Intolerantziaren kiratsa

Iñigo Azkona
Aurtengo udako oporretan Bavarian zehar ibili nintzen senide batzuekin, hango paisaiaz eta gazteluez gozatzen. Egun batean, Municheko tranbian gindoazela, argazki bat atera genuen, gaztelaniaz berbetan genbiltzalarik. Bidaiari batek ikusi –eta entzun– eta, berehala, komentarioa egin zigun: “En España no tenemos tranvías”. Gu elkarri begira gelditu ginen segundo batzuetan, zer esan jakin barik. Izan ere, ez genuen desatseginak izan nahi atseginez hitz egin zigun andrearekin; baina, era berean, ez geunden oso prest espainoltzat hartuak izateko. Andreak, nonbait, gure duda-mudak nabaritu, eta: “¿Porque sois españoles, verdad?” Horren galdera zuzenaren aurrean ihesbiderik ez: “No; somos vascos”. Ordura arte maitagarria ematen zuen andrea, bat-batean munstro gorrotagarri bilakatu eta “pues entonces hablad en vuestro idoma y no en el nuestro” aurpegiratu zigun ia bere onetik at.

Irakurketa bat baino gehiago izan dezake gertatuak. Baten iritziz, beharbada, ondo merezia genuen euskara ez erabiltzeagatik. Besteren batek, agian, esango luke ez duela merezi “abertzalekerietan” aritzea munduan barna ibiltzean...
Iritziak iritzi, nik bakarrik dakit bat-batean hasi nintzela ulertzen zergatik azken urteotan, Sabino Aranaren garaitik ez bezala, ugarituz joan diren euskal prentsan espainiarrez gaizki esaka idazten dutenak. Egia esan, ez zaizkit inoiz gustatu horrelako artikuluak, beti pentsatu izan baitut, besteak beste, Cocidito Madrileñon entzuten genituen edota hemeroteketan irakurtzen ditugun Madrilgo prentsako zutabegile eta tertuliano lotsagabe horien parean jartzea zela, baina...

Aurreko batean, azaroak 12, bi neska gaztek musu busti bat eman zioten elkarri agurtzeko, Bilboko San Nikolas plazako metro-sarreran, gaueko 10:50ean. Ondotik pasa ziren udaltzain batzuek esan zieten, oso mehatxuzko tonuan, hori debekatuta zegoela, abisua baino ez zela, baina hurrengoan ondorio larriak jasango zituztela. Neskak zur eta lur geratu ziren, ulertu eta sinestu ezinik. Haiek entzunda zeukaten ezagutu ez zuten frankismo garaian gertatzen zirela holakoak; gaur egun, ordea, non eta Bilbon, horren hiri europar eta modernoan!? Neskok ez zekiten, alabaina, Bilbon “izaera intimozko adierazpenak oro” debekatzen dituen ordenantza onartu berri dutela PNVk eta EBk.

Kontatu dizkizuedan bi jazoerok, berez, ezer gutxi daukate komunean. Agerian, behintzat. Nire subkontzienteak, ordea, sail berean kokatu ditu. Zerbaitegatik izango da. Agian intolerantziaren kiratsa darielako biei?

Azkenak
Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Eguneraketa berriak daude