Nuklearren aldeko argudioak behar badituzu, ez galdu denborarik hemengo fisikako katedradun aspergarriekin edo Repsol (Petronor...) bezalako konpainien soldatapeko komunikatzaileekin: letu The Guardian egunkariko George Monbioten azkena –ingelesezko originala frantsesez ere eskuragai dago, baliteke lerrook inprimategitik ateratzerako gaztelaniazkoa pronto egotea– eta horrekin kargatuta dauzkazu bateriak puska baterako. Urruti helduko diren argudioz.

Labur dezagun euskaraz “Fukushimak eraman nau kezkak ahaztu eta energia nuklearra maitatzera” lerroburu daraman pieza, Guardianen webgunean azaldu eta egun bitan 1.500 erantzunez goiti bilduak zituena. Monbiot ingurumen gaietako erredaktoreburua da, espezialista ezaguna, Net Hurbil honetan behin baino gehiagotan aipatua. Beti izanik eztabaiden zale, oraingoan zinez lortu du zalaparta galanta.

Artikuluaren hasieratik aitortu du Monbiotek hemendik aurrera ez dela gehiago neutrala izango nuklearren gaian. Ez da nuklearren alde mintzatu den lehenbiziko ekologista, urrutitik ere ezin konparatu Gaia hipotesia sortu zuen James Lovelockekin maila teorikoan, baina The Guardianetik daukan oihartzunagatik erreferentziatzat hartua izango da gaurgero. Ondorengoak bere ideiak dira, “omen” gehienak kenduta.

Fukushimakoa istripu larria izan da, japoniarrek segurtasun sistemak oker usatzeagatik gertatua. Baina ez du orain artean pertsona bakar bat ere hil. Berde jendeak esajeratu egin du hango erradiazioen kaltea, lehen Harrisbourgeko Three Mile Islandekoarekin egin zuen moduan.

Nuklearra ikatza baino garbiagoa dela esanik, Monbiotek ere nahiko luke energia berriztagarriak askoz gehiago zabaltzea. Baina erne berriztagarriekin ere: eragin kaltegarriak dituzte paisaian eta jendearen bizimoduan, asko dira kexu energia urrundik ekartzeko azpiegiturez, mendietan edo itsasoan haize errotek egiten duten inpaktuaz...

Energia lekuan bertan modu deszentralizatuan sortzea aipatzen dute azpiegitura erraldoien soluziotzat, baina hori ere ezin izan liteke, dio Monbiotek. Behintzat Britainia Handia bezalako lekuetan herriak eta etxeak nola antolatuta dauden ikusita, eoliko eta fotovoltaiko txikiek ez lukete aski errendimendu emango. Fabrikak, trenak eta abar elikatzeko maila handiagoko energi iturriak behar dira.

Ez hori bakarrik, gaizki erabiliz gero berriztagarri horiek ere oso kaltegarriak gerta litezke. Britainia Handian antzina bi hondamendi latz eragin (omen, ez ahaztu) zituzten. Batetik, erreken indarra errota eta burdinoletarako erabiltzeko eraikitako presek betirako desagertu omen zituzten ur haietan ordura arte hain ugariak ziren arrain asko: anproiak, kolakak, gaizkatak, itsas amuarrainak, izokinak eta beste.

XVII. mendean garraiotarako idiak mantentzeak eragiten zuen gaur bioerregaiek egiten duten kalte bera, gizakientzako jakia falta. Ondo apuntatu hau: “Edonon erabiliz gero, energia berdea –deszentralizatua, lurraren ekoizpenetan oinarritua– askoz kaltegarriagoa zaio gizadiari fusio nuklearra baino”.

CO2aren kontrako botika onena?

George Monbiotek honela bukatu du lezioa: “Bai, nik ere gorroto ditu industria nuklearraren gezurrak. Bai, gustura ikusiko nuke sektore osoa itzaltzen, baldin eta alternatiba arrisku gaberik balego. Baina soluzio idealik ez da.Teknologia orok dute kostea; energi teknologiarik ezak ere bai. Energia atomikoak jasan du egin dakiokeen testik gogorrenetakoa, eta eragin txikia eduki du planetan bezala gizakietan. Fukushimak bihurtu nau indar nuklearren aldeko”.

Monbiotek arrazoi baldin badu, arrazoi osoa dute Japoniako herritarrek Fukushimako krisia txintik atera gabe jasateagatik. Asko aipatu da zein eraman handikoak diren japoniarrak, xintoismoaren eraginagatik omen. Badira, aldiz, uste dutenak herritarren konformidade horrek halako zen espiritu orokortu batekin baino gehiago daukala zerikusia energiaren lobbyek ezarritako desinformazioarekin.

Frantzian Rue89 hedabide digitalean Mathieu Gaulène kazetariak “Marrazki bizidunak, museoak... Lobby nuklearrak manipulatzen ditu japoniarrak” artikuluan deskribatu du zein zorrotz kontrolatzen duten nuklearrei buruzko informazioa hango korporazioek.

Japoniako argindarraren jabe diren enpresek propagandarako gerra-makina daukate antolaturik, hiru lobbytan mamituta. Bata, Japoniako Industria Atomikoaren Foroa (Jaif, ingelesezko siglengatik): honek kudeatzen du Fukushimako istripuari buruzko informazioa, Japoniako Segurtasun Nuklearraren Agentziaren (Nisa) eta zentralaren jabea den Tepcoren bidez.

Bia, Japoniako Energia Atomikoaren Harremanetarako Erakundea (Jaero) okupatzen da nuklearren aldeko promozio kanpainez, batik bat haur, gazte eta emakumeei begira antolatzen dituztenez. Kultura nuklearra hedatzeaz, alegia. Eta hirugarren lobbya, Argindar Konpainien Federazioa (FEPC), beste jarduera askoren artean egunkarietan, telebistan eta gainerako hedabideetan publizitatea kontratatzen duena.

Mathieu Gaulènek artikuluari itsatsirik eskaintzen ditu atomikoaren patronalak zabaldutako bi publizitate spot, marrazki bizidunezkoak biak. Lehenengo bideoan, familia lasai dabil ur ertzean igande pasan, aintziratik munstroa azaldu zaienean; baina hasieran munstro beldurgarria zirudienak esango die oso maitekiro: “Ez naiz gaiztoa, ez dut C02rik isurtzen”, agur esan eta berriro uretara joan aurretik.

Beste bideoan, pinguinoa negarrez mintzo zaio mutiko protagonistari: “Izotzak urtzen ari dira klimaren aldaketagatik”. Baina mutikoak lasaituko du: “Laster ez dira gehiago urtuko nuklearrei esker, ez dute-eta CO2ik isurtzen”.

Gainerakoan, industria atomiko japoniarrak usatzen ditu munduan erabilitako propaganda tresna antzekoak: atomo zibilaren museo bat dauka Rokkasho-mura herrian ikusgai, zentraletara bisita gidatuak antolatzen ditu, eta abar.

Gaulènek aipamen berezia egiten dio hizkuntzari, lobby nuklearrek zinez lantzen duten gaia delako. Egia esan, Euskal Herritik atera beharrik ez dago kazetarien artean arrakasta lortu (erosi?) dutela ohartzeko. Isuri erradiaktiboak “ke” edo “lurrin” bihurtu dira, kasik ez da entzuten kutsadura hitzik...

Justu honetan, atomikoen patronalaren manipulazioan, egiten du tupust kronika honen hasieran aipatu Monbioten tesiak. Hain ona baldin bada, zertarako herritarrak manipulatu? Ala jendea zozoa denez teknokraziaz agintzea erabaki da? Korporazioen diktaduratik uste baino hurbilago gaudeke.