Komunikazioa eta gardentasuna. Negozioa Interneten jartzen duenak ezinbestean hartu behar ditu horiek aintzat. Wegbune erakargarri eta praktikoa sortu, norberaren produktuari buruzko nahikoa informazio eskaini, azalpenak argazki eta bideoekin hornitu, eskaeren gaineko unean uneko argibideak eman (produktua noiz bidali den, nongo posta-bulego edo aireportutan dagoen...), erosketa prozesua ahalik eta gehien erraztu... Gauza ugari hartu behar da kontuan, bezeroa behar bezala ez zaintzeak, negozio tradizionaletan gertatzen den moduan, norberaren irudia kaltetu baitezake. Eta jakin badakigu izen ona nahiz txarra eurotan ere neur daitekeela.

Iritzi bera dute Karmele Luqui urretxuarrak, eta Begoña E. Sanchez eta Itsaso Novo bilbotarrek. Denda dute Interneten,urretxuarrak batetik eta bilbotarrek bestetik, itxuraz behintzat arrunt desberdinak diren produktuekin. Abanikoak saltzen ditu Luquik, eta Apple markako gailuentzako zorroak Sanchezek eta Novok. Azalez ez, baina funtsean gauza bera dira. Eskuz eginik daude guztiak. Eskuak egurra, larrua, oihalak moztu, josi, itsasteko. Eskuak ordenagailuen teklatuak astintzeko.

Komunikazioa

Luquiri Alemanian sortu zitzaion Internet bidez abanikoak saltzen hasteko ideia, 2008an. Trenean zihoan egun bero batean, putz egiten ari zitzaion abanikoa emakume bati laga zion, ordura arte halakorik erabili gabea baitzen. Urretxura itzuli zenean, pasadizo hori gogoan, buruan zebilkion ideia bat gorpuztea erabaki zuen, lana aurkitzeko zailtasunek eta ezagutzen zituen bi esparru, eskulana eta Internet, uztartzeko desioak bultzatuta. Olelé markako abanikoak dira horren fruitu.

Aurkakoa pentsa litekeen arren, eskulanari denbora gutxiago eskaintzen dio Interneti baino: “Online negozioetan produktuak garrantzi handia du, baina promozioak are gehiago. Erosleak ezin du produktua ukitu, eta begiez ikusten duena zaindu behar da: argazki txukunak jarri, beharrezko azalpenak eman… Webgune espainiar ugarik ez du produktuari buruzko nahikoa informazio ematen”.

“Hein batean, berdin galde diezaiokegu zapata-konpontzaileari denbora gehiago zerk eskatzen dion, oinetakoak konpontzea ala bezeroak artatzea”, diote Begoña E. Sanchezek eta Itsaso Novok, Jositajosi proiektuaren sustatzaileek. “Ez dugu uste Mac batentzako zorroa jostea eta webgunera argazkia igotzea jarduera desberdinak direnik”. Dena den, euren hitzetan, bada gauza bat denbora asko kontsumitzen duena, ongi eginez gero bederen: erosleekin komunikatzea.

“Estatubatuarrengandik ikasi behar dugu”, gaineratu du Luquik: “Dena kontatu behar dela uste dute. Hemen lotsatiagoak gara eta beldur gehiago dugu; pentsatzen dugu konpetentziak gu ikusi eta kopiatu egingo gaituela. Nahi izanez gero, lehiakideek jakingo dute zer-nola egiten ari garen; Interneten hori saihestea oso zaila da”. Dioenez, oro har, estatubatuarrek komunikatzeko behar handiagoa dute eta sare sozial zein foroetan gehiago idazten dute. Dena den, hemen ere mugimendu handiagoa sumatzen da. Normala omen da, geroz eta bezero gehiago daudelako Interneten.

Sanchezek eta Novok ez dute uste, “lotsa eta sekretismoa” hizpide hartuta, Interneteko proiektuen kasuan hain atzean goazenik. Euren hitzetan, “AEBak komertzio mota horren sorkuntza-polo nagusia izateak, agian, ez du hainbesteko loturarik abiatzen diren ekimenen kantitate edo kalitatearekin, horiek kontsumitzen dituen merkatuaren tamainarekin baizik”. Hori bai, Espainia herren samar ei dabil nazioarteko bidalketei dagokienez. Funtsean, aukera bi besterik ez daude: bermerik gabeko bidalketa (Correos), eta modu azkar baina garestiagoa (mezularitza enpresa pribatuak).

Gardentasuna

Internet bidezko eta ohiko negozioen arteko aldeez mintzatzean, bilbotarrak ere bezeroekiko tratuaz mintzo dira: “Interneten ez dago hurbileko hartu-eman fisikorik, auzoko dendetan gertatzen den moduan”. Kontaktu falta hori gardentasunarekin eta proaktibitatearekin ordezkatu behar dela iritzi diote: sare sozialetan norberari buruz esaten dena aintzat hartu behar da, bezeroei euren eskaeren nondik norakoen berri eman, feedback-a bultzatu, egindako huts egiteak arin zuzendu… “Hori eginez gero, errazago gaindituko duzu jendeak zure produktuarekiko izan dezakeen mesfidantza”. Dena den, ez dute uste online negozioak eta tradizionalak hain desberdinak direnik: “Akaso ez al litzaiguke gustatuko enpresa askok ere horrela funtzionatzea? Nori ez diote entzungor egin, establezimendu batean kexa bat jarri eta erantzuna jaso arte asteak ala hilabeteak pasa direnean? Zure produktua erdipurdikoa baldin bada, ez baduzu ongi aurkezten eta eskaintzen duzun zerbitzua profesionala ez bada, arazoak izango dituzu, Interneten, merkatal zentro batean zein zure auzoko dendan”.

Eskaerak 30 herrialdetatik jaso dituzte Sanchezek eta Novok: AEBetatik, Hego Koreatik, Arabiar Emirerri Batuetatik... Espainiako Estatuko salmentek ehuneko txikia hartzen dute, gehiago saltzen dute Herbeheretan, Alemanian edota Danimarkan. Luquik Australia du orain jomuga, uda delako han: “Horrek ez du esan nahi derrigorrez gehiago salduko duzunik. Saudi Arabiarekin saiakera egin nuen Facebook bidezko iragarki kanpainekin. 40 gradutara daude, jende ugarik bisitatu zuen nire denda, baina erosketarik ez zen izan. Antza, han ez dute Paypal erabiltzeko ohiturarik, eta ez dira gehiegi fio merkataritza elektronikoaz”.

Laguntza politikaz kexu

 

“Gauza jakina den arren”, diote Sanchezek eta Novok, “jende askok uste du ‘Interneten egotea’ dela web bat edo domeinu bat izatea, eta harrigarria bada ere, ‘berrikuntza’ politikek eta informazioaren gizartea garatzeko laguntzek ideia hori indartzen dute, ‘jarri zure negozioa online urtean x euroren truke’ bezalako mezuekin”. Luquik etsipenez hitz egiten du Eusko Jaurlaritzak enpresa txiki eta ertainentzako 6.000 euroko diru-laguntzak kendu izanaz: “2010 hasieran esan zigutenez, eskakizunak aurkezteko epea abuztura arte luzatuko zen, baina maiatza inguruan Jaurlaritzari dirua agortu omen zitzaion eta martxoaren 18tik aurrera aurkeztutako eskakizunak atzera bota zituzten. Jende askok autonomoetan alta eman zuen diru-laguntza horiek kontuan hartuta, eta orain ez dute ezer jasoko”.  Urretxuarrak dio berak ez duela pabilioi berria behar, ordenagailu berria baizik, edota sektoreko azoketara-eta bidaiatu ahal izatea. “Gastu horiek handiak dira niretzat”, esan digu: “Ea aurten beste aukeraren bat sortzen den. Nik dena den ez daukat fede handirik diru-laguntza publikoengan, eta polikiago joan arren, baliabide propioekin hazten jarraituko dut”.