Urritasuna ala espekulazioa?

  • 2011ko urtarrilean elikagaien prezioen indizeak marka historikoa lortu du, FAOren datu ofizialen arabera. Horrek beste elikadura krisialdi bat etorriko ote den kezka piztu du, munduko pobrezia areagotzea eta aldaketa sozial nahiz politikoak, Magreben eta Ekialde Hurbilean gertatzen ari direnak bezalakoak, eragin baititzake.

Munduko Bankuaren arabera, prezioen igoerak, joan den ekainetik, beste 44 milioi pertsona eraman ditu pobreziara.Munduko Bankuaren arabera, prezioen igoerak, joan den ekainetik, beste 44 milioi pertsona eraman ditu pobreziara.
Munduko Bankuaren arabera, prezioen igoerak, joan den ekainetik, beste 44 milioi pertsona eraman ditu pobreziara.
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Otsailaren 3an, Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundeak (FAO), adierazpen asaldagarria zabaldu zuen. Hauxe zen adierazpenaren mezu nagusia: “2011ko urtarrilean elikagaien prezioen indizeak marka historikoa hautsi zuen. Lehenengoz, 231 puntu gainditu zituen batez beste, eta 2007a baino lehen ez zen sekula 120 puntutik gora iritsi”.  Handik hamar egunera, Munduko Bankuak jakinarazi zuen prezioen igoerak, joan den ekainetik, beste 44 milioi pertsona pobreziara eraman dituela.  

Datu horiek alarma guztiak piztu dituzte, dagoeneko munduko pobrezia areagotzea eta dozenaka milaka haur hiltzea eragiten ari den beste elikadura krisialdi bat datorkigulakoan. 2010eko ekainetik, prezioek gora egiten jarraitzen dute, 2008an iritsitako mailatik hurbil. Horixe dio Munduko Bankuak otsailaren 14an Washingtonen aurkeztu zuen txostenak. Egoera hori, garabidean dauden herrialdeetan elikagaien prezioak hainbeste garestitzea, izan da, hain zuzen, Magrebeko eta Ekialde Hurbileko herritarren amorrua piztu duten arrazoi nagusietakoa, Tunisiako, Egiptoko, Libiako, Yemengo eta Bahreingo erreboltek adierazten dutenez.

Afrikan, artoarengatik salbatuta

Munduko Bankuko elikagaien prezioen indizearen azken edizioaren arabera, 2010eko urria eta 2011ko urtarrila bitartean, %15 egin du gora, aurreko urtean baino %29 gehiago, eta soilik 2008an lortutako maximoa baino %3 gutxiago.  

Laboreen artean, gariaren munduko prezioak izan ziren gehien igo zirenak, 2010eko ekainetik 2011ko urtarrilera bikoiztu ondoren. Artoaren prezioak %73 inguru egin zuen gora, baina arrozaren prezioa beste labore batzuk baino mantsoago hazi zen, eta hori funtsezkoa da munduko pobre askorentzat. Azukrearen eta jateko olioen prezioak ere asko igo dira. Herrialde askotan dieta anitzarentzat funtsezkoak diren beste elikagai batzuen prezioak ere igo egin dira, hala nola barazkiak Indian eta Txinan eta babarrunak Afrikako zenbait herrialdeetan.

Lehengaien prezio igoeraren ondorio nagusia pobrezia areagotzea da. “Elikagaien prezioak maila arriskutsuetara iristen ari dira eta munduko milioika pertsona pobreentzat mehatxua da hori”, adierazi zuen BM taldeko presidente Robert Zoellickek. Eta zera erantsi zuen: “Prezioen igoerak milioika pertsona pobreziara daramatza eta zama izugarria da sektore ahulenentzat, diru-sarreren erdia baino gehiago elikaduran xahutzen dutenentzat”.

FPWren arabera, prezioen igoerak, muturreko pobrezia (eguneko 1,25 US$ baino gutxiago) handitzeaz gain, elikadura urritasuna areagotzea dakar, pobreenek gutxiago jaten dutelako, eta elikagai merkeagoak eta hazkurri balio txikiagoa dutenak erosi behar dituztelako. Gogoan izan, MBaren arabera, egoerak 44 milioi pertsona baino gehiago pobreziara bultzatu dituela. MBaren txostenak dioenez, 2008ko elikagaien prezioen igoeran ez bezala, oraingoan bi faktorek galarazi dute pertsona gehiago pobrezian amiltzea: Afrikako herrialde askotan uzta bikainek prezioei egonkor eutsi diete, bereziki artoaren prezioa, oinarrizko produktua dena;  eta arrozaren prezioaren igoera neurritsua izan da.

Europako Parlamentua:“%50eko espekulazioa”

Gehienek igoera prezioaren aldakortasunari eta eskaera handiagoaren eta eskaintza txikiagoaren arteko desorekari egozten diote. Dena den, testuinguru honetan, elikadura krisiaren benetako arrazoia elikagaien urritasuna ala munduko “merkatu” nagusiek parte hartzen duten mundu osoko negozio honen oinarrian dagoen espekulazioa ote den hausnartzea komeni da. Ezin dugu esan Frantziako presidentea eta Europako Parlamentua ezkertiarrak direnik. Bada, krisiaren erantzukizunaren %50 espekulazioari egotzi diote biek. n
 

Arabiar eremuko errebolten metxa

Tunisian, Egipton eta Libian errebolta sozial eta politikoak piztu dira, Magrebeko eta Ekialde Hurbileko beste herrialde batzuetara zabaldu dira, eta munduko beste eremu batzuetara jauzi egin dezakete. Matxinada horien jatorriak zerikusi handia baitu elikagaien prezio igoerak, gazteen langabeziak eta ondasunen banaketa bidegabeak larriagotzen duten pobrezia egoerarekin. Herrialde horiek menpekotasun handia dute oinarrizko lehengaiekiko, esaterako, arrozarekiko eta gariarekiko –ogia egiteko oinarrizkoa–. Lehengai horiek garestitzeak azken hilabeteetan salneurriak %10 inguru haztea eragin du.

Saudi Arabia munduko bigarren petrolio ekoizlea da (eguneko 10 milioi upel inguru), eta lehena erreserbei dagokienez (260.000 milioi upel inguru). Baina ondasun horrek ez du esan nahi herritarrek erosteko ahalmen handia dutenik; biztanleko errenta 12.920 eurokoa da, Espainiakoaren erdia inguru (24.300 euro) eta Frantziakoaren ia herena (33.300 euro).

Aberastasunaren banaketa bidegabea Magrebeko eta Ekialde Hurbileko errebolten eragile nagusietakoa da, zalantzarik gabe. Petrolioa ekoizten duten herrialde gehienetan dagoen arrakala hori are nabarmenagoa da petroliorik ez dutenetan. Herrialde horietan biztanleko errenta Europakoa (23.600 euro) baino askoz txikiagoa da. Esaterako, Tunisian edo Yemenen, urteko errenta nekez iristen da 800 eurora. Nazioarteko Moneta Funtsaren datuen arabera, Tunisiako BPG batez beste %5 hazi da azken hamarkadan eta Yemenen, aldiz, %4. Hazkunde horrek ez du langileen erosteko ahalmenean eragin eta, esaterako, Yemenen eguneko 9 dolarreko soldata jasotzen jarraitzen dute.
 


Azkenak
2025-03-13 | ARGIA
EAJk eta PSE-EEk zerga erreforma adostu dute Ahal Dugurekin

PPrekin eta EH Bildurekin negoziazioetan porrot egin ondoren etorri da Ahal Dugurekin adostutako akordioa. Indar politiko honek aitortu duenez, maximalismoak atzean utzi eta errealitateari heldu diote, errenta baxueneko herritarren aldeko akordioa lortuta.


2025-03-13 | Uriola.eus
Correoseko langileen eskubideak eta zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko eskatu dute

“Posta publikoa eta kalitatezkoa. Eskubideen aldeko Hitzarmen eta Akordio baten alde” aldarrikapenarekin, LAB, ESK eta ELA sindikatuek lan-baldintzak eta posta-zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko mobilizazioa egin zuten atzo, hilak 12, Bilboko Eliptika Plazan.


Amasamendin eolikoak ezartzeko proiektu bat dagoela jakinarazi du Villabonako Udalak

Herriko EH Bilduko zinegotzi eta legebiltzarkide den Ander Goikoetxeak egindako galdera parlamentario bati Jaurlaritzak emandako erantzunaren bidez jaso informazioa hau. Bi haize sorgailu ezartzeko asmoa dago eta Cluster Hernani izeneko proiektu zabalago baten barruan kokatzen... [+]


Milaka ikaslek Hego Euskal Herriko hiriburuetako kaleak hartu dituzte, IAk deitutako greban

Hezkuntza bi arazo handik zeharkatzen dutela adierazi dute IAk: "ideia erreakzionarioen" gorakadak eta "ikasleen egoeraren okertzeak". Mobilizazioaren deialdia hedatzeko, goizean errepide mozketak egin dituzte Donostian, Iruñean eta Gasteizen. Bilbon, Euskal... [+]


Hau Pink da, Europako gure lehengusu txikia, eta 1,4 milioi urte ditu

Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.


Beste epai euskarafobo bat: Bitarteko Idazkari izateko lan poltsa eskaeraren aurka

Gasteizko 1 zenbakiko Auzitegi Kontentzioso-Administratiboak emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Lan poltsan parte hartzeko euskara maila altuenaren baliokide diren 3. eta 4. eskakizunak indargabetu zituen Gasteizko Auzitegiak. 


2025-03-13 | Ahotsa.info
“Ez da soilik memoria ariketa bat, baizik eta NATOren kontrako borroka deialdia”

Hainbat eragilek deituta, NATOren aurkako elkarretaratzea egin da Iruñeko Udaletxearen aurrean. Izan ere, gaur, martxoak 12, 39 urte bete dira Hego Euskal Herriak, Espainiar Estatua NATOn sartzeko erreferendumari ezezkoa eman ziola. Askapenako kide batek adierazi du, gaurko... [+]


Bi minututan galdutako elkarrizketak

Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!

Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]


Nola eragingo die AEBen eta Europaren arteko norgehiagokak Euskal Herriko produktuei?

Europako Batzordeak 26.000 milioi euroren inportazioak zergapetuko ditu apirilaren 1etik aurrera, Donald Trumpek altzairuari eta aluminioari ezarritako muga-zergei erantzunez. Enbido-komertzialek jarraitzen badute, Euskal Herrian lehen sektoreak nozituko du gehien norgehiagoka... [+]


2025-03-13 | Josu Iraeta
Herri aske izango bagara

Ez da berria, lehen ere ezagutu ditugu horrelako egoerak. Bere garaian hartutako erabakiaren emaitzak okertzen doazenean, zuzentzeko nahiko denbora balego bezala, eta ez da egia.

Hitz politak, itxaropentsuak, euskal gizartean pozik entzuten direnak, bai, baina badut beldurra,... [+]


Etxebizitza hutsak eta jabetza-eskubidea, eskuineko mantrak desmuntatuz

Azpeitiko Udalak etxebizitza hutsei ezarritako kanona abian jarri berritan –eta Euskadi osora zabal daitekeela jakinda–, etxebizitza horien jabeen eta eskuineko alderdien kexak irakurtzen eta entzuten hasiko gara. Jabetzarako Eskubidearen inguruko mantra horiek... [+]


Euskaldunontzat justizia aldarrikatu eta manifestaziora deitu dute Baionatik dozenaka eragilek

25 bat eragilek adierazi diete elkartasuna apirilaren 11n Baionako auzitegian epaituko dituzten Intza Gurrutxaga eta Gorka Torre Euskal Herrian Euskaraz taldeko kideei. Egun batzuk lehenago, apirilaren 6an Baionan eginen den manifestazioan parte hartzeko deia ere luzatu dute.


Aztarnak

Lurrak guri zuhaitzak eman, eta guk lurrari egurra. Egungo bizimoldea bideraezina dela ikusita, Suitzako Alderdi Berdearen gazte adarrak galdeketara deitu ditu herritarrak, “garapen” ekonomikoa planetaren mugen gainetik jarri ala ez erabakitzeko. Izan ere, mundu... [+]


Juan Luis Agirre Lete kalean da 28 urteko espetxealdiaren ostean

Asteazken eguerdian berreskuratu du askatasuna astigartarrak, zigorra osorik beteta. Espainiako Auzitegi Nazionalak otsailean inputatu zuen ETAren zuzendaritzako ustezko beste lau kiderekin batera, Gregorio Ordoñezen hilketa leporatuta.


Azora putre funtsak familia bat kaleratuko du Donostian

Azora putre funts alokairua igo eta mantentze lanak alde batera utzi ditu, Isaac Lagos eta bere familia etxebizitza uztera behartuz. Kaleratzearen aldeko epai bat jaso berri du maizterrak.


Eguneraketa berriak daude