Zubietako errauste plantak pitzadura berria izan lezake
Bilduk Gipuzkoan izandako emaitzak zeresan handia ematen ari dira, batez ere orain arteko makroproiektuak kolokan jar ditzaketelako. Hondakinen kudeaketa eredua aipatzen da gehien, errauskailuari moratoria eskatzen dutenak gailendu baitaitezke mankomunitateetan. Hala al da? Egin ditzagun kontuak.
“Zortzi mankomunitateetatik zazpi kontrola ditzake Bilduk Gipuzkoan”. EFE informazio agentziak bidalitako prentsa oharra bizkor zabaldu zen hauteskundeen ondorengo egunetan hainbat egunkari eta irratiko iritziemaileen bidez. Oharrak dio Bilduren kontrola “gerarazteko” modu bakarra EAJ, PSE eta PPren arteko ituna dela. Dena den, mankomunitate bakoitzean ordezkaritza nola aukeratzen den aztertuz gero, eta aurreko legealdian EAJk eta PSEk hartu zituzten konpromisoak ikusita, ez dirudi errauskailuaren kontrakoek erakunde horien gehiengoa eskuratzea hain erraza izango dutenik:
- Udal hauteskundeen ondoren, mankomunitateen egoera politikoa erabat aldatu da zenbait kasutan. Debagoieneko Mankomunitatean, Urola Erdialdekoan eta Tolosaldekoan errauskailuaren kontrakoek gehiengo osoa dute, herri nagusietan ezezik (Arrasate, Tolosa, Azpeitia, Bergara…) herri ertain eta txiki gehienetan nagusitu dira.
- Urola Kostan lehiak estua dirudi mankomunitatearen kontrolerako. Bertoko estatutuek diote udal guztietako zinegotzi guztiek osatuko dutela Batzar Nagusia, mankomunitatearen organo erabakigarriena. Errauskailuaren aldekoek 33 zinegotzi atera dituzte (EAJk 28, PSEk 4 eta PPk 1), errauskailuari moratoria jartzearen aldekoek berriz 34 zinegotzi (Bilduk 30 eta Aralarrek 4). Orioko Orain plataformaren 2 zinegotzi geratzen dira tartean, haien iritzia errauskailuarekiko zein den ez dute publikoki azaldu.
- Sasieta Mankomunitatean zailagoa da jakitea zer gertatuko den. Goierri inguruko 22 udalerrik osatzen dute entitatea eta horietako bakoitzak ordezkari bat du mankomunitatean, horrez gain, 5.000 biztanle gainditzen dituzten udalerriek beste ordezkari bana dute. Gauzak horrela, Beasainen, Zumarragan eta Urretxun errauskailuaren aldekoak nagusituko direla dirudi (Urretxuren kasuan EAJk PSErekin eta H1!-ekin paktatuz gero), bakoitza bina ordezkarirekin. Horrez gain Idiazabal eta Zegaman ere alderdi horien ildoko plataformek irabazi dute. Beraz: 8 ordezkari errauskailuaren aldekoek. Moratoria eskatzen dutenek Ataun, Itsasondo, Lazkao (2 ordezkari), Legazpi (2 ordezkari), Legorreta, Ordizia (2 ordezkari), Segura eta Zaldibia dituzte. Beraz: 11 ordezkari. Baina mankomunitateko gainerako zortzi udalerritan independenteak aurkeztu dira, zein ote da horien iritzia?
- Debabarreneko Mankomunitatean ez dago zalantzarik, PSE eta EAJ atera dira garaile herri nagusietan (Eibar, Ermua eta Elgoibar) eta 10 ordezkari izan ditzakete mankomunitatearen organo nagusian. Bilduk aldiz 5 izango ditu. Beraz, sorpresarik ez bada Debabarrenak errauskailuaren alde egingo du.
- Txingudiko Mankomunitatea ere PSEren (Irunen) eta EAJren (Hondarribian) esku geratu da.
- Bukatzeko, San Marko Mankomunitatea dago, Gipuzkoako populatuena. San Markon 157 boto daude jokoan, biztanleriaren arabera banatuak: Donostiak 47; Errenteriak 17; Hernanik, Lasartek eta Pasaiak 13; Oiartzunek, Usurbilek, Lezok eta Urnietak 11; eta Astigarragak 10. Bilduk gehiengo osoa lortu duen udalerriekin 69 boto dauzka eta 10 boto falta zaizkio San Markoren kontrola eskuratzeko (79 boto). Donostian eta Errenterian Bilduk irabazi du, baina errauskailuaren aldekoak (PSE, EAJ eta PP) San Markoren ordezkaritza erabakitzeko udal plenoetan batuz gero, gehiengo dira, Urnietan eta Lasarten bezalaxe.
Partzuergoaren kontrola
Zubietako proiektu “estrategikoa” Hondakinen Partzuergoaren bidez bultzatu izan dute errausketaren aldekoek. Partzuergoa mankomunitateek eta Aldundiak osatzen dute. Mankomunitate bakoitzak partzuergoan duen ordezkaritza biztanleriaren araberakoa da (ikusi taula), aldiz, Aldundiak berea du erakundearen %33a, Garapen Iraunkorreko diputatuak ordezkaturik.
Beraz, moratoria eskatzen duten indarrek Partzuergoko ordezkaritzaren %14 daukate soilik segurtatuta. Urola Kostan eta Sasietan balantza haien alde jarriz gero %24 edukiko lukete. Bistan da San Marko eta Aldundia direla klabeak Partzuergoa kontrolatzeko. Hortaz, errauste plantaren aldekoek (EAJ, PSE eta PP) derrigorrez paktatu beharra dute, batzuetan biren artean (Errenterian, Urnietan eta Lasarten EAJ eta PSE nahikoa dira) eta bestetan hiruren artean (Donostian PPren babesa ere behar dute).
Ez du erraza ematen errauskailuaren kontrakoek Hondakinen Partzuergoan agindu ahal izatea. Errausketaren aldeko alderdi nagusiak hasi dira jada posizioak hartzen “proiektu estrategikoen”, “Gipuzkoako aurrerapenaren” eta bestelako argudioen izenean. PSEk eta PPk oso garbi dute, EAJk ez hainbeste: “Nola gobernatu liteke 58 udalerriren oposizioa izango duen koordinazio erakunde bat?” Galdetzen zuen Txema Monterok Onda Vascan egindako elkarrizketan. Beste aldundietan eta hiriburuetan zer negoziatuko ikusteke dago gainera.
Gauzak horrela, Noticias de Gipuzkoak argitu duenez EAJ eta PSEk hauteskundeen aurretik hitzarturik zuten Gipuzkoako proiektu handiei babesa ematea bozketaren emaitzak zer nolakoak izanda ere. Hitzarmen horrekin jarraitzea erabakitzen badute, kontsigna oso zorrotzak igorri beharko dizkiete beren zinegotziei, udal plenoetan inolako sorpresarik egon ez dadin; zenbaki horiekin nahikoa baita “disidentzia” txiki bat euren asmoak pikutara joateko –joan den legealdian Odon Elorzak EBrekin paktatu zuen, San Markoren kontrolerako giltza emanez–.
Erraustegia “behetik gora” gelditu
Dena den, errauste planta “goitik behera” geraraztea zaila dirudien arren, “behetik gora” gerarazteko aukera inoiz baina handiagoa da. Atez ateko zabor bilketa indarturik atera da egunotan bi arrazoirengatik: Bat, atez atekoa ezarri duten udalerrietan (Usurbilen, Hernanin, Oiartzunen eta Antzuolan) erreferendum modura hartu dira udal hauteskundeak eta aldekoek garaipen itzela lortu dute. Bi, hauteskundeen bezperan EAEko Auzitegi Gorenak ebazpena kaleratu zuen, Hernanik atez ateko sistemarekin jarraitu dezakeela esanez.
Datorren legealdian, Bilduk gehiengo osoa lortu duen herrietan atez ateko zabor bilketa ezartzen badute, Zubietako errauskailuari asko konplikatuko zaizkio kontuak. Errauskailuak 260.000 tona zabor erretzeko gaitasuna izango du, baina Gipuzkoan atez atekoa zabalduz gero ez dirudi horren erdira ere iritsiko denik. Prest egongo al dira hain errentagarritasun gutxiko lantegia martxan jartzeko?
Joan den legealdian, EAJko Carlos Ormazabal Garapen Iraunkorreko diputatu zela, Aldundiak konpromiso dokumentu bat igorri zien Zubietako errauskailua finantzatzeko kreditua emango dien bankuei. Aldundiak agindu die, Hondakinen Partzuergoak erabakiren bat hartu nahi badu Gipuzkoako Hondakinen Kudeaketak (GHK) banku horiekiko dituen “betebeharrak” ahultzen dituena, kontra bozkatuko duela, hala nola: Partzuergoaren estatutuak aldatzen direnean, GHKrekin duten hitzarmenari eragiten dionean edota finantzazioa estaltzeko gai ez diren tarifak ezarri nahi direnean. GHK Hondakinen Partzuergoaren enpresa publikoa da, errauskailua eraikitzeko sortua. Konpromiso horren arabera Aldundia derrigorturik legoke, bertan agintzen duenak agintzen duela ere, errauskailuaren finantzazioa babestera.
Otsailean sinatu zuen GHK-k Europako Inbertsio Bankuarekin eta beste bi finantza erakunde pribaturekin errauskailua ordaintzeko kreditua. Greenpeacek salatu zuen baldintza oso gogorrak onartu zituela eta kontratuak gipuzkoarrak “hipotekatuko” zituela 21 urtetarako. Era berean, Gipuzkoako hainbat herritako alkateek Markel Olano orduko ahaldun nagusiari adierazi zioten ez zela momentua, hauteskudeen bezperan, horrelako erabakiak hartzeko, Aldundia eta udalak banku horien “eskuetan” uzten zituelako hurrengo legealdietan.
Udan lantaldea asko murriztu da langile gehienek oporrak hartu dituztelako, eta sindikatuek salatu dute Correosek apiriletik langileen oporraldien berri izanda ere ez dituela langile gehiago kontratatu.
2/2024 Lege Organikoa abuztuaren 22an sartu da indarrean, eta “akats tekniko tamalgarria” du, Espainiako Berdintasun sailburu Ana Redondok adierazi duenez. Sexu-indarkeriaren biktimak kaleratu ezin direnen taldean sartu dituzte. Espainiako Berdintasun Ministerioak... [+]
Hori da ikerketa berri batek ondorioztatu duena, baldin eta betetzen badira gaur egun berotzearen handitzeari buruz dauden aurreikuspenak. Eta NBEren arabera, mende amaierarako tenperaturak 3 graduko igoera izango du XX. mende hasierarekin konparatuta.
Politikari zentrista ezaguna, 1986tik 1991ra Departamendu kontseilari izan zen, 1991tik 2014ra Miarritzeko alkate eta Frantziako senatari 1992tik 2011ra. 86 urte zituela zendu da abuztuaren 21ean, infartu baten ondorioz.
Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburuak adierazi du: “Ertzaintzako barne arautegiak hutsegite larritzat eta botatzeko arrazoi posibletzat ditu horrelakoak”. Gainera, Gipuzkoako Fiskaltzak eskatu dio instrukzioko epaitegiari auzia genero indarkeria... [+]
Maddi Kintanak Baiona, Angelu eta Miarritzeko gazteen euskara aztertu du bere tesian. Hitz berriak sortzen dituzte baina baita hitzak beste hizkuntzetatik hartzen ere, besteak beste, interneten eraginez.
Plaza eskatu duten guztiak onartuak izan dira onarpen-sistema berria eta zikloaren doakotasunari esker. 12.000 euro baino gutxiagoko errenta duten familien 297 umek izango dute plaza.
Lehen aldiz, ikerketa bat egin dute tanpoiek metalak ote dituzten ikusteko. Izan ere, metal batzuk toxikoak dira, baina AEBetako, Europako eta Erresuma Batuko legediek ez dute horri buruzko araudirik.
Herrialde berri batera moldatzeak dakarren astindu identitarioaz gain, migrazio-bidaietan eta berton aurre egin behar dieten indarkeriek oztopatzen dituzte etorkinen bizipenak. Psikoterapia da ondoeza sendatzeko bide bat, baina ez bakarra.
"Jarrera proaktiboagoa" eskatu dio Eusko Jaurlaritzaren Justizia Sail berriari Sarek, abuztuaren 20an egindako prentsaurrekoan. Espetxeetako normalizazioa "oraindik urruti" dagoela salatu dute, ikusita 148 presoetatik "ehun preso baino gehiago" egon... [+]
"Irudia zuritzeko" estrategiak erabiltzen dituzte energia arloko enpresa nagusiek. Ekintza positiboak azpimarratu eta inpaktu negatiboa "estaltzen" dutela ondorioztatu du ikerketan parte hartu duen EHUko doktoregai Goizeder Blancok.