Galtzaileen egia
Nafarroako Erresuma 1512an Gaztela izatera pasa zeneko gertakizunez nire kintako askok ez genuen zalantza handirik: hango eta hemengo jauntxo eta erregeen akordioa izan zela eta gaiari ez omen zitzaion buelta gehiago eman behar.
Gure etxeko sutondoetan eta afalondoetan gutxi aritu gara horretaz. Eta gauza bera inguruko familia gehienetan. Orain urte gutxi hasi zen konkista odoltsuaz mintzatzen, zenbait historialari eta ikertzaile ausarti esker, baina beti talde txikitan, beti egia ofizialak zapalduta eta apenas gehienon esparru pribatuetan.
Bibliako historia sakratuaz aparte, zer historia mota jaso dugu gure aitona-amonengandik? Gure lurraren ibilbidea ez behintzat. Are gehiago, noren aitona-amonek jaso izan dute Nafarroako historia beren aitona- amonengandik?
Historia irabazleek idazten dutela esaten da beti, baina ez da aipatzen horri gehitu behar zaion galtzaileen isiltasunaren papera: nola kontatu seme-alabei norberaren porrota, norberaren borroka galduak? Horrela transmititu da historia. Oraindik oso gertu daukagun gerra zibila, kasu. Zer dakite horretaz aurten lehenengo aldiz bozkatu duten gizon-emakumeek? Zer dakigu guk geuk? Gure gurasoek gaztetan kontatutako handikerietatik zahartzaroan egindako aitormenetara tarte zabala dago, sentimenduz beterik baina datu gutxi zehaztuta.
Benetako amorrua ematen du guri haurtzaroan gure gertuko historiaren zenbait pasarte epiko bezain hunkigarri lapurtu izanak: Nafarroako Pedro Mariskalaren biografia, protagonismoa eta hilketa. Edo edozein telesailekoa baino gaiztoagoa zen Fernando Katolikoak –gero Makiavelok eredu gisa goraipatuko zuena– egindako azpijokoak Nafarroako Erregeek orduko Aita Santuak eskumikatzeko. Edo gure lurzoruetan –Noain, Amaiur– egindako borrokak, abenturak eta desbenturak. Historia, XVI. mendekoa, mende honetakoa, joan den urtekoa, pasa den astekoa. Aprobetxatu gure hurrengoei ikasitako eta bizitutakoa kontatzeko, garaipenak eta porrotak, pertsonak eta pertsonaiak. Ez da erretiroa hartu arte itxaron behar. Uda honetan bertan oso garai ona da hasteko.
Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]
Atzo hasi ziren zabaltzen Iñaki Castro musika teknikariaren kontrako salaketak '@denuncias_euskalherria' kontuan, eta dagoeneko dozenatik gora emakumeren testigantzak bildu dira.
Azaroaren 21ean Errenteriako Torrekuan eta Badalaben egon nintzen "Komunikazio libreago baterantz trantsizioan" izeneko jardunaldian.
Lau egunez idekia izanen den merkatu bat antolatzen du Plazara kooperatibak euskararen aldeko beste hamar bat eragilerekin –horien artean ARGIA–.
Epaileari nahikoa izan zaio azaroaren 27an Ertzaintzak egindako deklarazioa kasua artxibatzeko. Erabakiaren aurrean helegitea aurkeztuko duela adierazi du Xuhar Plataformak. “Xuharrek ez du begia galdu, Ertzainak begia galduarazi dio”, salatu du mugimenduak.
Hobekuntza horiekin izokinak eta beste espezie migratzaile batzuek erruteko eremu optimoak lortzea eta bizirik irauteko aukerak handitzea espero da. Europako funtsekin finantzatutako jarduera da, Life Kanturibai proiektuaren baitakoa.
Epaiketa prozesua abiatu du ostegun honetan gazte antolakundeak. 2023an egindako bi ekimenen ondorioz 290.500 euroko zigor ekonomikoa jarri dio Eusko Jaurlaritzak. Ekonomikoki "ito eta desagerrarazteko" mekanismoa dela salatu du Ernaik.
Adinekoen egoitzako egoiliarra da asteazken gauean hildako emakumea. Larriki kolpaturikoa ospitalera eraman zuten, baina bertan hil zen emakumea. Bertako egoiliarra den 68 urteko gizon bat atxilotu dute, indarkeria matxista leporaturik.
Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]
Asteazkenean banatu dituzte Rikardo Arregi sariak, Andoainen. Kazetaritza Saria Berria-n argitaratutako Feminizketak elkarrizketa sortak jaso du, eta Komunikazio Saria Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen Ikusgela proiektuak. Ohorezko mugarria Ana Galarraga Aiestarani eman dio... [+]
Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.
Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]
Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]