegirik latzena erakutsia zion gizon hari. Ordurako askotan hitz eginda ziren aita-alaba eta momentua heldutakoan gidoia pentsatuta zeukaten. Beraiek erabaki nahi zuten helmuga non jarri.
Gauzak baina aldrebestu egin ziren. Bidearen azken pausoak ematerakoan erraztasunak baino trabak aurkitu zituzten. Osasun zerbitzu publikoan pertsona eta profesional egokirik ez zuten eskura izan pasabide malkartsu hori eramangarria izan zedin. Azken atea lasai zeharkatzeko modurik ez eta gaixoak eta familiakoek inpotentziaz bizi izan zituzten egun haiek.
Sufrikarioa alferrikakoa izan zen. Agonia hark ez zuen inongo zentzurik ezta justifikaziorik ere. Azkena izango zuen gauean, muxu bat ematera hurbildu zenean “noiz amaituko da pelikula txar hau” bota zion gaixoak, beste inork ez entzuteko moduan, bakarrik zeuden arren. Alabak aitortu zidan telebista aparailua begiratu zuela keinu inkontzientean. Pantaila baina itzalita zegoen.
Egunak aurrera joan ahala gero eta garbiago dauka eskubide kontua dela duintasunez hiltzearena. Pelikuletatik albistegietara eraman beharreko kontuaz ari garela.
1.075 pertsona artatu ditu Barakaldoko ospitaleko genero-identitateko unitateak, 2016ean unitate hori martxan jarri zenetik. Erdiak baino gehiagok adin-nagusitasuna bete aurretik jaso zuen lehen arreta. Eta, kopuru osoaren herenak hamasei urte baino gutxiago zituen.
OCU kontsumitzaileen Elkarteak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak... [+]
Diskriminazioaren ahotsak txostenak zenbakitan jasotzen ditu 2023an Bizkaiko SOS Arrazakeriaren Informazio eta Salaketa Bulegoan pertsona ugarik agertarazitako esperientziak, eta haietan "arrazoi arrazista eta xenofoboen aurkako indarkeria, eraso eta diskriminazioak”... [+]
Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]
Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]
Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.
Orgullo Cazurro talde faxistako kide bati kontra egin zion atxilotuak, eta bideo batean jaso zuen hori. Guardia Zibilak atxiki du berriki, eta badirudi "gorroto-delitu bat" egotzi diola.
Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]
Angeluko Cyclopotes elkarteak ikusmen-gabeko jendeer parada ematen die bizikletaz ibiltzeko. Tandem club des déficients visuels du zinezko izena elkarteak eta 2004ean sortu zen. Joan den astean Amikuze eta Oztibarren gaindi pasa dute aste osoa, egun guziez ibilbide... [+]
Ostiral goizean ekitaldi politiko bateratua egingo dute Gironan, Herrialde Katalanetan. Puigdemont faltako da, ezin baitu itzuli.
Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]
Bilboko AZET plataformak pisu turistiko bat okupatu zuen atzo, auzoaren turistifikazioa salatzeko.
20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]