Zentral nuklearren eraikitzearen aurkako mugimendu zabala, 1970eko eta 1980ko hamarkadetan bizi izan genuen Euskal Herrian. Ez dakit gizartearen mobilizazioaren eraginez edota 80ko hamarkadan jasan genuen krisiaren eraginez, edo bien eraginez, baina egia da egun Euskal Herrian ez dagoela zentral nuklearrik; hurbil bai, hor baititugu Garoñakoa edota Akitaniako Le Blayais-ekoa eta Toulouse ondoko Golfech-ekoa, eta gainera, egun kontsumitzen dugun energia elektrikotik auskalo zenbatek duen jatorri nuklearra. Beraz, Euskal Herrian ez dago zentral nuklearrik, baina bagaude energia nuklearraren esparruan.
70eko eta 80ko hamarkadetan gertatu ziren, halaber, energia nuklearren inguruan ezagunak diren istripurik larrienak. Azken bi hamarkadetan aldiz, energia nuklearra ez da hedabideetan aparteko notizia izan, eta izan bada, teknologiak izan dituen aurrerapenak azpimarratzeko izan da, edota energia fosilen ordezko erreala bilakatzeko eman nahi zaizkion aukerengatik izan da. Energia nuklearren aldekoek lan bikaina egin dute, isil-isilik eta pausoz pauso, eta horren ondorio da Garoñako zentralari bizia luzatu izana. Frantzian ere beste hainbeste zentral nuklear zaharren iraungitze data atzeratu izana, Alemanian ildo berean aritu izana; munduko ia lekurik gehienetan ari dira 70eko hamarkadan eraikitako zentral nuklearren bizia luzatzen.
Baina Japoniak mamu guztiak esnatu ditu. Lurrikara handiak jasateko diseinatuta dauden zentralek ongi jasan dute lurrikararen eragina. Tsunamia ere jasango zuketen, ziur naiz, bere horretan eta besterik gabe gertatu izan balitz. Lurrikara eta tsunamia segidan gertatzea aukera mespretxagarria izango zen estatistikoki, baina gertatu egin da, eta orain gertatutakoaren ondorioak jasatea gogorragoa egingo zaie. Eta gainera, askatutako erradioaktibitateak hasieran Pazifikoranzko bidea egin bazuen ere, borrasken ondorioz edozein unetan itzul daiteke, eta euri erradioaktiboaren bidez ondorio are okerragoak eragin, orain arte salbu dauden (zerbait salbu baldin badago) eremuak poluituz.
Eta gertatu dena ez da deus gertatuko denarekin alderatzen bada. Izan ere, Japoniako Gobernua eta munduko energia nuklearren inguruan antolatutako erakunde gehienak gezurretan ari dira. Hasieratik dakite Ozeano Bareari begira dauden zentralak –ez bakar hau, baizik eta denak– bonba geldiezinak direla; hasieratik dakite erreaktoreko kutxen presioa erregulatzean atmosferara erradiaktibitatea isurtzen ari direla; hasieratik dakite errefrigeratzeko erabiltzen den itsasoko ur hori poluituta itzultzen dutela itsasora; hasieratik dakite datozen hamarkadetan milaka pertsona hilko direla jasandako erradiazioaren eraginez; hasieratik dakite, bizirik irautekotan, milioika lagunek euren irla utzi beharko dutela Japoniako lur-eremu oso zabalak milaka urtetarako kanposantu bilakatuko baitira; hasieratik dakite ezin dituztela Japoniako biztanle guztiak (127 milioitik gora) irlatik atera, eta heriotza, minbizia edo aldaketa genetikoak gertatuko direla, eta hori onartzea besterik ez dela geratzen.
Gezurretan ari dira Espainiako Kontseilu Nuklearrekoak esaten dutenean Japoniako Gobernua egoerari eusten ari zaiola eta gauzak ezin direla Espainiara extrapolatu. Agian, egiara hurbiltzen den hipotesi bakarra Frantziako Gobernutik etorri zaigu, adierazi duenean 7ko eskala batean 6an gaudela eta ez 4an.
Fukushimak aberastasuna ekarri omen zien bertako biztanleei, arrantzale eremua zena hiri moderno eta aberatsa bihurtu baitzen. Ez dakit han inoiz izan ote zen energia nuklearra zalantzan jarri zuenik, baina egia da belaunaldi gazteek ez dutela beste ezer ezagutu.
Aberastasuna lortu zuten, baina naturak lurra eta bizia kendu dizkie. Eta orain epe motzean Japoniari argindarra petroliotik lortzea baino ez zaio geratzen. Falta zena!
Olatz Salvador
Noiz: martxoaren 15ean.
Non: Deustuko jaietan.
------------------------------------------------
Martxoak beti du deustuarrontzat kolore berezia; urtero ospatzen ditugu jaiak, San Jose egunaren bueltan. Bi asteburu bete festa, eta urtetik urtera Deustuko... [+]
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Martxoaren 19an amaitu zen proiektua aurkezteko epea, baina Errioxako PSOEk adierazi du Forestalia enpresak "interesa baztertu" duela. Enpresak bi parke eoliko eraiki nahi zituen Aragoiko lurretan, baina oraindik ez ditu lortu baimenak eta hori dute egitasmoa... [+]
Seaska Sarean inklusio egoeran dauden 165 ikasleei laguntza bermatzeko hasi dute kanpaina, antolaketa propioa eratuta. Frantziako Hezkuntza Ministerioaren jarrera salatu dute kanpaina aurkezteko prentsaurrekoan, behar bereziak dituzten haurren inklusiorako baliabide... [+]
EH Bilduk galdera sorta bat erregistratu zuen Eusko Legebiltzarrean Donostiako Metroaren igarobideko lanen gainkostua argitzeko. Informazio hori atzo jakinarazi zuen Susana Garcia Chueca Mugikortasun sailburu sozialistak.
Muga-zergak apirilaren 2tik aurrera ezarriko dira eta altzairuari eta aluminioari ezarritakoei batuko zaizkie. "Gurekin negozioa egiten duten eta gure aberastasuna eskuratzen duten herrialdeei ezarriko dizkiegu", AEBetako presidenteak adierazi duenez.
%90eko jarraipen "ia erabatekoa" izan du grebak, sindikatuen arabera. Gasteizko parkeak, lorategiak eta eraztun berdea mantentzen dituzte Enviser azpikontratako 90 langileek.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Ikerketa parte-hartzailea eta gogoetatsua bultzatzen du Biharamunen Lantegia kooperatibak, eta zientzia eta ikerketa herriarengana hurbiltzeko lan egiten du. Duela urte eta erditik egoitza Bidarten dauka, eta Institut Curie-rekin elkarlanean Iker Herria ikerketa zentroa sortzeko... [+]
Txotx denboraldian eredu ekologikoan ekoiztutako Euskal Sagardoaren eskaintza izango da hainbat sagardotegitan, eta hura bistaratzeko, Jatorri Deiturak eta ENEEK-Ekolurrak kupeletan paratzeko euskarria aurkeztu dute.
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Amenabar enpresak Bilboko Udalaren eskutik apirilaren 4rako agindu duten desalojoaren kontra azaldu dira bilkuran. Poliziak indarrez kanporatu ditu. Ostiral honetan18.30ean, Errekaldeko Plazatik hasiko den manifestaziora batzeko deia luzatu dute gazteek, baita desalojoaren... [+]
Europako Batzordeak aurkeztu duen plana ustezko gerra edo hondamendi baten aurrean “bizirauteko” kit batetik harago doa: hogeita hamar neurri proposatu ditu eskoletan, enpresetan eta herritarren artean militarismoa eta beldurra sustatuko dutenak.
Gaur, martxoak 27, ARGIA komunikabidearen egoitzan aurkeztu dugu Bizi Baratzea Orria, urtaro bakoitzean zabalduko den aldizkari berria. Horrekin batera ospatu dugu ARGIAren Bizi Baratzea proiektuak 10 urte betetzen dituela aurten. Bizi Baratzeako kolaboratzaileak eta ARGIAko... [+]