Estetika, argibide
Ezin ukatu. Datu teknikoek, alde batekoek zein bertzekoek eztabaidetan, zorabiatzen naute. Haien bila noanean, baliteke aurretiko joera izatea alde baterantz edo besterantz makurtzeko, zeharkako hainbat arrazoirengatik, eta gehienetan arrazoi teknikoek baino gehiago nire ustezko sen onak eramanik. Baina datu bila horretan, irekia izan nahi eta bi aldeetako datu zorabiagarriak deskorapilatzen saiatzen naiz, konparatzen, batzuen eta bertzeen hiperboleak haien neurrira ekartzen... azkenik zerbait gehiago ikasi dudalako inpresioa neureganatzeraino, baina horrexegatik hain zuzen bertze sentsazio hau nitaz jabetzeraino: gero eta hutsune handiagoak ditut kontu horien inguruko ezagutzan. Erraten den bezala: zenbat eta gehiago ikasi, hainbat eta sakonagoa nire ezjakinaren kontzientzia.
Halere, eztabaidaren platoko datu-dantzaren erdian, urrats berezi halakoak ikusten dituzu, erritmoa aldatzen dutenak; oin, beso, lepo, sabel, aldaka eta gerrien itzulinguru halakoak, dantzaren ikusgarritasuna biribiltzen dutenak. Dantzaren hari soilen atzetik dantzari antagonistei sen estetiko desberdinak antzematen dizkiezu. Eta estetika horiek dira mugitzen zaituztenak, datu-urrats soilak baino gehiago, dantzari bat lehenestera eta bertzea baztertzera.
Adibide bikain bat: hiru urte duela, 2008ko otsailean, parada izan genuen Eusko Jaurlaritzako Herrilan-sailburuari irakurtzeko AHT inguruko eztabaidan, trenaren defentsan noski. Elkarrizketa bat, eta kazetariak, batere neutrala ez izanik, sailburuari, beronek nahi baino gehiago hitz eginarazi zion. Bada, datuen dantza korapilatsuaren erdian, honakoa bota zuen: “Legebiltzarrean azaroan izan zen azken eztabaida: %85ek bozkatu zuten azpiegituren alde”. Eta “Legebiltzarrean herritar guztien ordezkariak daude”. Beraz...
Sailburuaren sabel itzulinguru bat dirudi argudioak, datuen dantza soilari estetika-ukitu bat emate aldera. Estetika eztabaidagarria, gainera, zeren lepoa emanen bainuke legebiltzarkideen %85 hura ni bezainbertze zorabiatzen dutela datu teknikoek, nik neuk baino gehiago ez dakiela AHT horren beharraz. Nahiz eta gerta izan zitekeen, ni EAEko hautesle izan banintz, %85 horren zati bat neuk hautatua izana, horrek ez du erran nahi ene botoa orri zuri azpiko sinadura denik, hautetsiek gero euren nahierara idazteko ebazpenak auzi guztietan. Hautesleon boto itxurako sinaduraren gainean badaude testu batzuk, bertan idatzi gabe baina non, bertzeak bertze, auzi batzuetarako herri-kontsultak eta erreferendumak eskatzen diren, demokrazia parte-hartzaileen ikur gisa.
Eta hain zuzen, horren galde egin zion kazetariak. Hona erantzuna, antologiakoa, datu tekniko guztiek baino anitz gehiago bultza ninduena AHT arbuiatzera: “Gure sistema instituzionala onartzen badugu, noski. Bestela, beste era bateko eztabaida batean sartzen ari gara. Kasu horretan, galdeketa erabiltzen ariko litzateke, ez horrenbeste trenaren inguruan erabakitzeko, baizik eta erakundeei eraso egiteko”. Horixe datuen dantzaren erdian sabel, aldaka eta ipurmasailen itzulinguruak, demokraziari buruzko estetika edertzailetzat! Demokrazia parte-hartzailearen ikur diren herri-kontsultak demokraziaren suntsitzaile bihurtu zituen sailburuak, bere sabeleko AHT plana bertan behera uztearen alde agertzen bazen herria gehiengoz.
Zorabiatzen naute, bai, datu teknikoek askotan. Haien atzetik sarri dagoen estetikak itzultzen nau ene senera, ordea.
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.
Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.
Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.
Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]
Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]
HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.
Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]
Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]