Eliza lo-belarra
Berrikitan irakurtzen nuen lehenago Eliza bezala orain kirola dela herriaren lo-belarra. Marxek zuen erran: “Erlijioa herriaren opioa”. Euskal Herrian erran daiteke “lo-belarra” izan dela Eliza?
Azken hamarkadei begirada bat emanez, ikusten dugu, erregezalea zen Don Mateo Mujika apezpikuak abertzaleen alderdia hartu zuela 1936an, Espainiako apezpikuen aurka: erbesteratu zuten. Euskal Herriko 2.000 apezetarik 16 fusilatuak izan ziren, 250 kanporatuak, 800 gaztigatuak. Hartu mediku, abokatu, ingeniari, enpresaburu eta beste, zein dira Eliza bezain gogorki joak izan? Apezak lo-belarraren zurrungan?
Kanbotik zuen Mujikak plazaratu 1945ean. Imperativos de mi conciencia garai haietan euskaldunen alde agertu dokumenturik garrantzitsuena. 1974an oso-oso gutik egin zuen, Añoveros Bilboko apezpikua ez baitzuen Francok kanporatu. Lo-belarraren zurrungatik!?
Gero, mundu osoan zabaldu gutunak izenpetu zituzten apez euskaldunek euskal arazoaz. Lehenik 100 apezez goitik Donostiako beren obispoari 1956an. 339k mundu osoari 1960an. Ondotik 1963an, Kontzilioari, 500ez goitik: hauei esker da Kontzilioko erabakietan sartu apezpikuen izendatzea ez dela estatuburuen esku izanen, ordu arte Espainian bezala. 300ek oraino Espainiako apezpikuei 1968an. Berriz galdera bera: gizarteko zein sailetan, mediku, abokatu, ingeniari, enpresaburu eta beste, ikusi da horrelakorik? Lokartuak Egiz aldizkarikoak? Lokartuak Larrañaga eta Pildain apezpikuak? Lokartuak Onaindia, Azpiazu, Garde apezak horiek baizik ez izendatzeko?
Non sortu dira ikastolak ez bada elizetako geletan? Nork sortu ditu euskaraz mintzo ziren irratiak (Loiola, Segura, Arrate) ez bada apezek? Egiten ahal zutela! Ahal izatetik eta egitera bada bide. Bide hori apezek egin dute. Ez lotarik!
Non egin ditu bere biltzar nagusiak ETAk, biltzar nagusiak egiten zituelarik, ez bada apezen eskuetan ziren geletan, hala Hego, hala Iparraldean.
Badira gogoa esloganez hazten dutenak. Ez da halako lo-belarrik! Badira mundu hau haiekin hasi dela uste dutenak, ohartu ere gabe antzinagokoek ireki bideetan dabiltzala. Eta hau ez da egia bakarrik Elizarentzat.
Apez horiek, ez direla denak! Egia handia. Pilotan profesional bakar batzuk baizik ez dira. Zaleak behar dituzte atzetik milaka. Elizan ere milaka zalek dituzte posible egiten profesionalak.
Azken galdera bat. Eskutan daukazun Argia hau ez ote zuten apezek biziarazi 60 urtez, Eusko Jaurlaritzaren laguntzarik gabe?
.jpg)
Martxoaren 6an 11:00etan Bilbon eta Iruñean mobilizazioak egingo dituzte sindikatuek, patronalak eta Eusko Jaurlaritza zein Nafarroako Gobernua interpelatzeko, zaintza eskubide kolektiboari dagokionez.
Luxorren, Erregeen Haranetik gertu, hilobi garrantzitsu baten sarrera eta pasabide nagusia aurkitu zituzten 2022an. Orain, alabastrozko objektu batean Tutmosis II.aren kartutxoa topatu dute (irudian). Horrek esan nahi du hilobi hori XVIII. dinastiako faraoiarena... [+]
AEB, 1900eko azaroaren 6a. William McKinley (1843-1901) bigarrenez aukeratu zuten AEBetako presidente. Berriki, Donald Trump ere bigarrenez presidente aukeratu ondoren, McKinleyrekiko miresmen garbia agertu du.
Horregatik, AEBetako mendirik altuenari ofizialki berriro... [+]
Andeetako Altiplanoan, qocha deituriko aintzirak sortzen hasi dira inken antzinako teknikak erabilita, aldaketa klimatikoari eta sikateei aurre egiteko. Ura “erein eta uztatzea” esaten diote: ura lurrean infiltratzen da eta horrek bizia ekartzen dio inguruari. Peruko... [+]
Pantailak Euskarazek eta Hizkuntz Eskubideen Behatokiak aurkeztu dituzte datu "kezkagarriak". Euskaraz eskaini diren estreinaldi kopurua ez dela %1,6ra iritsi ondorioztatu dute. Erakunde publikoei eskatu diete "herritar guztien hizkuntza eskubideak" zinemetan ere... [+]
Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
1936ko Gerran milaka haurrek Euskal Herria utzi behar izan zuten faxisten bonbetatik ihes egiteko. Frantzia, Katalunia, Belgika, Erresuma Batua, Sobietar Batasuna eta Amerikako herrialdeetara joandako horien historia jasotzeko zeregin erraldoiari ekin dio Intxorta 1937... [+]
