Hautsak harrotzearen ordaina

Blanco nocturno. Ricardo Piglia. Anagrama (2010). 300 orrialde.

Eleberri poliziakoetan, zenbat eta hildako gehiago agertu, autorea orduan eta baldarragoa dela esan zuen Fernando Savater filosofoak pasa den abuztuan Madrilen, Jorge Luis Borges (Buenos Aires, 1899 - Geneva, 1986) idazle argentinarrari eskainitako jardunaldietan. Ez dakigu idatzi gabeko arau hori nobela beltz guztietan betetzen den ala ez, baina egia da Ricardo Pigliaren Blanco nocturnok Gizon Jakintsuaren hitzak berresten dituela. Onerako, noski. Piglia (argazkian) ere Buenos Airesen jaio zen –1940an–. Hainbat liburu ditu argitaratuak eta Blanco nocturnorekin 2010ean plazaratutako nobela beltz onenaren saria jaso du aurtengo Gijongo (Espainia) Aste Beltzean.

1970eko hamarkada hasieran, Juan Domingo Peronek  (1895-1974) Argentinako presidente kargua hirugarrenez hartu aurreko garai gorabeheratsuetan, Tony Durán-ek, Puerto Ricon jaiotako atzerritar galaiak, sexu hirukote gartsua osatu du Ada eta Sofia Belladona ahizpa bikiekin. Buenos Aires probintziako herri bateko familia nagusietako bateko alabak dira, gizon askok desio dituzten perla preziatuak. Mundua deskubritzen ibili dira eta etxera itzultzean Durán e(ra)karri dute. Zaldi lasterketa polemiko baten ostean, atzerritarra hilik topatuko dute haren hotelean. Antza, diru kontuak daude tartean.

Dirua. Ustelkeria. Apustuak. Sexua. Alkohola. Polizia burugogorrak. Kazike aberatsak. Politikari lapurrak. Desertua. Hautsa. Izerdi usaina. Bakardadea. Mugak. Blanco nocturno nobelako osagaiek beste autore amerikar batzuen testuak dakartzate gogora, Txalaparta argitaletxeak fitxatutako Paco Ignacio Taibo II eta Eduardo Antonio Parra mexikarren eta Ramon Diez Eterovic txiletarraren narrazioak, esaterako. Alanbre fin baten gainean dantzan dabiltzan pertsonaia karismatikoak, elkarrizketa biziak (borroka dialektikoak) eta umorea, istorioaren garraztasuna arintzen (ala nabarmentzen?) duen ironia, aipatu autoreen liburuetan errepikatzen diren osagaiak dira guztiak, eta Ricardo Pigliaren nobela ere ez da salbuespena. Onerako.
 


Azkenak
Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


Eguneraketa berriak daude