Hiltzaile-sena

Antton Olariaga
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Aitorpen zintzo batekin hastearren, gero inork ez diezaion inongo kazetariri esan zeinen bizilagun ona nintzen eta zelan agurtzen nuen jendea kaletik gurutzatzerakoan, argi utzi behar dut gero eta beharrizan handiagoa dudala norbait akabatzeko. Norbait diot, modu lauso samarrean, ondotxo dakidan arren nor izango litzatekeen nire biktima. Alu arraio horrek ez dit aparteko ezer egin, ez behintzat ezer eskandalagarririk, baina zenbat eta denbora gehiago igaro hura garbitu gabe, orduan eta min handiagoa sentitzen dut sabelean, min benetakoa, etengabeko ziztada baten antzekoa. Badakit tipoa hiltzen dudan egunean amaituko dela berak eragiten didan mina, baina, bitartean, kezkatuta bizi naiz: hasieran uste nuen ultzera bat zela, baina medikuek ezetz diote, urduritasuna baino ez dela. Ni, ordea, zerri horrek eragindako minbizia ez ote den hasi naiz pentsatzen.

Lehen dena errazagoa egiten zitzaidan: nobela bat idazten hasten nintzen, sortzen nituen zenbait pertsonaia, euren inguruan eraikitzen nuen mundu bat... eta bizitza errealean norbaitek potroak puzten bazizkidan, nobelako pertsonaietako bat hiltzen nuen, astiro, haren fikziozko sufrimendua dastatuz, eta, hurrengo egunean, bizitza errealeko kaparra horri begiratu, eta aurpegi zurbilagoa igartzen nion beti.

Sorkuntza eta budua odoleko lehengusuak dira. Ez alferrik, maiz entzungo diozu edozein sortzaileri arrazoi horrexegatik idazten duela, pintatzen duela, eskulturak egiten dituela edo musika konposatzen duela, alegia, bere hiltzaile-sena modu zibilizatuagoan bideratzeko. Azkena Julian Schnabel izan da: “Pintatzeari utziko banio, kartzelan amaituko nuke”. Baina sortzaileen aldarri horiek suiziden mehatxuen antzekoak dira. Benetako suizidak teilatura igotzen dira, salto txiki bat, tirabuzoi bikoitza jauzi karpatuarekin, eta ttak, bozgorailurik gabe hiltzen dira, 0tik 10era bitarteko puntuaziorik espero gabe.

Berriki José Ovejerok Escritores delincuentes liburuan azaldu duen moduan, badaude benetako hiltzaile-sena erakutsi duten idazleak ere (Arturo Ripstein ez da idazlea, baina emaiozue katana bat, eta ikusiko duzue), baina salbuespena dira. Sortzaileak, oro har, koldarrak dira: lehendik eginda dagoena hobetu beharrean, hutsetik sortzen dute mundua, euren irudi eta antzera, munduaren neurria euren neurrikoa izan dadin. Hain dira koldarrak, ezen inoiz ez dute onartuko hiltzaile-sena ez dutela sekula besteen kontra erabiliko, ezpada, gehienez ere, euren buruen kontra. Ikusi, bestela, nolako bilakaera duen J. M. Coetzee idazle eta aldi berean pertsonaiak, Summertime liburuan: “Lanik ez egitearen sedukzioan eroriko banintz, orduan zer? Neure buruari tiro egin beharko nioke”, dio. Baina gero zuzendu egiten ditu bere hitzak: “Ez badut idazten, deprimitu egiten naiz”, botatzen du, hasierako asmo odoltsua nabarmen apalduz. Azkenean, baina, ez bata ez bestea: indarkeria oro idazketaren bitartez kanalizatzeko erabakia hartzen du, eta, ondorioz, bere burua zigortzen du, barazkijale bihurtuz.

Coetzeeren eta Schnabelen asmoak berberak dira finean, nahiz eta oso zalantzazkoa den Coetzeek bere burua hilko zuenik idatziko ez balu, eta Schnabelek inor garbituko zuenik pintatuko ez balu. Alderantziz izango da akaso: idazten ez badu, pintatzen ez badu, sortzailea bera hilko da, baina ez suizidatuta, ezpada ultzera edo minbizi baten erruz, bere gorrotoaren iturri den tipo horrek bizirik jarraitzen duen bitartean.


Azkenak
Protestak piztu dira Turkian, Istanbulgo alkate eta Erdoganen aurkari nagusia atxilotu ostean

Ekrem Imamoglu Erdoganekein lehiatzekoa da hurrengo presidentetzarako bozetan, CHP Herriaren Alderdi Errepublikanoa alderdiaren hautagaitzara aurkeztu den bakarra baita. Ustelkeria eta "terroristekin kolaboratzea" egotzi diote, eta bere atxiloketaren ostean piztutako... [+]


Hezkuntza publikoko irakasleen greba egunak %75eko jarraipena izan du, sindikatuen arabera

Astelehen arratsalde-gaueko negoziaketa bilera luzearen ostean aurreakordiorik lortu gabe, EAEko hezkuntza publikoko irakasleak grebara deituak izan dira berriz ere; urtea hasi denetik bosgarren greba eguna izan da asteartekoa. Lanuzteek %75eko jarraipena izan dutela adierazi... [+]


Elkarretaratzeak egin dituzte Euskal Herriko dozenaka hezkuntza zentrotan, Israelek hildako haur palestinarrak oroitarazteko

Gure Haurrak ere Badira ekimenak deituta, Israelek azken egunetan Gazan hildako gehienak haurrak direla salatu dute. Gobernuei eta erakundeei Israelekin harreman oro etetea ere exijitu diete, "genozidio honen aurka argi eta tinko" lerratu daitezen.


Biktima gisa aitortzeko txostenak jaso dituzte Pasaiako segadan eraildakoen eta Rosa Zarraren senideek

Azken astean ezagutarazi moduan, Eusko Jaurlaritzaren Balorazio Batzordeak txosten banatan aitortu ditu estatuaren biktima gisa. Justizia sailburuak ekitaldi pribatu banatan entregatu dizkie dokumentuak.


Koordinakundea eratu dute, Bigarren Mundu Gerran deportatu zituzten euskal herritarrak ezagutarazteko

Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]


Askatu dute kolonoek jipoitu eta militarrek atxilotutako Oscar saridun palestinarra

No other land dokumentalaren zuzendari Hamdan Ballal kolono sionistek jipoitu zuten astelehenean bere herrian, beste hainbat palestinarrekin batera, eta Israelgo militarrek eraman zuten atxilo ondoren. Astarte goizean askatu dute.


ANALISIA
Brandt eta Gorvatxov, non zaudete?

Hitlerren armadak milioika sobietarren heriotza ekarri zuen Bigarren Mundu Gerran Sobiet Batasuna inbaditu zuenean. Gerra amaituta, Iosif Stalinen obsesioa zen Alemania eta Errusia artean babes herrialde-lerro bat osatzea; horra, besteak beste, Varsoviako Itunaren sorrera... [+]


Jaurlaritzaren proposamenak Lehen Mailako Arreta “are gehiago prekarizatzea” ekarriko lukeela adierazi du Espainiako Osasun Ministerioak

EAEn BAMEa (famili medikuen formazioa) lau urtetik hiru urtetara jaistea eskatu du Jaurlaritzak. Osakidetzaren "larritasunaren" erantzukizuna Ministerioari bota dio Jaurlaritzako Osasun sailburu Alberto Martinezek: "Ez digute egiten uzten, eta haiek ez dute ezer... [+]


2025-03-25 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Hego Korea: ‘impeachment’-aren kulebroia amaitzear da, baina krisi politikoa ez

Kolpismoaren lehen ikasgaiak errepasatu gabe, abenduaren 3an Hego Koreako Yoon presidenteak jo nahi izan zuen estatu-autokolpeak sututako krisi politiko erraldoia kitatzeko asko geratzen da oraindik. Baina haren porrotak abian jarritako impeachment prozedura amaitzear da.


Nafarroako Euskaraldiaren hamaikakoa, prest

Euskaraldiaren hamaikakoa aurkeztu dute Nafarroan: Julio Soto bertsolaria, Edurne Pena aktorea, Julen Goldarazena musikaria (Flakofonki), Claudia Rodriguez  Goxuan Saltsan taldeko abeslaria, Eneko Garcia (Albina Stardust), Yasmine Khris Maansri itzultzaile eta kazetaria,... [+]


Gasteiz Anitza sortu dute, auzoetako arazoak integrazioaren bidez konpontzeko

Hainbat kolektibo daude Gasteiz Anitzaren atzean. Egoera larrien aurrean "soilik poliziaren esku hartze gehiago" eskatzen duen eta "eskubideen urraketei entzungor" egiten dion ereduaren aurrean, beste praktika eredu bat egiteko saiakera dela adierazi dute... [+]


2025-03-25 | ARGIA
Kaleratze arriskuan dago 40 urtez elikadura burujabetza landu duen Bizkaigane proiektua

Bizkaigane elkarteak elikadura burujabetzan oinarritutako proiektua du Errigoitin (Bizkaia), 1983tik. Instalazioak dauden lur eremutik aterarazi nahi du lur jabeak elkartea. EHNE Bizkaia sindikatuak adierazi duenez, instalazioek lege eta administrazio eskakizun guztiak betetzen... [+]


2025-03-25 | Euskal Irratiak
Giza-kate bat Baionan, arrazismoaren eta faxismoaren goititzearen kontra

Hirurehun bat pertsona hurbildu ziren jende katea osatzeko Marengo eta Pannecau zubien artean.


Eguneraketa berriak daude