ETAk behin betiko amaitu du jarduera armatua. Zein da zure balorazioa?

Gazi-gozoa da. ETA amaitu da, eta poztekoa da. Alabaina, uste dut, ETAk, azken urteetan batez ere, sufrikario politiko neurrigabea eragin duela: neurrigabea –erakunde armatuak dioenez– lortu nahi dituen helburuen aldean. Uholde ikaragarria eragin du: lehenik lokatza bildu behar da eta ondoren eraikitzen hasi.

Analista batek “berandu, baina garaiz” idatzi du.

Garaiz zertarako? Politikan borrokatzeko inork bezainbat ahalmen dugula erakusteko bada, bada, agian bai. Bildu hori erakusten ari da, baina amaiera modu honetatik etekin politikoak espero badira, ez. ETA desitxuratuz eta politikoki deskapitalizatuz joan da. Hiltzorian daudenekin heriotza gozoa edo injekzio hilgarria erabili ohi dira.

ETAk Espainia eta Frantziako gobernuei gatazkaren ondorioei konponbidea emateko elkarrizketa deia egin die. Nola ikusten duzu aukera hori. Zein epean?

Inork ez luke Espainian ez Frantzian sinetsi behar. Mila bider erakutsi digute hori, baita Tony Blair-ek ez beste gainerakoek ere. Beren historiala lekuko. 1. puntua lortu dute, euren interesekoa noski. Gainerakoa ahaztuko dute, eta ezker abertzaleak soilik gogoraraziko dio. Presoen gaia negoziatuko da soilik, baina epe luzera. Prozesu mota hauetan gertatu izan den legez. Gobernuak kontrolatu eta zuzenduko du gai hau ere.

Nolako jarrera antzeman duzu Espainiako Estatuaren aldetik? PSOErena eta PPrena; Zapaterorena eta Rajoyrena barne.

Jarrera txarra. Espainian “gai” hau saldu dute, eta orain kontrakoa saltzea zaila dute. Gai honek ez du elektoralki saltzen. Rajoyrekin aukera gehiago izan daiteke PSOErekin baino. Bien bitartean, Rajoy datorrela eta, Iñigo Urkulluk bere ziria sartu du “Euskadi Espainian egokitzeko”. Alegia, erdibidean gaude, beti bezalatsu.

Prozesu berriaren lehen urratsek zer ekarri beharko lukete? Presoen egoerari irtenbidea ematea? Biktimekiko jarrera lantzea?

Aro berrian ezker abertzale berriak buru-belarri jardun behar du akordioak lortzeko: hauteskundeei begirako itunak, alternatiba aurrerazaleak eskainiz, euren helburu politikoak lortzeko aliantzak bilatuz. Bide horretatik soilik konbentzitu daiteke Europa (Madril konbentzitzeko bide bakarra) erabakitzeko eskubidea erabiltzea dagokigula. Bide horretan biktimen gaia tartekatzen bada, luzerako dugu. Aldi berean, epe laburrera emaitzak espero baditugu ez dago ezer egiterik.

Nola ikusten duzu euskal gizartea garai eta prozesu berriaren aurrean?

Prozesu zaila baina interesgarria da, bereziki ezker abertzalearentzat. Politikoki hutsetik eraiki behar da, baina indar politiko eta soziala sendoa da. Indar bilketa egiten bada, ezin dugu segidan deuseztu. Amaitu da abangoardiaren garaia. Bestela, gureak egin du.