"Noraezekoak izan dira, eta dira, Akademiak"
Hiru erakunde ilegal leloan, eta legearen barruan oraino, aizue.
Euskaltzaindia euskaldun askoren buruhauste dela esango bagenu...
Pozik nengoke, baina euskaldun arrunten artean euskararekiko eta Akademiarekiko kezka ez dira, inondik ere, kezkarik handienak.
Euskara irakasle, ikasle eta abarrekoei ez diegu galdetuko, badaezpada.
Badira batzuk uste dutenak euskaltzainok egunero arau eta erregela berri eta aldrebesak ematen saiatzen garela, jolasean bagenbiltza bezala. Hori ez da egia.
Baina euskalduna nahasi egiten du Euskaltzaindiak?
Ez da hori gure asmoa. Arauak ahalik eta argien ematen saiatzen gara. Euskaltzaindiak euskaldun jendearentzat egiten du lan, gure hizkuntzaren erabilera on eta jatorrari eutsiz, eta ez azken orduko erdarakadei.
Oinak lurrean dituen erakundea dugu, orduan.
Zalantzarik ez. Arau bat erabaki eta argitaratu baino lehen, Euskaltzaindiak lehengo eta oraingo autore garrantzitsuenen erabilerak aztertu eta gero hartzen ditu erabakiak, ez itsumustuan.
Bai hiztunari bizkar emanez?
Aurretiko hizkuntza idatziak mantentzen du forma idatziaren tradizioa. Munduko hizkuntza idatzi guztien oinarria da hori. Hizkuntza mintzatu hutsezko formak ere inoiz, erabat zilegi eta erabilgarriak dira, modu informalagoan.
Horrexegatik ari zarete fitxatzen idazleak.
Euskaltzain berriak izendatzeko irizpideari bazagozkio, idazleen merezimenduak beti izan dira eta gero ere izango dira ondo kontuan hartzekoak.
Jon Juaristirenak, esaterako.
Euskal kulturan, hizkuntzan eta literaturan ezingo litzaioke deus ukatu, eta gustatuko litzaidake bera kritikatzen dutenek euskal arloan berak adina balekite.
Baina...
Baina edozein akademiatan, badira kontuan hartzeko beste ezaugarri batzuk: hizkuntzarekiko atxikimendua, jendarteko jarrera eta imajina, iritzien oreka... eta kontuan hartu ohi ditugu.
Ekin eta jarrai, hartara.
Hizkuntzaren arautzea eta batasuna ez dira bat-batean burutzen. Bestalde, eboluzioan eta egokitzapenean dabiltza hizkuntzak, eta beti izaten dira zalantzak. Hizkuntza bera hiltzen ez bada, ez dut ezagutzen ateak inoiz itxi dituen akademiarik.
Bai sekula ireki ez dituenik.
Bai. Dena den, kultura mailara eta ofizialtasunera heldu berri diren mintzairen kasuan, noraezekoak, hau da, beharrezkoak izan dira, eta dira, Akademiak. Areago gurea bezalako herri anarkiko samar batean.
EAEko haurren %6,4ak eta Nafarroakoen %10,2ak ikusmen pobrezia du. Visión y Vida elkarte espaniarrak egin du estatuko azterketa. Txostenaren arabera, ikusteko arazoak dituzten haurren eragozpen larriena da ez duela minik egiten, eta familiek, baliabide ekonomikorik ez... [+]
Urtea bete da Hamasen urriaren 7ko erasoak gertatu zirenetik. Ordutik, Israelek Gaza suntsitu du eta guda inguruko herrialdeetara zabaltzen ari da pixkana. Urtebete honetako gertaera nagusiei errepasoa emango diegu kronologia honetan.
Memoria osoa ekimenak salatu du biolentziaren biktima izan direnen arteko desberdintasunak bultzatzen ari direla hainbat instituzio, eta norabide hori zuzentzeko deia egin du. Ekimenak estatuen biolentziaren hamabost biktima elkarte biltzen ditu. Urriaren 12an Guardia Zibilak... [+]
Bi T10 pistola elektriko erosiko ditu udalak, baina beste sei erostea eskatu dute poliziek. Arma zurien erabileraren ustezko gorakada hartu dute aitzakiatzat, erabilera justifikatzeko. Gero eta udaltzaingo gehiagotan ari dira taser pistolak eskuratzen; Ertzaintzaren BIZKOR... [+]
Arabako Mendiak Aske elkarteak zorionak eta eskerrak eman nahi dizkio Arabako Foru Aldundiko Natura Ingurunearen Zerbitzuari, Bonelli arranoa gure lurraldean berriro sartzeko Aquila a-Life proiektuarekin lortutako arrakasta dela eta.
Guztiz kontziente gara proiektu honek... [+]
Donostiako Udalak iragan osteguneko udalbatzarrean iragarri zuen moduan, zaborren tasa % 26,5 igoko du, 2025eko urtarriletik aurrera, Hondakinen 7/2022 Legeak horretara behartzen duela argudiatuta. Eguzkik, ordea, salatu du legea kostuei begira aplikatzen duela soilik, eta... [+]
Maria Elena Escudero 56 urteko emakumea azkenean Mendigoiti ikastetxeko bere garbitzaile lanera itzuli behar izan da ostegun honetan, Iruñeko Mendillorri auzoan. Asteazkenean ez joateko esan zioten Zaintzen enpresakoek eta ostegunean berriro baietz, aurkezteko lantokian.
Alzheimerraren inguruan haurrekin naturaltasunez hitz egitea du helburu ‘Arrain bat bezala’ antzezlanak. “Zenbat eta lehenago landu orduan eta gutxiago estigmatizatzen da”, nabarmendu du Ana Maestrojuán zuzendariak.
Lanopor egun batzuk izan nituen joan den astean. Oporrak ziren, baina ordu batzuk dedikatzen dizkiodan afizio bati emanak izan ziren, biltzar batean inbertituak: hotelean lo eta hotel bereko areto batean jardunaldiak goiz eta arratsaldez. Ordu gutxi batzuk geratzen ziren hiria... [+]
Lapurdi zeharkatuko lukeen AHT egitasmoa aitzina doala salatu du ingurumenaren alde dabiltzan elkarteen artean osaturiko CADE kolektiboak. Urriaren 12 eta 13rako jarri du hitzordua, Gironda eskualdean Lurraren Altxamenduak sareak antolaturiko protestari sostengua erakutsiz.
Uri Tzafon 2023ko martxoan sortu zen, ehunka batzuk kide dira, baina milaka jarraitzaile ditu jada eta tinko jarraitzen du bere ideia nagusia saltzen: Libanoko Litani ibaitik hegoalderako lurraldea Galilearen iparraldea da, beraz, "koloniza dezagun".
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak atzera bota du UGT sindikatuak Euskotreneko egonkortze prozesuko euskara eskakizunen aurka egindako eskaera. UGT sindikatuak horren aurka eskaria egin zuen eta epaileak azpimarratu du eskakizunak UGTk berak sinatutako lan-hitzarmenean onetsita... [+]
Alfaro kontseilariak “aurreko hamarkadetako politika espekulatiboak” kritikatu ditu eta kolaborazio publiko-pribatuaren aldeko apustua egin du Foru Legebiltzarrean. Helburu gisa jarri du Europa erdialde eta iparraldeko datuetara heltzea. Etxebizitzaren esparruan lan... [+]