Gorputz asaldagarriak
The Blot. Tom Neely (2007).
182 orrialde, zuri-beltzean.
Tinta Beltzeko orbana da komikiari –barkatu, “nobela grafikoari”– izena ematen dion The blot delakoa. Ezinegona sortzen duen lainoak bazterrak zikintzen –ezabatzen– ditu, eta kale zein pertsonen barrenak inbaditu.
Zuri-beltzeko istorio mutu honetan ageri diren pertsonaiek 1930-40ko hamarkadetara eramango gaituzte, Popeyeren Olivia gogorarazten diguten figura mehar eta luze, buru borobil eta obalo formako begi beltz horiekin. Hanka, beso eta gorputzen desproportzioak, eta pertsonaien keinu –hasiera batean– xaloek ukitu inuzentea ematen diote komikiari eta, hain justu, horrek guztiak istorioaren garraztasunarekin talka egingo du, lurreratze pasarte gutxi batzuen ostean, orban beltza protagonistaren jabe egiten den momentutik bertatik. Liburuko protagonista, izenik ez duen gizon gaztea, kalera irtengo da astearte batean (liburuko letra bakarrenetakoek egunari erreferentzia egiteak metaforaren bat ezkutatzen duen ez dakigu), eta aurki konturatuko da egun hori ez dela gainerakoen modukoa izango. Orbana jarraika izango du izenik gabeko hirian barrena, eta gauean ez dio lo egiten utziko. Borrokan arituko dira tai gabe, harik eta orbanak gizon gazteari nortasuna lapurtuko dion arte. Narrazioak tonu surrealista hartuko du, absurdu eta esperpentikoa, sarri asaldagarria.
Kolore oso gutxi erabili du Tom Neely (Texas, AEB, 1975) komikigileak bere aurreneko “nobela grafikoan”, nobela grafiko gehientsuenetan gertatzen den moduan (1). Bukaera aldera soilik ageri dira ukitu gorri-berdeak, eszena arras desberdin bi marrazteko. Protagonista bere burua kolpatzen duenekoa alde batetik, zeina liburuko eszenarik biolentoena den; eta, bestetik, esperantzaren ikurtzat har daitekeen limoiondo berdearen pasartea. (Trankil, bukaera ez dut deskubritu-eta).
(1) Zer mania hartzen ari naizen termino horri!
Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.
Teslaren aurkako lehen greba –eta bakarra– da munduan, Suedian 2023ko urritik aurrera egiten ari direna. Duela mende batetik hona Suedian egindako grebarik luzeena bihurtu da. IF Metall sindikatua bultzatu du protesta, Elon Musken autogintza enpresak hitzarmen... [+]
PLEIBAK
Miren Amuriza Plaza
Susa, 2024
--------------------------------------------------
Miren Amurizaren bigarren eleberria argitaratu du Susak Durangoko azokaren atarian: Pleibak. Aurretik egindako grabazio baten gainean kantatzen ari zarelako antzerkia egitea da... [+]
Xabier Badiola
Xabier Badiola
Gaztelupeko Hotsak, 2023
-------------------------------------------------
Ea, ba. “Gaur egungo musika” musika deitzen zaio erritmo kutxa elektroniko bat duen edozeri, eta, klaro, horrela ezin da. Lerro hauetan saiatu izan gara... [+]
Ztandap
Nork: Mirari Martiarenak eta Idoia Torrealdaik.
Noiz: abenduaren 6an.
Non: Durangoko San Agustin kultur gunean.
------------------------------------------------------
Laugarren pareta hautsi eta zuzenean, zutik eta beldurrik gabe interpelatzen du publikoa stand... [+]
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]
Centre Tricontinental erakundeak kongoarren erresistentzia historikoa deskribatu du The Congolese Fight for Their Own Wealth (Kongoko herriak bere aberastasunaren alde borrokan dihardu) dosierrean (2024ko uztaila, 77. zk). Kolonialismo garaian, Belgikako Force Publique-k... [+]
Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]
Master Amaierako lan sendoa aurkeztu berri du Peio Berterretxek. Urte luzetan antzerkian ikasia eta aritua, plaza antzerkien jatorriaz eta gaur egun dituzten funtzioez aritu gara harekin, Lekorneko Kabalkadan oinarrituta egin duen ikerketaren aitzakian.