Zeñena

Herrizaingo Sailekoa nauzue, herrian gustura egoten den horietakoa. Behin baino gehiagotan galdetu izan didate ea beti Lekunberrin bizi izan naizen. Arraroa egiten omen, azkeneko biran hogei herrialdetik gora zapaldu dituen taldean aritu eta sorterri txikira itzultze hori. Ez dakit zergatik. Niretzat ez baita sentsazio hoberik, urruneko ezein herrialdetan gure musika haizatzen aritu eta norbere txokora bueltatzea baino. Maite dut oreka hori. Herrizaingo Sailekoa ni: beti herria zaintzen.

Nahiz eta nire herria zertxobait aldatuta dagoen. Malkorra (La Peña) deitu muinora igo eta goiko bista zein ezberdina den ikustea besterik ez dago. Behinola baserri zahar eta hiru estaietako pisuek osatzen zuten mosaikoa, orain, betez gero, biztanleria bikoiztuko lukeen txalet eta adosatu ejerzito batek inguratzen du. Burbuilek eraginda, ziurrenik. Higiezinen eta txanpainaren burbuilak, esan nahi baita. Gora eta gora beti, azkenean plop egin du eta orain komeriak. Badirudi denbora izoztu zela halako batean. Setioa guztiz burutu aurreko instantean norbaitek pause botoia sakatu izan balu bezala. Alarma laranja. Balkoi askotan orain hizki larriz Se vende oihukatzen duten kartelen kolorekoa: laranja.

Alabaina, kariñoa diot nire haurtzaroaren eszenarioa izan den honi, oraindik ere badagoelako herri izaeraren zantzurik han-hemenka. Larraungo herri txikiagoekiko distantzia nabarmendu nahi dutenen ustez bestera, gure DNAn txertatua baitago ruralitate berezko hori (inongo zentzu txarrik gabe diot). Eta hala bedi!

Konparazione: ilea moztera joan nintzen atzo, herriko plazan lokala duen Txarorengana, ohi legez. Nik ez dakit beste inon gertatzen den, baina hemen galdera ez da “nola moztukoizut?” baizik eta “zenba denboa moztukoizut?”. Txarok badaki kalparra nola moztu behar didan, kontua da zenbat denborarako nahi dudan look aldaketa. Bere hatz lodixkeekin egina dauka kalkulua nonbait, eta badaki bi hatzeko luzera moztuz gero, bi hilabete eta erdi barru bueltatu beharko dudala ileapaindegira (demagun). Aitzitik, nire orrazkera txukundu besterik ez badut egin nahi, “hilabete-edo moztuiazu” esaten diot, eta Txarok badaki zenbat moztu behar didan. Hori bai, beti “desfilau”, ni “moderrrrnoa” bainaiz Txarorentzat.

Hamaiketako mezatarako ilea tindatzen ari den andre edadetuarentzako ere bai, ziurrenik. “Zeñena za zu?” galdetzen dit, Hola aldizkaritik begirada ozta-ozta altxatuz. Hots, zeinen semea eta zein etxetakoa. 

Inongo ejerzitok ezingo du sentimendu hau garaitu.


Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


Eguneraketa berriak daude