Joxerra Garziak Egonean doazen geziak (Alberdania, 2000) ezohiko liburua kaleratu zuen. Genero eta estilo nahasketatik abiatuta, funtsean aforismoen itxura hartzen duen bilduma da liburua. Interesgarria, oso ona. Egileak, arloetako batean, Goebbelsen honako esaldi ezagun hau hartzen du bere gogoeta egiteko: “Gezur bat, edozein delarik ere, egia bihurtzen da behar adina aldiz errepikatuz gero”. Eta esaldiari buruzko hausnarketa egiten du, esanez, Goebbelsek arrazoi zuela egiaztatzeko ez dagoela oso urrutira joan beharrik. Baina okerrena, ez dela hori. Okerrena da egia ere gezur bihurtzen dela, behar baino gehiagotan errepikatuz gero. Nik gezurra beti dela eta izango dela gezur, eta egia beti dela eta izango dela egia sinestu izan dut, baina okerra litzateke nork bereak dituela zaintzen ukatzea. Guztiok gara gure gezur eta egien maitale. Norberak bere esperientzia bakoitza sortzen du, gezurra eta egia pentsatzeko eta sentitzeko duen moduaren arabera. Pentsatzen, sentitzen eta hitzetan jartzen ditugun gezurrak eta egiak osatzen dituzte, azken finean, munduari eta bizitzari buruz ditugun usteak. Nik beti sinestu nuen egia gezurra baino askoz ere boteretsuago, jakintsuago, justuago zela, baina “teorema” horrek niretzat baino ez du balio. Bizitza osoa egin dut egia baten bila, eta saiatu naiz harremanen bidez, politikaren bidez, erlijioaren bidez, maitasunaren bidez, diruaren bidez, kulturaren bidez, baina orain iritsi naiz ulertzera alferrik ibili naizela bila. Eta ez da izan aurkitu ez dudalako, baizik eta aurkitu dudan bakoitzean, atea ireki eta inor ez, eta ezer ez zegoelako han. Lehenago jakin izan banu orain dakidan gutxi hori, baina, tamalez, ez dago ikasteko beste modurik. Ezjakintasunak sustrai sakonak ditu gizakiongan, horregatik gertatzen zaigu hain zaila benetan jakitea. Eta ez dut esango hori gauza txarra edo ona, gauza zuzena edo okerra denik, giza bizitzaz dakigun egia zaharrenetako bat da, besterik gabe. Baina hau une berri bat da niretzat, eta berriro hasi naiteke une honetan bertan, iraganetik libre. Gaur sinestu, pentsatu eta sentitu nahi dudan horrek eraikiko du nire biharra, nire datorren hilabetea, datorren urtea, eta abar, eta abar. Eta hau une berri bat dela, berriro hasteko aukera berri bat dela ulertzea zoragarri iruditzen zait. Baina hori horrela egin nahi baldin badut, arau hertsi bihurtu ditudan nire gezur eta egia txikietan aldaketa handi batzuk egiteko prest egon behar dut. Nik ezin baitut inor aldatzera behartu, egin dezakedan bakarra ni neu aldatzea baita. Gauzak okerreko alderdiz ikustera jartzen ninduten egiak aldatu. Nire buruaz liluratuta bizitzera eramaten ninduten gezurrak aldatu. Ni neu aldatzen naizen heinean, aldatuko baitira nire mundu guztia eta nire bizitza guztia. Hertsitasunak sustrai sakonak ditu gizakiongan, horregatik egiten zaigu hain zaila ideia berriak eta bizitzeko modu berriak esperimentatzea. Asko dira hasteko egin ditzakedan gauzen artean egin ditzakedanak, baina honako honekin hasiko naiz: prest nago gatazka politikoaren ondorioz piztu zaizkidan ezkortasuna, nekea, gabeziak, mugak edota esperientzia desatseginak elikatzen dituzten jarraibide negatiboak uzteko. Hor ikusten dut nik askatasunerako bidea. Urteak dira kontrakoa egin dudala guztiz, eta ez naiz aldatu. Ez da bidea. Zoriona, berezkotasuna, ahalmen sortzailea berreskuratu nahi ditut. Hemen eta orain. Askatasuna. Nire herriak bezala.