Matemagia

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Ondo ezagutzen dudan gay-les mugimenduan, bi hamarkadatan EHGAM izan zen ia antolakunde bakarra Euskal Herri osoan. Honek liskarrak eragiten zituen taldearen baitan, borroka ulertzeko modu diferenteak zeudelako. Bazirudien ona izango zela hainbat elkarte egotea, zeinak bere lan-eremu eta ereduarekin. Egun askotarikoak eta kontaezinak dira esparru horretan mugitzen diren taldeak (agian asko izateagatik baino, etengabe sortu eta desagertu egiten direlako, baina tira). Halere, lehen baino eraginkorragoak al gara? Nik neuk, behintzat, zalantzak ditut. Aniztasuna, duda barik, onuragarria izaten da, beti ere elkarrengandik ikasteko balio badu; elkarren errespetuan aritzen bagara, eta abar. Lgbtq… letra-zopa amaiezinak adierazi nahi duen alorra gizarteko beste edozein bezain anitza da, eta errealitate horrek isla izateak berak ona izan behar luke. Esperientziak erakutsi digu, ostera, faktore asko hartu behar direla kontuan; biderkatze hutsak ez duela bermatzen berez arrakasta. Batze hutsak bermatzen ez duen bezala. Bestelako esparru bati erreparatuz gero ere, politikarenari hain zuzen, antzera gertatuko zaigu. Euskal alderdi andana ezagutu dugu euskaldunok., eta askotxotan ikusi dugu nola bi alderdik koalizioa osaturik banaka aurkeztu balira baino emaitza txarragoak lortu dituzten. Ustez batuketa zena, nolabait kenketa bihurtu.

Matematikaren arabera, bat gehi bat bi ei dira; baina, ikusi dugunez, batzuetan ez da horrela izaten, are gutxiago politologian edota soziologian. Azken hauteskundeak ere erakusgarri: ustez batuketa zena biderketa bilakatu da.

Ikus-entzuleak magia gertatu delako irudipena izan dezan, kalkulua eta estatistika erabiliz egiten diren truku-bildumari esaten zaio matemagia. Matemagia izan al da, beraz? Ez. Hemen trukurik ez. Edozein soziologok edo politologok interpretatzen jakin beharko lukeen bezala, herriaren parte gero eta handiago batek Aski da! oihukatzeko zeukan gogoaren adierazle baino ez da izan hauteskundeon emaitza; Madrilgo botere guztiek –hemengo askoren ezinbesteko laguntzarekin– historikoki –batez ere azken hamarkadan– burutu dituzten hamaika bidegabekerien aurrean aldarri; giza-eskubide oinarrizkoenei egindako erasoen aurrean garrasi.

Beno, bai, baten batek matemagia (eta baita askoz maltzurragoak diren bestelako trukuak ere) erabili, erabili duela aitortu behar Gasteizko gobernura iristeko, populazioaren babes ñimiño batekin. Baina hori beste gai bat da.


Azkenak
8 urteko ume bati biluzik argazkiak egiteagatik ikertzen ari dira gizon bat Ortuellan

Gizonak ustez Ortuellako Jendea futbol taldean zuen posizioa baliatu zuen umeari argazkiak egiteko. Ertzaintzak ikerketa abiatu du eta aurretik antzerako salaketak zituela jaso dute.


2025-03-03 | Leire Artola Arin
ANALISIA
Karbonoa ez da neutroa

Agintari gutxik aitortzen dute publikoki, disimulurik eta konplexurik gabe, multinazional kutsatzaileen alde daudela. Nahiago izaten dute enpresa horien aurpegi berdea babestu, “planetaren alde” lan egiten ari direla harro azpimarratu, eta kutsadura eta marroiz... [+]


PKK-k su-etena deklaratu du, buruzagiaren agindua onartuta

Abdullah Öcalan buruzagiak PKKri otsailaren 27an eskatu zion armak uzteko. Taldeak egin duen adierazpenean babes osoa agertu dio buruzagiari eta Öcalanek eskatutakoa betetzeko konpromisoa adierazi du.


Istiluak handiak Grezian, 57 lagun hil ziren tren istripuaren bigarren urteurrenean

Poliziaren eta manifestarien arteko talkek atxilotu eta zauritu ugari utzi dituzte ostiralean herrialdeko hiri nagusietan. Herritarrek gertatukoaren erantzuleak zigortzea eskatu diote gobernuari, ez baita oraindik istripuaren inguruko epaiketarik ireki. Greba orokorra deitu... [+]


Frantziak eta Erresuma Batuak Ukrainarako su-eten plan bat aurkeztuko diete AEBei, Trump Zelenskiri oldartu ostean Etxe Zurian

Hala iragarri du Keir Starmer Erresuma Batuko lehen ministroak Londresen eginiko goi bileran. Etxe Zurian Trumpek Zelenskiren aurka egin ostean, izandako eztabaidaren aurrean, Europako buruzagiek babesa adierazi diote Ukrainako presidenteari.


Elizako sexu abusuen biktimei kalte-ordaina emango die Iruñeko Artzapezpikutzak, “laster”

Elizak 23 kasu ditu onarturik Nafarroa Garaian. Haiek "ekonomikoki, psikologikoki eta espiritualki laguntzeko" konpromisoa adierazi du Iruñeko artzapezpikuak.


Nafarroako armarri historikoaren erabilera debekatu du Castejoneko alkateak

Karbankulu pomelatua "garai batean gure bizilagun Francisco Casanova hil zutenen ideiak babesten dituztenek erabilitako ikurra" dela, adierazi du  Noelia Guerra UPNko Castejoneko alkateak, eta sinbolo "ez ofizialak" udalaren espazioetan erabiltzea... [+]


Larhunen dabilen otsoaren presentziaren “ondorio larriak” salatu ditu ELB sindikatuak

Mendizale batek asteburuan ikusi du animalia Lapurdiko Azkaine herrian, eta otsoa dela baieztatu du Pirinio Atlantikoetako Prefeturak. ELB lurraldean "harraparien presentziaren kontra" agertu da.


Pagolarren gainean eolikoak jartzearen aurkako aldarria, plazara

Elkarretaratzea egin zuen Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak atzo Laudioko Lamuza plazan, Mugagabe Trail Lasterketaren testuinguruan. 


Erabat doan izango da Hondarribian euskara ikastea

EH Bilduk sustatuta, Hondarribiako udalak euskara sustatzeko diru-laguntzetan aldaketak egin eta laguntza-lerro berri bat sortu du. Horri esker, erabat doakoak izango dira euskalduntze ikastaroak, besteak beste.


Memoria bala bat da buruan

1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]


Martxoak 3tik 49 urte
“1976ko Gasteizko greben mugimendua eskola politikoa izan zen”

Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]


Txikori-belarra udaberrian

Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.


Eguneraketa berriak daude